De Italiaanse naoorlogse cinema kende na het maatschappijkritische neorealisme van o.m. Roberto Rossellini een vruchtbare maar wat miskende zuur-komische tijd. De Commedia all’Italiana was dankzij grootmeesters als Dino Risi, Mario Monicelli, Ettore Scola, Luigi Comencini en Lina Wertmüller gedurende een aantal decennia immens populair. Maar dan deemsterden deze tragikomedies met een sociaaleconomische insteek die de Italiaanse filmliefhebbers een spiegel voorhielden langzaam weg. Tot acteur-regisseur Nanni Moretti midden jaren 80 voor een eigenzinnige genre-variant zorgde. Zijn gerestaureerde komedies Bianca en La messa è finita kan je (her)ontdekken in de Blu-ray box ‘Viva Nanni!’.

“’Ik ga hier iets aan doen’, zeg ik.” Met die woorden start de Nederlandse schrijver Gerbrand Bakker een onderneming, met name het herstellen van de quasi verdwenen markering van wandelroute 1 vlakbij zijn huis in de Eifel. Een avontuur dat ook resulteert in (het schrijven van) een kortverhaal, ‘De 3 bestaat niet’. Een verhaal van pijltjes, nummers en honden. Ergens in de Eifel.

Misery, The Shining, The World According to Garp, Barfly, My Left Foot, On the road, L’atelier, The Ghost Writer, Freedom Writers, Sideways, The Help, Spotlight, … Het lijstje is eindeloos. Er worden nogal wat films gemaakt over schrijvers en schrijven. Maar ook schrijvers tonen zich vaak gefascineerd door cinema en de filmwereld. Thrillerauteur Sarah Bailey situeert haar tweede Gemma Woodstock mysterie in de wereld van film en celebrities. In het universum van zombiefilms en soap opera’s. Met een moord op een Australische set.

Zeven jaar was Sieg Maandag toen hij samen met 50 andere Nederlandse kinderen bevrijd werd uit het concentratiekamp Bergen-Belsen. Zijn vader overleefde de Holocaust niet maar Sieg vond eerst zijn moeder terug, ontmoette jaren later zijn grote liefde Karen en ontdekte uiteindelijk ook zijn andere grote liefde, het schilderen. Echtgenote Karen Maandag-Ralph schreef samen met Dawn Skorczewski een mooie biografie: ‘Sieg Maandag. Leven en kunst in de schaduw van Bergen-Belsen.’ Een tocht van gruwel naar schoonheid.

Niet enkel Franse Nouvelle Vague cineasten begonnen hun carrière als criticus. Ook filmmaker Lindsay Anderson (1923-1994), tijdens de jaren vijftig drijvende kracht van de Britse Free Cinema beweging, verdedigde in het door hem mee opgerichte filmtijdschrift Sequence op polemische wijze de poëtische cinema van Jean Vigo en John Ford.

Scenarist, regisseur, muzikant en schrijver S. Craig Zahler groeide met drie gewelddadige genrefilms uit tot een markante figuur van de Amerikaanse onafhankelijke cinema. Zowel Bone Tomahawk als Brawl in Cell Block 99 en Dragged Across Concrete zijn gewild controversieel. Aardig gevonden worden is eerder een schrikbeeld dan een streefdoel voor Zahler.

Alles komt terug. Nucleaire Koude Oorlog-angst verschilt niet zo van het schrikbeeld dat via de huidige pandemie opdoemt. Sidney Lumets sixties klassieker Fail Safe stond altijd in de schaduw van Kubricks Dr. Strangelove maar blijkt nu urgent. En sterke cinema.

Meester provocateur Lars von Trier daalt film na film af in de duistere diepten van de menselijke geest. Na zijn ‘vrouwelijke’ apocalyptische trilogie (Antichrist, Melancholia, Nymphomaniac) voert hij ons in zijn ‘mannelijk’ portret van een psychopaat The House that Jack Built zelfs letterlijk mee op een helletocht. Andermaal sneuvelen heilige huisjes.

Nadat de filmische mokerslag I pugni in tasca in 1965 de toon zette ontwikkelde de Italiaanse scenarist-regisseur Marco Bellocchio zich met politiek geladen films tot een rebelse chroniqueur die uitbundig de heilige huisjes van zijn land sloopt. Zijn waargebeurd misdaadepos annex rechtbankdrama Il  Traditore fileert op briljante wijze de Cosa Nostra.

Saw en Insidious scenarist Leigh Whannell wil als regisseur iconische figuren actualiseren. Straks Snake Plissken via zijn Escape from New York remake, nu al James Whale’s waanzinnige onzichtbare wetenschapper in The Invisible Man. Een perspectiefwissel linkt angst voor en verzet tegen terreur met een feministische strijd tegen patriarchaal geweld.