Momenteel werkt de controversiële Poolse filmmaker Roman Polanski samen met zijn oude kompaan en landgenoot Jerzy Skolimovski aan ‘The Palace’, een drama dat wil focussen op botsende personages. Precies zoals in het vroege werk van de regisseur die later naam maakte met groteske, sinistere en verontrustende films als ‘Rosemary’s Baby’, ‘Chinatown’ en ‘Le locataire’ en ernstige historische films als ‘The Pianist’ en ‘J’accuse’. Met ‘Knife in the Water’, ‘Repulsion’ en ‘Cul-de-Sac’ zijn drie prettig gestoorde debuutfilms van Polanski nu te herontdekken op Blu-ray.

Na een reeks satirische romans die de Britse samenleving een spiegel voorhielden (o.m. Het moordend testament) en een ambitieus Brexit epos (Klein Engeland) lijkt Jonathan Coe, gedreven door zijn liefde voor film en zijn fascinatie voor de Oostenrijks-Amerikaanse regisseur Billy Wilder, te kiezen voor een lichtvoetig verhaal. Maar schijn bedriegt want ‘Meneer Wilder en ik’ heeft een sombere, tragische onderstroom. Het is een historische fictie waarin persoonlijke en collectieve trauma’s verstrengelen. Tegelijk een beklijvend portret van een iconisch figuur en een indringende mijmering over liefde en verlies.

De release van ‘ADN’ was voorzien voor eind oktober 2020. Het Franse drama ging in première tijdens Film Fest Gent, acteur en scenarist-cineast Maïwenn Le Besco (‘Polisse’, ‘Mon Roi’) kwam haar vijfde film met vuur verdedigen en alle bioscoopaffiches hingen op. Maar de zalen gingen dicht en ‘binnenkort in deze zaal’ werd ‘ruim zeven maand later.’ Eindelijk kunnen we terug naar bioscoop voor dit levendig, tegelijk bitter en humoristisch, dramatische portret van een vrouw die haar leven niet opnieuw kan oppakken na de dood van haar grootvader. De Frans-Algerijnse gaat daarom op zoek naar haar roots en naar haar eigen identiteit. Een tocht waarmee ze Algerije een plaats in haar leven en haar toekomst geeft.

Dat Hollywood diversifieert heeft meer te maken met commerciële dan met politieke of ethische overwegingen. Maar het positieve gevolg is wèl dat meer zwarte filmmakers aan bod komen en meer Afro-Amerikaanse verhalen verteld worden. Soms zelfs erg straffe verhalen, zoals Shaka Kings ‘Judas and the Black Messiah’. Een krachtig drama over het leven en de dood van Fred Hampton, de charismatische jonge Black Panther leider die in de turbulente late jaren zestig vermoord werd door het Amerikaanse repressieapparaat. De focus ligt daarbij op de criminaliteit van een systeem en vooral ook op het collectieve karakter van de nog altijd actuele strijd. In de woorden van Hampton, “waar er mensen zijn, is er macht.”

Chloé Zhao’s ‘Nomadland’, een roadmovie over een door armoede getroffen vrouw die met haar bestelbus door Amerika trekt, was de grote triomfator van de 93ste editie van de Oscars. Naast ‘beste film’ en ‘beste actrice’ (derde Oscarbekroning voor Frances McDormand) won Zhao ook in de categorie ‘beste regisseur’. De Chinees-Amerikaanse was daarmee pas de tweede vrouwelijke winnaar (na Kathryn Bigelow) en de eerste vrouw van kleur. Zhao draaide ‘Nomadland’ net als ‘Songs My Brothers Told Me’ en ‘The Rider’ in een docufictie stijl die werkelijkheid en fantasie door elkaar laat lopen in het economisch beproefde nieuwe Amerikaanse Wilde Westen.

Na De Oost behandelt ook Quo Vadis, Aida? een Nederlands trauma. Maar Jasmila Žbanić bekijkt de tragische gebeurtenissen van Srebrenica door de ogen van een Bosnische tolk.

Colson Whiteheads zowel literair als politiek overweldigende roman ‘De ondergrondse spoorweg’ werd in 2016 meteen onder lof bedolven. Terecht want de auteur fileert in zijn Pulitzer Prize winnaar de geschiedenis van de slavernij in Amerika op even briljante als magisch-realistische wijze. Verfilming van deze instant klassieker leek onbegonnen werk tot Oscarwinnaar Barry Jenkins (‘Moonlight’) in 2021 van ‘The Underground Railroad’ een eigenzinnig tiendelig televisie epos maakte. Kort nadat de Ondergrondse Spoorweg opdook in de biopic ‘Harriet’ en Samuel L. Jackson er naar refereerde in de documentaire reeks ‘Enslaved’.