De Fox films van John Huston: De man die geen auteur wou zijn

HEAVEN KNOWS, MR. ALISON

John Huston cultiveerde zelf het imago van picareske avonturier dat hem tot een onderschat regisseur van ondergewaardeerde films maakte. Twee vergeten Fox producties bewijzen dat de man die geen auteur wou zijn er wel een was.

Wie zoals John Huston (1906-1987) schrijft in zijn autobiografie dat zijn leven ‘An Open Book’ is, wil daar niet veel over onthullen. De Amerikaanse filmmaker vertelt liever over zijn Afrikaanse avonturen en countert enkel kritiek op zijn vakmanschap. Huston “zag geen continuïteit in zijn werk” en vond film maar een bescheiden kunst. Dat men hem niet als auteur beschouwde, liet Huston koud. Een auteur is evenwel niet iemand met vast thema’s maar iemand met een eigen schriftuur. Laat die schriftuur nu net de rode draad door Hustons oeuvre zijn. Door zijn imago van avonturier te cultiveren voedde Huston de misverstanden maar hij nam wèl elke film ernstig. Daarom is het interessant om de onderschatte films die hij in de jaren vijftig voor 20^th Century Fox maakte gerestaureerd te herontdekken op Blu-ray.

THE BARBARIAN AND THE GEISHA

Het klopt dat de ‘linkse’ Huston tijdens de communistenjacht liever ver uit Hollywood bleef en draaien op locatie in Tobago (Heaven Knows, Mr Allison) en Japan (The Barbarian and the Geisha) hem wel uitkwam. Toch waren de films méér dan een alibi. Het was Hustons fascinatie voor andere landen en culturen die hem aanzette om “my Japanese movie” The Barbarian and the Geisha te maken. Zelf oordeelde Huston dat dit waargebeurd verhaal van een Amerikaanse consul die in een met veranderingen worstelende samenleving belandt, “turned out to be a bad picture, but it was a good picture before it became a bad picture.” Een verwijzing naar de ingrepen van John Wayne, die een heroïsche actiefilm verwacht had en geen intimistisch drama. Toch werkt de contemplatieve en visuele manier waarop Huston filmt. Zo gebruikt hij Cinemascope om personages in een Japans kader te plaatsen. Ook ‘vis uit het water’ Wayne.

THE BARBARIAN AND THE GEISHA

Heaven Knows, Mr Allison bewijst dan weer dat Huston overweg kan met suspense en taboes. Deze intimistische, romantische oorlogsfilm bevat enkele spannende scènes (Japanse militairen die zich niet bewust zijn van de aanwezigheid van de protagonisten zorgen voor dreiging) en laat verborgen seksuele gevoelens opborrelen in de kinderlijk onschuldig gestarte relatie tussen een op een paradijselijk eiland gestrande non en militair. Vrijdenker Huston hield van vrijheid en bekritiseert religie en leger als gesloten, gereglementeerde werelden. Maar hij respecteert de gevangenen van deze systemen die hun idealen volgen. Ongeacht de kostprijs. Zoals steeds ziet Huston nobelheid in een sombere wereld. Een vruchteloos gebaar is nooit nutteloos. De weg primeert op de bestemming. Dat lees je in de oplichtende ogen van Deborah Kerr en Robert Mitchum.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in De Filmkrant, juli 2018, John Huston)

Heaven Knows, Mr Allison USA, 1957 / REGIE JOHN HUSTON /108 MINUTEN / MET DEBORAH KERR, ROBERT MITCHUM / BONUS: DOCUMENTAIRE, BOEKJE;

The Barbarian and the Geisha USA, 1958 / REGIE JOHN HUSTON /105 MINUTEN / MET JOHN WAYNE, SAM JAFFE, EIKA ANDO, SO YAMAMURA / BONUS: DOCUMENTAIRE, BOEKJE / DISTRIBUTIE: RIMINI EDITIONS.

HEAVEN KNOWS, MR ALISON