In de jaren zestig en zeventig gold Nagisa Ôshima als de Godard van het Oosten. De Japanse filmmaker was immers tegelijk toonaangevend, experimenteel én taboedoorbrekend. Nu doet zijn naam nog weinig belletjes rinkelen. Gelukkig zorgt de Franse verdeler Carlotta voor een spectaculaire dvd-release van Ôshima’s schandaalsucces ‘L’empire des sens’ en pakt onze CINEMATEK uit met een stevige retrospectieve.

Drie gerestaureerde films in de betere Belgische filmzalen. Een docu-portret, retrospectief en tentoonstelling in Nederland. Plus een boek in vier talen. Deze filmzomer wordt niet die van de Amerikaanse blockbuster maar wèl van Werner Herzog, Duitslands belangrijkste naoorlogse cineast. De tachtigjarige radicale filmmaker met de unieke popculturele status blijft hyperactief zoeken naar ongeziene beelden en ‘ecstatic truth’, het thema van de Eye expo. “Ik pas feiten zodanig aan dat ze meer lijken op waarheid dan op realiteit.”

Met de camera in de hand legde de Chileense documentairemaker Patricio Guzmán zowel de sociale omwenteling van verkozen president Salvador Allende als de 11 september 1973 staatsgreep van militaire dictator Augusto Pinochet vast. De Chileense tragedie zou de rode draad door zijn oeuvre blijven. Met woede, pijn, verdriet en nostalgie als ondertoon. In ‘Mi País Imaginario’ komen voor het eerst opnieuw hoop en rebelse dromen in beeld.

Tachtig werd hij op 5 september. Werner Herzog. Legendarisch filmmaker. Dichter. Filosoof. Levenskunstenaar. Operaregisseur. Schrijver. Avonturier. Hypnotiseur. ‘Larger than life’ figuur én verhalenverteller. Zijn verjaardag wordt gevierd met het oorlogsverhaal ‘Het schemeren van de wereld’ en de memoires ‘Ieder voor zich en God tegen allen’. Avonturen gedrenkt in poëzie.

Bij leven werd grootmeester Akira Kurosawa in eigen land nooit de populairste filmregisseur. Internationaal was (en blijft) hij echter de bekendste Japanse cineast. Een ‘sensei’ in de ogen van filmmakers en -liefhebbers en iemand die Japanse cinema in het Westen op de kaart zette. Van 16 september tot 19 november vertoont CINEMATEK uitzonderlijk zijn volledige oeuvre, aangevuld met door Kurosawa geïnspireerde films en remakes.

Tijdens de maand juni loopt in CINEMATEK een tentoonstelling en filmretrospectieve gewijd aan Günter Peter Straschek. Deze Oostenrijkse cineast, criticus en historicus was in de sixties een sleutelfiguur van de Berlijnse protestbeweging en groeide uit tot expert op het vlak van de geschiedenis van de Duitse migranten in Hollywood. Zijn militante kortfilms en documentaire reeks ‘Filmemigration aus Nazideutschland’ bleven jarenlang onzichtbaar. Ze worden nu geduid via archiefmateriaal en de vertoning van klassiekers van o.m. Fritz Lang, Ernst Lubitsch en Douglas Sirk.

Omstreden figuren die na hun dood in de vergetelheid belanden worden zelden museumwaardig geacht. CINEMATEK Brussel verrast aangenaam door een Expo te wijden aan Günter Peter Straschek, de Oostenrijkse cineast, criticus en historicus die niet enkel politiek actief was in de protestbeweging van 1968 maar ook uitgroeide tot een expert op het vlak van ‘filmemigratie uit nazi-Duitsland’.

Als jonge snaak vroeg Peter Bogdanovich aan John Ford wanneer hij voor het eerst besefte met iets belangrijks bezig te zijn. “Nooit” was het antwoord. “De leugenaar!” zei Bogdanovich toen hij zelf geïnterviewd werd, “Ikzelf heb altijd geweten dat het belangrijk was. Alleen niet hoe belangrijk.” De Amerikaanse cineast en cinefiel nam zichzelf én film ernstig. Ijdelheid en arrogantie? Zeker. Maar na zijn overlijden groeit het besef dat Bogdanovich ook de belichaming was van een tijdperk waar cinema er nog ècht toe deed.

Honderd jaar Pier Paolo Pasolini viert de Brusselse Cinematek met een filmretrospectief én een tentoonstelling. De Franse kunstenaar Chantal Vey volgde in omgekeerde richting de route die de schrijver-cineast eind jaren vijftig in zijn Fiatje aflegde langs de Italiaanse kust. Met haar expo Contro-corrente zet ze ons op weg. “Net als Pasolini hou ik van doorgangsplaatsen en Brussel is het kruispunt van Europa.”

Met een volledige filmretrospectieve én de expo ‘Contra-corrente’ van de Franse kunstenaar Chantal Vey viert CINEMATEK van 4 maart tot 18 april de Pier Paolo Pasolini Centennial. Op 5 maart lag de geboorte van de even controversiële als invloedrijke Italiaanse schandaalschopper 100 jaar achter ons en dat is de perfecte aanleiding om zijn poëzie, passie en politieke kunst te herdenken. Om Pasolini’s leven en levendige kunst te vieren.