Onbekend maakt onbemind. ‘Oude’ namen als Jim Sheridan, Neil Jordan en Martin McDonagh doen nog wel een belletje rinkelen bij filmliefhebbers, maar ‘Ierse cinema’ liet de laatste decennia filmharten zelden harder slaan, laat staan bioscopen vol lopen. Tot ‘The Quiet Girl’ vorig jaar een arthouse hit bleek. Het fijnbesnaarde drama van Colm Bairéad opende ‘Scéal Eile’, het Brusselse Ierse filmfestival dat vanaf 22 april in zijn nieuwste editie de volgspot richt op vrouwelijke Ierse filmmakers. Een mooi signaal nu Cannes, het festival der festivals, weer als vanouds een mannenbastion blijkt. Ondanks Greta ‘Barbie’ Gerwig.

Vijftig jaar Film Fest Gent dat is een brok filmgeschiedenis maar vooral ruim 5.000 ontdekkingstochten-via-film. In 1974 gestart als een klein, alternatief, cinefiele nieuwsgierigheid prikkelend ‘filmgebeuren’ groeide het uit tot een internationaal filmfestival met een heel eigen ‘smoel’. Met dank aan het trendsettende thema ‘impact van filmmuziek’ én een aangehouden flirt met vernieuwing, verrassing en urgentie. De feesteditie van 10 tot 21 oktober blikt terug op straffe mijlpalen maar is vooral opnieuw een avontuur, een invitatie om kennis te maken met unieke cinema.

Begonnen als een klein lokaal ‘gebeuren’ met alternatief imago viert Film Fest Gent (10 tot 21/10)  zijn vijftigste verjaardag als grootste Belgische filmfestival met jaarlijks ruim 100.000 bezoekers en dankzij een focus op muziek ook internationale uitstraling. Geen toeval dat het Gentse feestproject ‘2×25’ componisten en filmmakers op een andere manier laat samenwerken. “We slaan graag bruggen” benadrukt artistiek directeur Wim De Witte.

Samen kijken naar film werkt verbindend. In de donkere filmzaal maar zeker ook in openlucht. En al helemaal wanneer zoals bij het door Cinemaximiliaan georganiseerde festival ‘Cinema Trottoir’ een doodgewone straat in Molenbeek het decor vormt en migratie het thema is. Het Food en Film Festival loopt in zijn tweede editie nog elke zaterdagavond tot 5 augustus. Op het programma naast de instant broers Dardenne klassieker ‘Tori et Lokita’ ook indringende, creatieve films als ‘Les Porteurs’, ‘Kalès’ en ‘Imad’s childhood’. Voedsel voor het oog en de geest.

Openingsfilm ‘The Quiet Girl’ greep net als ‘Close’ naast de Oscar voor Beste internationale film maar bewijst samen met andere blikvangers van ‘Scéal Eile’, het ‘Irish Film Festival’, dat Ierse cinema in prima gezondheid verkeert. Van 21 tot 25 maart is het genieten van o.m. het meeslepende documentaire portret van de vermoorde Noord-Ierse onderzoeksjournalist ‘Lyra’ (McKee), de ontluisterende historische documentaire ‘Secrets from Putumayo’ en ‘Aisha’, een pleidooi voor sociale verandering van Frank Berry, een filmmaker die gezien wordt als de Ierse Ken Loach. Eregast van dit filmfeest is Stephen Rea, de iconische acteur van ‘Angel’, ‘Michael Collins’ en ‘V for Vendetta’.

In een eivolle bioskoopzaal en na een straffe, ruim anderhalf uur durende, Film Fest Gent Director’s Talk overhandigde regisseur Lukas Dhont woensdagsavond 12 oktober de Joseph Plateau Honorary Award aan Céline Sciamma. “Voor de cinema die je maakt. Jouw films tonen ons een heel inspirerende, andere manier van kijken. Je toont ons de weg en dat is mooi.”

Na twee door de pandemie getekende edities schakelt Film Fest Gent opnieuw naar ‘normaal’. Dat betekent, van 11 tot 22 oktober, zorgeloos films kiezen uit een ruim en divers aanbod én genieten van ontmoetingen met filmmakers en -fans. Alhoewel, ‘zorgeloos’, de toestand van de wereld en het klimaat werd er niet beter op. Dat blijft zich weerspiegelen in de festivalprogrammatie. Met een accent op urgente cinema, aandacht voor actuele thema’s en nu ook een pakket films onder de noemer ‘Veerkracht’. Maar de festival barometer wijst tegelijk richting kijkplezier. Dankzij filmtovenaars met licht en beweging.

In de schaduw van Venetië maakt het ‘American Film Festival’ van Deauville jaarlijks een balans op van de Amerikaanse onafhankelijke cinema. Echt ‘happy’ was de sfeer niet, ondanks sterke films zoals Moonage Daydream, Blonde en War Pony.

De ‘Expo Ledoux’, een overzichtstentoonstelling n.a.v. de honderdste geboortedag van de pionier en architect van het Belgisch filmarchief georganiseerd door de Brusselse CINEMATEK, sluit het via de vertoning van Jacques Ledouxs favoriete ‘flamboyante’ films al gepast geïllustreerde eerbetoon af met de publicatie van de bundeling getuigenissen. ‘Jacques Ledoux’ wordt aangevuld met het avondprogramma waarmee programmator Xavier Garcia Bardón dit weekend in beeld en woord de kracht en actualiteit van een unieke en nog altijd actuele filmpassie belicht. De geest van de legendarische conservator, die volgens Martin Scorsese een van de indrukwekkendste filmcollecties op aarde uitbouwde, blijft ook na die honderdste verjaardag verder leven.

“Momenten beleven waar we samen emoties beleven, waar we samen lachen, wenen, ontroerd worden, is belangrijker dan ooit.” Met die quote uit een van de vertoonde films, ‘Why We Fight?’, onderstreept programmadirecteur Wim De Witte zowel het belang als de inzet van Film Fest Gent. Een filmfestival dat van 12 tot 23 oktober terug naar ‘normale’ pre-Corona tijden wil zonder begrippen als solidariteit en kritisch bewustzijn los te laten. Een filosofie die perfect te combineren blijkt met plezier en kwaliteit want het filmprogramma oogt als een van de sterkste van de laatste jaren.