In Nederland was de pas overleden 77-jarige Robbe De Hert haast enkel bekend omdat hij werkte met Willeke van Ammelrooy en Sylvia Kristel voor zijn Elsschot-adaptatie Lijmen/Het been én het feit dat zijn interviews smeekten om ondertiteling. Dat is best jammer. Want met de Antwerpse filmmaker van Britse afkomst verdwijnt niet enkel de peetvader van de Vlaamse film maar ook iemand die op een rebelse geest koppelde aan passie voor film. Een geëngageerde filmgek die tekende voor tegendraadse cinema zonder zichzelf op de borst te kloppen. “We hielden ons bezig met film, niet met de revolutie.”
77 is hij geworden. 7 eigenlijk altijd gebleven. Enfant terrible, beeldenstormer, trotskist, koppigaard, dwarsligger, wegbereider van de Vlaamse cinema en filmgek pur sang Robbe De Hert. Bij zijn dood fel bejubeld maar tijdens zijn leven vaak uitgespuwd en uitgelachen. Ondanks documentaires als Dood van een sandwichman en Le Filet Américain en speelfilms als De Witte van Sichem en Lijmen/Het been. Het door De Hert mee gecultiveerde imago van chaoot gebeten door de filmmicrobe speelde hem parten tijdens zijn filmcarrière. Maar het camoufleerde ook het feit dat ‘de Robbe’ echt wel iets te zeggen had. Iets intelligent, iets kritisch. Al leek het niet altijd even samenhangend. Maar ook dat typeerde deze linkse ambetanterik. Die met humor zichzelf relativeerde: “We hielden ons bezig met film, niet met de revolutie.”
Nu festivals afgelast worden en bioscopen gesloten zijn zoeken filmliefhebbers hun heil online. Naast de grote streamingdiensten die vooral commercieel mainstream filmvoer serveren zijn er gelukkig ook enkele meer avontuurlijke kleinere spelers actief. Terwijl een aantal Belgische Video on Demand platformen samen met zelfstandige Belgische distributeurs en producenten het huidige filmaanbod en films uit de festivalprogramma’s van Docville en MOOOV digitaal gaan aanbieden tot de filmhuizen weer opengaan.
“De spanning resulteert in een beklijvend verhaal en slaat over op de lezer, die afwisselend wordt aangetrokken en afgestoten” lezen we in het juryrapport van de Bronzen Uil. De Nederlandse forensische psychologe Inge Schilperoord (° 1973) won in 2015 met haar debuut ‘Muidhond’ die prestigieuze literaire prijs voor een heuse krachttoer: een spannende en empathische trip door een met zelfhaat worstelende pedofiel. Het wonder herhaalt zich in 2020 want de Vlaamse cineaste Patrice Toye (° 1967) tovert de introspectieve tragedie heel respectvol om in contemplatieve, visuele cinema. Dat werd gesmaakt want de even integere als betoverende Muidhond won de publieksprijs tijdens het recente Film Fest Gent.
Andrej Tarkovski’s zeven lange speelfilms brachten bij hun release toeschouwers zowel in verwarring als in vervoering. De periode 1962-1986 waarin de Russische meester zijn klassiekers maakte ligt ver achter ons maar nog steeds blijven fans er mee dwepen. De Blu-ray release van vijf gerestaureerde Tarkovski’s komt dan ook als geroepen.
Met de openingsfilm Les
Misérables, het sociaalkritische drama dat dit jaar de Franse
Oscarinzending wordt, zet Film Fest Gent de toon. Ook voor haar 46ste
editie, die loopt van 8 tot 18 oktober, blijft het belangrijkste
Belgische filmfestival inzetten op urgente cinema. Met
maatschappijkritische films, een focus op werk dat radicalisering
belicht en een retrospectieve van taboedoorbrekende Spaanse films
wordt de traditie van de laatste jaren doorgetrokken. Als kers op de
taart is er eerbetoon aan Spanje’s best bewaarde geheim:
cultregisseur Agustí
Villaronga.
“Typisch aan jong zijn is dat je dingen zegt of schrijft die heftig zijn zonder dat je beseft hoe heftig ze zijn,” zegt Fien Troch, “en zeker niet wat de impact ervan kan zijn. Ik wou het privacy element in Home verwerken zonder er een film over te maken en het kwam goed uit dat we het konden gebruiken als een mini-element dat later in het verhoor opduikt.” Of hoe een Vlaamse film actueel, persoonlijk en universeel kan zijn.
“Mijn eerste drie films hadden veel gemeen ook al waren ze heel verschillend van stijl,” zegt Fien Troch (° 1978), “ze hadden allemaal iets hermetisch, iets statisch, iets gesloten. Ik had echter het gevoel dat ik dit hoofdstuk moest afsluiten. Je kan Home zien als ‘een reactie op’ wanneer je weet dat ik telkens vertrek van ‘denken over’. Ik voelde heel erg dat ik dit meer verhalend en krachtiger moest vertellen. Minder afstandelijk ook. Ik wou er heel dicht opzitten en het heel hard tonen.” Met haar vierde langspeelfilm is Fien Troch niet langer de ster van de internationale filmfestivals maar breekt ze ook door bij een ruimer publiek. Toch blijft de Film Fest Gent winnaar trouw aan haar centrale thema, communicatiestoornis tussen generaties, en maakt Troch nog altijd cinema die wringt.
Met Home, haar nog maar vierde langspeelfilm, scoorde Fien Troch (°1978) nationaal en internationaal. Film Fest Gent leverde de Grote Prijs én de Publieksprijs op terwijl gerenommeerde festivals zoals Venetië en Toronto Troch prezen omwille van haar sterke auteursvisie. Zoveel is duidelijk, de Belgische cineaste staat voor een definitieve doorbraak. Met dank aan haar koppigheid, doorzettingsvermogen en eigenzinnigheid. Aan de verbetenheid waarmee ze aandacht vraagt, niet voor zichzelf maar voor haar films.
Er wordt in Vlaanderen opvallend veel gekeken én gelonkt naar Hollywood door aanstormend jong filmtalent. Na Welp (Jonas Govaerts) en Black (Adil El Arbi en Bilall Fallah) lijkt ook de romantische modderthriller D’Ardennen een spontane sollicitatie voor een plek in de droomfabriek. Maar Robin Pront wil er films met een ziel maken, auteurcinema met schwung.
