“Het ware succes van een film wordt pas jaren na zijn release bepaald,” benadrukt Larry Cohen (1936-2019) in Michael Doyle’s vuistdikke ‘Larry Cohen, The Stuff of Gods and Monsters’, “het verschil tussen een A-film en een B-film is dat je twee of drie decades moet wachten om de waarde van een B-film te ontdekken. Veel B-films zijn ondertussen populair geworden terwijl illustere A-films uit hetzelfde jaar in de vergetelheid sukkelden.”

Bij een comics adaptatie waar het universum opgehangen wordt aan een superheld die half-mens en half-zeewezen is dreigt een oceaandiepe valkuil: de neiging om parodiërend afstand te nemen van dwaasheid en zo juist een dwaze film te maken. Dat vermijdt James Wan in zijn DC Comics prent Aquaman, een pretentieloze fantasiereis door een onderwaterwereld.

Vijf jaar na het met de traditie van de Chinese martial artsfilm verbonden morele epos A Touch of Sin en drie jaar na het wondermooie hedendaagse melodrama Mountains May Depart pakt de met Unknown Pleasures en Still Life bekend geworden Chinese filmmaker Jia Zhangke (° 1970) uit met Ash Is Purest White, een verhaal van liefde en verraad in de criminele onderwereld. Een universum dat, door sociale en economische omwentelingen, in transitie is. Net als de protagonisten. Het over bijna twee decaden lopend wedervaren van gedoemde geliefden verstrengelt daarbij met het oeuvre van een rebelse cineast die, samen met echtgenote en hoofdactrice Zhao Tao, zijn samenleving kritisch in beeld blijft brengen.

Op 49-jarige leeftijd debuteert Arantxa Echevarria met Carmen & Lola, een verhaal van onmogelijke lesbische liefde in de Spaanse Roma gemeenschap. ‘Ik wou het hebben over de nood aan empowerment van vrouwen.’

Voor haar langspeelfilmdebuut Carmen & Lola koos de in Bilbao geboren Spaanse regisseur Arantxa Echevarría, die als kortfilmer een stevige reputatie opbouwde, ervoor om met niet-professionele acteurs uit de Roma gemeenschap te werken en een heel persoonlijk verhaal te vertellen. Een authentiek, intens en door flamenco zigeunermuziek gedragen ‘verboden liefde’ verhaal over de ontluikende relatie tussen graffitiartieste Lola en de streng traditioneel opgevoede Carmen. “De kracht van liefde overwint de angst om anders te zijn” stelt Echevarria.

Verhalen over mensen die weggaan of achtergelaten worden zijn universeel en van alle tijden. Net als verhalen van odyssees die zoektochten blijken naar een nieuw leven of een oude liefde, overlevingstochten die draaien rond identiteit en moraliteit. Alleen geraken die verhalen in hedendaagse films meer en meer verstrengeld met het brandend actuele thema migratie. Zo belichten films zoals Djam (Tony Gatlif), Styx (Wolfgang Fischer) en Transit (Christian Petzold) de problematiek van migratie in al zijn complexiteit. Via respectievelijk het portret van een vrijgevochten en levenslustig zigeunermeisje, een overlevingsavontuur dat morele keuzes blootlegt en het verhaal van tragische liefde in tijden van verdrukking. Met één leidraad: migratie draait om mensen.

Met ‘Le jeune Ahmed’ dingen Jean-Pierre en Luc Dardenne tijdens het filmfestival van Cannes voor een achtste keer mee naar de Gouden Palm, een prijs die ze al twee keer in de wacht sleepten. Na twee door bekende actrices vertolkte sociale drama’s, Deux jours, une nuit (Marion Cotillard) en La fille inconnue (Adèle Haenel), knopen de Luikse broers weer aan bij een rauwe en intense realistische cinema gedragen door onbekende acteurs. Het onderwerp is explosief: radicalisering.

“Draag geen pakken van dezelfde kleur,” zegt Eddie Mora tegen zijn pas aangeworven lijfwachten, “dit is The Matrix niet”. Met die repliek laat Neil Burger in zijn kaarten zien. De regisseur van The Illusionist wil ook met Limitless toveren binnen een duidelijk naar film (en ‘creatie’) verwijzend kader.

Het Amerikaanse duo Paddy Chayefsky – Sidney Lumet maakte in 1976 indruk met het tussen satire en aanklacht laverende Network. Hun met vier Oscars bekroonde woedekreet blijkt zowel tijdloos als visionair.

“When the legend becomes fact, print the legend” zegt een journalist in John Fords The Man Who Shot Liberty Valance wanneer hij zijn nota’s in het vuur smijt in het besef dat het imago van een senator gebaseerd is op een mythe. Dat deed documentairemaker Matthew Heineman met Marie Colvin, de iconische oorlogscorrespondente-met-het-ooglapje, in zijn genietbare biopic A Private War.