“De films van Truffaut moet je bekijken én lezen” zei romancier en scenarist Jean-Marc Roberts, “in de 19de eeuw was François ongetwijfeld schrijver geworden.” Maar hij leefde in de 20ste eeuw en verwierf een cultstatus als filmmaker. Als een jager op beelden en woorden die samen met een filmpersonage afscheid nam: “vrouwen zijn magisch, daarom wou ik tovenaar worden.” Negen van zijn wonderlijke films (her)ontek je bij Eyelet.

“Het scherm was zijn leven” schreef Eric Rohmer bij het overlijden van Nouvelle Vague cineast François Truffaut in 1984. Zelf vond de Franse criticus en filmmaker dat cinema hem had gered en zag hij zich als “een man van gevoelens”. Emoties die tot leven komen in de negen films die bij Eyelet te (her)ontdekken zijn.

Documentairemakers die voor de bioscoop bedoelde essays over film maken zijn er amper maar bij Alexandre O. Philippe leidde passie voor cinema tot een carrière. Na studies over George Lucas en Alfred Hitchcock richtte hij recent de volgspot op Alien en The Excorcist in Memory: The Origins of Alien en Leap of Faith: William Friedkin on The Exorcist.

‘De trajecten van het verlangen’ titelde een van de Max Ophüls retrospectieven ter ere van een vooral door filmmakers aanbeden auteur. De in Duitsland geboren cineast zag ‘emoties’ en ‘beweging’ als basiselementen van cinema en cirkelde rond vrouwen en liefde in stijlvolle melodrama’s zoals The Reckless Moment, La Ronde en magnum opus Lola Montès.

De Amerikaanse scenarist, regisseur en romanschrijver Richard Brooks (1912-1992) – een generatiegenoot van gereputeerde filmmakers zoals Don Siegel, Elia Kazan, Nicholas Ray en Sam Fuller – was net als zij adolescent tijdens de Grote Depressie.

“Alles is toevallig gebeurd,” bleef Ivan Passer herhalen, “ik wou eigenlijk geen regisseur worden.” De bescheiden filmmaker speelde samen met zijn vriend Milos Forman een toonaangevende rol bij de Tsjechische Nouvelle Vague en tekende met Cutter’s Way voor een Amerikaans absoluut meesterwerk maar werd nooit een veelfimer. Door de omstandigheden.

Met een oeuvre van meer dan veertig films was Mauro Bolognini een markante Italiaanse filmmaker van de jaren 50 tot de jaren 80. Vaak denigrerend omschreven als een matige leerling van Pasolini en een Visconti-du-pauvre is deze stilist en meester van de literaire adaptatie aan een herontdekking toe. Enkele Franse dvd verdelers zorgen daarvoor.

“Ik wil trachten binnen te dringen in de mysteries van moord, zelfmoord, incest, orgieën, orgasmen en de tijd” schreef Norman Mailer (1923-2007) in ‘Advertisements for Myself’. De Amerikaanse schrijver die zijn carrière begon met het definitieve boek over WO II (‘The Naked and the Dead’) sloot zijn leven gepast af met een roman waarin de duivel het verhaal van de jonge Adolf Hitler vertelt (‘The Castle in the Forest’). Mailer was een provocateur en mediafiguur. Maar ook een begenadigd auteur die de donkere kant van onze beschaving belichtte én een passie voor film koesterde.

Op 23 april 1986 overleed Otto Preminger. De belangstelling voor deze Amerikaanse regisseur van Oostenrijkse afkomst was al lange tijd uiterst gering. Zijn laatste film, The Human Factor (1979), werd een grandioze flop; die Graham Greene, de schrijver van het gelijknamige boek, de uitspraak ontlokte dat de oude Preminger geen films meer kon maken.

Otto Preminger heeft gedurende vijftig jaar films gemaakt. Niettemin is de periode waarin hij zich in werkelijke belangstelling en waardering kon verheugen betrekkelijk kort geweest: zo’n tien jaar. Hoe valt dit te verklaren? Een karakteristiek van het werk van een controversiële figuur met veel respect voor zijn publiek.

Otto Preminger is zo goed als verdwenen uit de filmgeschiedenis. Ondanks onvergetelijke meesterwerken (Laura) en een stevige reputatie (‘Otto de Verschrikkelijke’). Een carrière van 50 jaar en 37 films lijkt opgegaan in het niets. Hoe valt dit te verklaren? Bedenkingen bij een broodnodige retrospectieve.