Nadat ‘Kamay’ op internationale filmfestivals al bedolven werd onder lof en prijzen is deze even pakkende als prachtige documentaire nu ook in de Belgische filmzalen te zien. De Afghaanse, momenteel in Brussel wonende, regisseur Ilyas Yourish draaide in Afghanistan tijdens de laatste jaren voor de val van het regime en de machtsovername door de Taliban. Dat levert naast historische en visueel betoverende beelden ook een mooi portret van de gediscrimineerde Hazara minderheid op.

Nadat de Frans-Senegalese Matti Diop indruk had gemaakt in Cannes met Grand Prix winnaar Atlantique, een magisch-realistische ode aan Afrikanen die het leven lieten tijdens hun vlucht over zee naar Europa, won ze dit jaar in Berlijn de Gouden Beer met Dahomey. Een tussen fictie en documentaire zwevend visueel essay over de restitutie van tijdens de koloniale plundering naar westerse  musea overgebrachte Afrikaanse artefacten. Poëtische cinema die aan het denken zet.

Mathijs Poppe debuteert met een poëtisch essay over een in Libanon levende theatermaker die innig verbonden blijft met zijn thuisland Palestina.

De Zwitserse filmmaker Alexandre O. Philippe blijft haast als enige koppig filmessays maken. Lynch/Oz linkt surrealistische cinema aan Technicolor dromen.

De meest verrassende topper van filmjaar 2023? Doe maar ‘Smoke Sauna Sisterhood’, de documentaire van Anna Hints over de Zuid-Estse rooksaunatraditie. Een poëtische, verbindende onderdompeling in een tijdloos universum van hitte en rook, waar rituelen helpen bij louterende helingsprocessen en het smeden van zusterschappen. Mooie, magische cinema.

Met de camera in de hand legde de Chileense documentairemaker Patricio Guzmán zowel de sociale omwenteling van verkozen president Salvador Allende als de 11 september 1973 staatsgreep van militaire dictator Augusto Pinochet vast. De Chileense tragedie zou de rode draad door zijn oeuvre blijven. Met woede, pijn, verdriet en nostalgie als ondertoon. In ‘Mi País Imaginario’ komen voor het eerst opnieuw hoop en rebelse dromen in beeld.

“Ik ga vooral voor de zwijgzame – of tot zwijgen gebrachte – subjecten van de geschiedenis” zegt de Belgische filmmaker Loredana Bianconi. De maker van ‘Do You Remember Revolution’ en ‘Devenir’, twee documentaires die Avila online aanbiedt, is in Vlaanderen minder bekend. Ook al zijn haar soms poëtische en altijd politieke films ongemeen sterk én urgent. Door vrouwen in een staat van innerlijke opstand of openlijk verzet te portretteren graaft Bianconi zowel in het individuele als de collectieve geschiedenis en snijdt ze thema’s aan als identiteit, arbeid, immigratie, strijd en terreur.

De box ‘Meesters van de griezelfilm’ bundelt 3 boeiende documentaires waarin naast Mario Bava, de postuum gerehabiliteerde uitvinder van de Italiaanse thriller ofte ‘giallo’, ook de bevriende ‘Masters of Horror’ Dario Argento en John Carpenter aan bod komen.

Honderd jaar na de geboorte van de in 2007 gestorven film- en theatermaker Ingmar Bergman focussen documentaires van Margarethe von Trotta en Jane Magnusson op het filmleven van de Zweedse grootmeester. Trips naar de bron van Bergman. Portretten die ‘intieme demonen’, een barokke filmstijl en een meer emotioneel dan intellectueel oeuvre blootleggen.

GRAND SOIRS ET PETITS MATINS

De Parijse ‘evenementen’ van mei ’68 stonden symbool voor een turbulent tijdsgewricht beheerst door wereldwijd verzet tegen een versleten ‘oude’ orde. Vijftig jaar later wordt de rebellie weggezet als een mislukte utopie en een louter Frans fenomeen. Hoog tijd om via beelden in de geest van toen te duiken. Want ’68 blijft een permanente inspiratiebron.

Lees meer »