RAFTAN
De internationale migratiestromen, en vooral die van Zuid naar Noord en van ontwikkelingslanden naar Westerse rijke landen, zorgden de laatste jaren in Europa helaas voor veel onbegrip en vijandige reacties. Gelukkig ook voor empathie bij heel wat mensen en daarbij speelden filmmakers zeker een rol.
I, DANIEL BLAKE
Gouden Palm winnaars tonen zich in Cannes meestal van hun meest narcistische kant. Trots en een tikkeltje ijdel. Tenzij hun naam Ken Loach is. Toen de Britse geëngageerde filmmaker in mei 2016 zijn tweede Gouden Palm in de wacht sleepte met I, Daniel Blake uitte hij vooral zijn woede omwille van “de wrede Britse bureaucratie die een draconisch sanctioneringssysteem heeft opgezet om aan armen duidelijk te maken dat het allemaal hun fout is, dat ze geen job hebben omdat ze onbekwaam en nutteloos zijn.” De 80-jarige veteraan blijft het publiek een geweten schoppen met humane aanklachtfilms. Hij staat, net als de broers Dardenne de eveneens tweevoudige Gouden Palm winnaars die tijdens datzelfde filmfestival La fille inconnue voorstelden, voor een sociaal realisme 2.0. Morele cinema met documentaire roots en een expressionistische inslag.
LITTLE DIETER NEEDS TO FLY
“Zoals bij de meeste Herzogfilms bleken de opnames van Rescue Dawn een episch avontuur met alle drama’s die je verwacht op het scherm te zien,” getuigt producent Harry Knapp in het persdossier, “werken met Herzog is zoals ijsklimmen in korte broek en zonder veiligheidstouw”. In New Yorker Magazine ging Knapp iets verder: “Er woedde een stille oorlog op de set”. Werner Herzog bleef rustig bij alle tumult rond de ‘companion piece’ van doc Little Dieter Needs to Fly: “Ik ben erin geslaagd om deze (fictie)film uit alle problemen te houden. Op het einde van de rit is dat het enige wat telt: de film die je gaat zien. Over de moeilijkheden moeten we het dan niet meer hebben”.
NEIL LABUTE
“Bij mijn debuut In the Company of Men had niemand inspraak maar daarna overlegde ik altijd” benadrukt Neil LaBute (°1963), “het label ‘onafhankelijk’ is relatief. Het kan een ingesteldheid zijn, maar alleen wanneer ik mijn films zelf tot in alle zalen breng kan ik ècht onafhankelijk blijven. Hoewel ik geen zakenman ben, heb ik geen problemen met het zakelijk aspect van filmmaken. Financiële keuzes verzoenen met artistieke vormt een uitdaging. Ik ben meer gedreven door het materiaal en de mensen met wie ik werk dan door de grootte van het budget”. Getuige Lakeview Terrace.
BAD LIEUTENANT: PORT OF CALL NEW ORLEANS
Toen de licht ontvlambare Abel Ferrara Werner Herzog letterlijk naar de hel wenste omwille van de ‘remake’ van zijn cultfilm Bad Lieutenant, benadrukte de Duitse cineast dat “het om een heel ander verhaal en een volledig verschillende film gaat”. Wat klopt. Het zijn twee variaties op het thema ‘losgeslagen eenzaat in een door God verlaten universum’.
Katell Quillévéré over Réparer les vivants
Na het gestileerde Suzanne balanceert Katell Quillévéré met haar poëtische romanadaptatie Réparer les vivants opnieuw tussen melodrama en drama. Een gesprek over cinema, chirurgie en een warm hart.
TERENCE DAVIES: A QUIET PASSION
Terence Davies, volgens sommigen de grootste levende Britse filmmaker, is geen veelfilmer maar na enkele jaren stilte verrast hij ons met twee films over tragische zielen die hun familie koesteren ook al betalen ze daarvoor een prijs. Het intense lyrische drama Sunset Song en de uitgepuurde biopic A Quiet Passion. “Puur toeval” zegt de 71-jarige cineast.
ROOM
“When I was small, I only knew small things. But now I’m five, I know EVERYTHING!. Het verhaal van Ma en (de vijfjarige) Jack is een hartverscheurend verhaal van vrijheid en gevangenschap, van gevaar en geborgenheid, van misbruik en liefde en van een kamer die een personage wordt. Een kamer die in de geest van een moeder en zoon gaat leven en waarvan het duo afscheid moet nemen om opnieuw in de realiteit te belanden: “Bye, plant. Bye, chair number one. Bye, chair number two. Bye, table. Bye, wardrobe. Bye, sink. Bye-bye, skylight. Ma, say bye-bye to room.” Met Room heeft Lenny Abrahamson een klein juweeltje gemaakt.
SHAME
Het naakte lichaam en menselijke seksualiteit zijn al lang geen taboebrekers meer. De tijd dat films zoals Last Tango in Paris, L’empire des sens en Salò choqueerden ligt ver achter ons. Maar toch is het seksuele lichaam populairder dan ooit bij cineasten. Niet omdat ze commercieel willen scoren met een ‘sexy’ film maar omdat ze graag metaforische verhalen vertellen over mensen en thema’s van nu. Lichaam en geest, schuld en boete zijn vandaag in de filmzalen weer innig verstrengeld. Een kwartet recente films – The Invader en Shame, Sleeping Beauty en L’Apollonide – illustreert zowel de hernieuwde fascinatie voor het seksuele lichaam als de terugkeer van een puriteinse moraal.
NYMPHOMANIAC
“We leven in een tijd van controles en verboden,” verzucht de permanent opgejaagde regisseur Roman Polanski, “we zijn helaas ver afgedreven van de mei ’68 slogan ‘het is verboden om te verbieden’”. Het is een boeiende paradox: terwijl de samenleving steeds intoleranter wordt en de overheid privacy verder blijft versnipperen lijkt transgressie uit de cinema gebannen. Waar zijn de films die grenzen overschrijden, die verontrusten? Waar zijn de filmmakers die verboden negeren, die taboes doorbreken? Of zijn dat foute vragen en worden er gewoon andere transgressieve inhouden overgebracht?