Tijdens een kwalitatief hoogstaand Film Fest Gent 2021 werden niet enkel twee nieuwe filmtijdschriften (‘Fantômas’ en ‘Humbug’) maar ook twee nieuwe boeken over film voorgesteld. De ode aan sterke vrouwen van de Amerikaanse stille cinema ‘Mooi zijn en zwijgen’ van Anke Brouwers en ‘Gent Filmstad: Cinema’s en filmaffiches, 1938-1961’, een fraai naslagwerk over een brok Belgische bioskoopcultuur gekoppeld aan een fraaie expo filmaffiches in De Krook. Twee onderbelichte stukken filmgeschiedenis in de volgspot.

“Momenten beleven waar we samen emoties beleven, waar we samen lachen, wenen, ontroerd worden, is belangrijker dan ooit.” Met die quote uit een van de vertoonde films, ‘Why We Fight?’, onderstreept programmadirecteur Wim De Witte zowel het belang als de inzet van Film Fest Gent. Een filmfestival dat van 12 tot 23 oktober terug naar ‘normale’ pre-Corona tijden wil zonder begrippen als solidariteit en kritisch bewustzijn los te laten. Een filosofie die perfect te combineren blijkt met plezier en kwaliteit want het filmprogramma oogt als een van de sterkste van de laatste jaren.

De Antwerpse dichter, plastisch kunstenaar en filmmaker Patrick Conrad bouwde als auteur van brutale roman noirs een stevige reputatie op. Zijn nieuwste, ‘De verdwijningen’, voert ons terug naar de metropool tijdens de vroege jaren zeventig en herinnert niet enkel aan eerdere thrillers maar ook aan ‘Slachtvee’ en ‘Mascara’, de eigenzinnige films waarmee Conrad in de jaren tachtig de Vlaamse filmwereld dooreenschudde. ‘De verdwijningen’ fileert de ondergang van een machtige familie in een erg Antwerps verhaal dat bol staat van bedrog, geweld en dood.

In Nederland was de pas overleden 77-jarige Robbe De Hert haast enkel bekend omdat hij werkte met Willeke van Ammelrooy en Sylvia Kristel voor zijn Elsschot-adaptatie Lijmen/Het been én het feit dat zijn interviews smeekten om ondertiteling. Dat is best jammer. Want met de Antwerpse filmmaker van Britse afkomst verdwijnt niet enkel de peetvader van de Vlaamse film maar ook iemand die op een rebelse geest koppelde aan passie voor film. Een geëngageerde filmgek die tekende voor tegendraadse cinema zonder zichzelf op de borst te kloppen. “We hielden ons bezig met film, niet met de revolutie.”  

77 is hij geworden. 7 eigenlijk altijd gebleven. Enfant terrible, beeldenstormer, trotskist, koppigaard, dwarsligger, wegbereider van de Vlaamse cinema en filmgek pur sang Robbe De Hert. Bij zijn dood fel bejubeld maar tijdens zijn leven vaak uitgespuwd en uitgelachen. Ondanks documentaires als Dood van een sandwichman en Le Filet Américain en speelfilms als De Witte van Sichem en Lijmen/Het been. Het door De Hert mee gecultiveerde imago van chaoot gebeten door de filmmicrobe speelde hem parten tijdens zijn filmcarrière. Maar het camoufleerde ook het feit dat ‘de Robbe’ echt wel iets te zeggen had. Iets intelligent, iets kritisch. Al leek het niet altijd even samenhangend. Maar ook dat typeerde deze linkse ambetanterik. Die met humor zichzelf relativeerde: “We hielden ons bezig met film, niet met de revolutie.”  

Nu festivals afgelast worden en bioscopen gesloten zijn zoeken filmliefhebbers hun heil online. Naast de grote streamingdiensten die vooral commercieel mainstream filmvoer serveren zijn er gelukkig ook enkele meer avontuurlijke kleinere spelers actief. Terwijl een aantal Belgische Video on Demand platformen samen met zelfstandige Belgische distributeurs en producenten het huidige filmaanbod en films uit de festivalprogramma’s van Docville en MOOOV digitaal gaan aanbieden tot de filmhuizen weer opengaan.

“De spanning resulteert in een beklijvend verhaal en slaat over op de lezer, die afwisselend wordt aangetrokken en afgestoten” lezen we in het juryrapport van de Bronzen Uil. De Nederlandse forensische psychologe Inge Schilperoord (° 1973) won in 2015 met haar debuut ‘Muidhond’ die prestigieuze literaire prijs voor een heuse krachttoer: een spannende en empathische trip door een met zelfhaat worstelende pedofiel. Het wonder herhaalt zich in 2020 want de Vlaamse cineaste Patrice Toye (° 1967) tovert de introspectieve tragedie heel respectvol om in contemplatieve, visuele cinema. Dat werd gesmaakt want de even integere als betoverende Muidhond won de publieksprijs tijdens het recente Film Fest Gent.

Andrej Tarkovski’s zeven lange speelfilms brachten bij hun release toeschouwers zowel in verwarring als in vervoering. De periode 1962-1986 waarin de Russische meester zijn klassiekers maakte ligt ver achter ons maar nog steeds blijven fans er mee dwepen. De Blu-ray release van vijf gerestaureerde Tarkovski’s komt dan ook als geroepen.

Met de openingsfilm Les Misérables, het sociaalkritische drama dat dit jaar de Franse Oscarinzending wordt, zet Film Fest Gent de toon. Ook voor haar 46ste editie, die loopt van 8 tot 18 oktober, blijft het belangrijkste Belgische filmfestival inzetten op urgente cinema. Met maatschappijkritische films, een focus op werk dat radicalisering belicht en een retrospectieve van taboedoorbrekende Spaanse films wordt de traditie van de laatste jaren doorgetrokken. Als kers op de taart is er eerbetoon aan Spanje’s best bewaarde geheim: cultregisseur Agustí Villaronga.

KING OF THE BELGIANS

“Typisch aan jong zijn is dat je dingen zegt of schrijft die heftig zijn zonder dat je beseft hoe heftig ze zijn,” zegt Fien Troch, “en zeker niet wat de impact ervan kan zijn. Ik wou het privacy element in Home verwerken zonder er een film over te maken en het kwam goed uit dat we het konden gebruiken als een mini-element dat later in het verhoor opduikt.” Of hoe een Vlaamse film actueel, persoonlijk en universeel kan zijn.

Lees meer »