“De boeken en het leven van Roger Van de Velde verdienen het om ook vandaag nog gelezen en gekend te worden” zei auteur Ellen Van Pelt bij de voorstelling van haar biografie ‘Deze wereld is geen ergernis waard’. Het treft dat twee legendarische werken van de ‘koning van het kortverhaal’ (aldus Dimitri Verhulst), ‘De knetterende schedels’ en ‘Recht op antwoord’, heruitgegeven worden en zo de herontdekking, of herwaardering, van de schrijver met het immense talent en de intrieste levensloop mogelijk maken. Roger Van de Velde was een fragiel monument, een kwetsbaar maar krachtig woordkunstenaar bij wie schoonheid en tragiek verstrengelden.  Een auteur beroofd van de vrijheid waar hij voor vocht.

‘Master of Neo-Noir.’ Peetvader van ‘Miami crime fiction.’ De literaire wereld wist de Amerikaanse schrijver Charles Willeford, auteur van ‘The Burnt Orange Heresy’, naar waarde te schatten. Het grote publiek iets minder. Postuum leverde de succesrijke verfilming van Miami Blues in 1990 enige erkenning op maar daarna verdween Willeford in de vergetelheid. Of de adaptatie van de Italiaanse La doppia ora regisseur Giuseppe Capotondi hier verandering in brengt blijft onzeker. Maar The Burnt Orange Heresy is wel een boeiend werk over kunst en kunstkritiek, bedrog en misdaad, diefstal en moord. Met boek èn film als variaties op deze thema’s.

Met het op waargebeurde feiten gebaseerde verhaal van een kleine crimineel die zich in een landelijk dorpje voordoet als een priester kon de Poolse cineast Jan Komasa zowel bij een komedie als bij een tragedie zijn beland. Maar zijn ‘Corpus Christi’ (‘Boze Cialo’) schakelt behendig tussen verschillende stijlen, tonen en genres. Om uit te komen bij een complex, emotioneel en dramatisch portret van een ontspoorde jongeman die door zijn maskerade een getraumatiseerde gemeenschap aan verzoening en loutering helpt. Tijdens filmjaar 2020 bleef dit moreel melodrama ondergewaardeerd maar dvd en streaming zorgen voor een herkansing.

“Zolang Facebook blijft onze informatiesnelweg bevuilen en onze democratische processen verstoren”, vertelde documentairemaker Karim Amer aan Deadline, “zal onze samenleving niet veranderen.” Samen met Jehane Noujaim viseert hij in de Netflix-documentaire ‘The Great Hack’ al wie de data goudmijn van sociale media gebruikt om via emotionele triggers burgers te manipuleren. Sommige getuigen flirten met ambiguïteit en de rol van Steve Bannon had nog meer mogen uitgespit worden. Maar naast verhelderende informatie reikt deze urgente documentaire ook cruciale vragen aan over data-misbruik en het verweer van gebruikers in de digitale wereld.

Op een vrolijke wijze de donkere kant van dingen tonen. Die kunst beheerst de Amerikaanse artistieke duizendpoot Miranda July als geen ander. Getuige Kajillionaire, haar nieuwste prettig gestoorde komedie-drama over een wereldvreemde jonge vrouw die zich moet bevrijden van haar anticonformistische maar sekteachtige zwendelaarsfamilie. Na Me and You and Everyone We Know en The Future andermaal een tegelijk speels en ernstig onderzoek naar menselijke connectie. Geen July zelf voor de camera ditmaal maar wel een briljant trio dat thuishoort in haar gekke, magische en emotionele universum: Evan Rachel Wood, Debra Winger en Richard Jenkins.

Naarmate de jaren vorderen profileert Clint Eastwood zich alsmaar meer als een klassieke Amerikaanse cineast met een moderne kijk op cinema en een donkere visie op de cultuur van zijn land. Het feit dat hij zelf uitgroeide tot een icoon weerhoudt hem niet om als verhalenverteller de pijn van het zijn in beeld te brengen. In Mystic River werpt hij van achter de camera een (zijn) blik op getraumatiseerde geesten en het geweld, de angst en het
verraad ermee verbonden.

De bekentenis van zijn Bambi-heldin dat ze zich reeds op zeer jonge leeftijd bewust was van haar transidentiteit prikkelde de nieuwsgierigheid van de Franse filmmaker Sébastien Lifshitz. Dat leidde tot een nieuwe, wonderlijke documentaire: Petite Fille.

“Met de wereldwijde opkomst van fascisme en racisme, met Brexit en de toename van rechts populisme voelt White Riot bijzonder relevant aan” benadrukt scenarist-regisseur Rubika Shah. Haar urgente documentaire neemt ons mee naar het Groot-Brittannië van eind jaren zeventig en de strijd die de culturele basisbeweging ‘Rock Against Racism’ voerde tegen discriminatie en extremisme in een grimmige en verscheurde samenleving. Met muziek, jongerencultuur en activisme als wapens. ‘White Riot’ ademt de punkspirit uit en koppelt een speelse stijl aan stevig onderbouwd discours en verhelderende getuigenissen.