“Mijn opzet was door personages aan beide zijden te vermenselijken een proces van verzoening op te starten” zei Nate Parker in Deauville. Hoe moeilijk en noodzakelijk dat is bleek nogmaals toen de Amerikaanse pers in Venetië zijn urgent drama American Skin aan de schandpaal van het identiteitsdenken nagelde.
‘The End‘. Met dit nummer uit het debuutalbum van The Doors opent Apocalypse Now, de ultieme Vietnamfilm uit 1979. 40 jaar later tracht een 80-jarige Francis Ford Coppola met een Final Cut de film die hem is gaan symboliseren los te laten. “I”ll never look into your eyes again.” Het is nu aan de kijker om van de filmtrip een eindeloos avontuur te maken.
In Denis Villeneuve’s emotionele sciencefiction prent Arrival wordt een vertaalster opgetrommeld om de taal van buitenaardse bezoekers te decoderen. Kwestie van een antwoord te vinden op dé vraag die angstige aardbewoners bezighoudt: “What’s your purpose on earth?“.
Bij zijn release in 1966 was Gillo Pontecorvo’s The Battle of Algiers een omstreden kleine film maar 50 jaar later is hij zoals Paul Greengrass stelt “one of the unquestioned cinematic masterpieces.” Een intense bevrijdingsfilm en een sterk staaltje cinema dat inspiratie vond in het neorealisme en inspiratie bood aan geëngageerde en wereldcineasten.
Hollywood lijkt vaak een wereldvreemde zeepbel maar twee onafhankelijke Amerikaanse filmmakers verrasten recent wel met ontluisterende en politiek kritische genrefilms over de kredietcrisis van 2007-2008 die ontstond toen de huizenmarkt-bubbel uiteenspatte. Ramin Bahrani focust met de tragische thriller 99 Homes op de slachtoffers, Adam McKay brengt met de dramatische zwarte komedie The Big Short de verantwoordelijke geldmannen in beeld. Die laatste film, bekroond met de Oscar voor beste geadapteerde scenario, is zo complex dat de dvd-release welkom is om alle nuances te vatten.
“In een komedie kan je de dingen heel direct zeggen op een manier die mensen bevalt” zegt regisseur Adam McKay in een documentaire op de Blu-ray van zijn met de Oscar voor beste geadapteerde scenario bekroonde The Big Short. “We wilden tegelijk entertainen en informeren” vult scenarist Charles Randolph aan. Het duo koos voor hun adaptatie van het kurkdroge ‘The Big Short: Inside The Doomsday Machine’ (2010) van journalist Michael Lewis (“een van de beste boeken van dit tijdperk” dixit McKay) voor het genre waarmee ze het best de pijnlijke maar absurde geschiedenis van de Amerikaanse krediet- en huizencrisis van 2007-2008 konden vertellen: de zwarte komedie.
“The Birth of a Nation is ook de geboorte van een regisseur, een briljant scenarist en en een filmster” zegt acteur Jackie Earle Haley over Nate Parker, de drijvende kracht achter dit epos over slavenopstandleider Nat Turner. Parker eigende zich de titel van D.W. Griffiths controversiële blockbuster uit 1915 toe om het racisme ervan op zijn kop te zetten “en te tonen dat Black Lives Matter‘.” Het werd geen perfecte maar wel een belangrijke film. Een Amerikaanse tragedie die via het verleden naar het heden kijkt.
“Ik heb goden zien vliegen. Ik heb mensen wapens zien maken die ik me zelfs niet kon voorstellen. Ik heb buitenaardse wezens uit de lucht zien vallen. Maar iets zoals dit zag ik nog nooit.” Zegt Everett K. Ross (Martin Freeman), de gedesoriënteerde blanke C.I.A. agent die bewonderend reageert wanneer hij in Black Panther (2018) kennismaakt met een zwart Eldorado, het fictieve Afrikaanse land Wakanda. Ross is het kind in een snoepwinkel, dolblij wanneer hij uiteindelijk de kans krijgt om zèlf actieheld te spelen, én de toeschouwer in de film. Iemand die geacht wordt te genieten van popcorn voor de ogen (een indrukwekkend spektakel én universum) en van het gevoel getuige te zijn geweest van een heus evenement.
In 1982 leek Blade Runner niet voorbestemd om een cultklassieker te worden. Ondanks de visuele kracht van deze grimmige Philip K. Dick-verfilming. Ridley Scotts dystopische sciencefictionfilm flopte commercieel en de cineast betreurde opgedrongen wijzigingen. Kritische herwaardering opende echter de deur voor herwerkingen. Na de ‘Director’s Cut’ uit ‘92 volgt nu een ‘Final Cut’. De film zoals de regisseur hem voor ogen had. Een unieke ‘Collector’s Edition’ boxset vergelijkt de vijf versies en duidt dit meesterwerk.
“If only you could see what I’ve seen with your eyes” zegt ‘replicant’ Roy Batty in Blade Runner. Heerlijk dubbelzinnig. Zowel “Kon je maar met jouw ogen zien wat ik gezien heb” als “Kon je maar zien wat ik zag door jouw ogen” (letterlijk). De in Hollywood populaire Nederlandse acteur Rutger Hauer blijft even mysterieus en ondoorgrondelijk als zijn meest legendarisch personage, de anno 2019 door een grauw LA dolende ‘synthetische mens’ Batty. “Hij opereert heel intuïtief en gaat volstrekt zijn eigen gang” benadrukt documentairemaakster Simone de Vries. Een gesprek met een erg open ‘zoeker’.