De jonge Gentenaar Lukas Dhont kreeg terecht lof voor de subtiele en respectvolle benadering van de transgenderthematiek in Girl. Een debuut dat ook de verdienste had LGBT (lesbian, gay, bisexual & transgender) cinema toegankelijk te maken voor een ruim publiek. Dhont sluit daarbij aan bij een trend. Nogal wat jonge filmmakers willen LGBT cinema uit het getto halen door een publieksvriendelijke aanpak. Afrekenen met de klassieke Unhappy End, apocalyptische toon en vaak ook militante stijl zijn daarbij tools. Al blijven er verschillen en (zoals Girl in de V.S. mocht ontdekken) specifieke regionale gevoeligheden. Getuige twee, eerder optimistische, recente populaire LGBT films: het Britse God’s Own Country van Francis Lee en het Ameriaanse Love, Simon (Greg Berlanti’s Becky Albertalli adaptatie).

Ondanks de wereldwijde bekroningen voor films zoals Z en Missing en het respect van zijn collega’s is Costa-Gavras een door filmliefhebbers ondergewaardeerd cineast. De publicatie van zijn autobiografie ‘Va où il est impossible d’aller’ en de release van twee Blu-ray boxen, met zijn 18 (gerestaureerde) films, opent het pad naar de herwaardering.

“Ik ben altijd een avonturier geweest die niet bang was om risico’s te lopen,” zegt Francis Ford Coppola, “mijn filosofie is dat het enige risico is je leven te verspillen en te sterven met ‘ik wou dat ik dit gedaan had’. Ik heb altijd alles gedaan wat ik wou en ik blijf dat doen”. Ondanks het megasucces van THE GODFATHER kreeg de maker van APOCALYPSE NOW niets zomaar op een schoteltje aangeboden. Maar hij bleef vechten en pakt na twee kleine films uit met het experimentele TWIXT.

“A rocket ride to the potential future of cinema.” Zo omschrijft monteur Walter Murch ‘Live Cinema and Its Techniques’, heb boeiende essay van Francis Ford Coppola.

“From hero to zero,” de Amerikaanse filmkenner en -maker Peter Bogdanovich (° 1939) is pijnlijk vertrouwd met het traject. “Peter was enorm beroemd, zelfs ik wist op zesjarige leeftijd wie Peter Bogdanovich was,” zegt regisseur Quentin Tarantino in Bill Tecks documentaire One Day Since Yesterday, “hij is heel bekend geworden en daarna zeer diep gevallen.” Cineast en cinefiel Bogdanovich is en blijft een outsider. “Hij is verwekt in Europa en werd geboren in Amerika, dat zegt alles” grapt zijn fetisj acteur Jeff Bridges.

“Il n’est pas un jour sans que je pense à elle, sans que je me questionne sur qui elle était, ce qu’elle amait…” Dat schrijft Emeraude Nicolas aan Bulle Ogier en aan ons, lezers van Pascale Ogie ma soeur, een indrukwekkend en mooi boek over de veel te vroeg gestorven Franse actrice Pascale Ogier.

“De noordwestelijke wijk van Portland was in de jaren 1970-80 de tempel van het bohémien leven,” zegt Gus Van Sant, “daar leefden dichters en punk muzikanten. Het is een wijk waar ik veel gefilmd heb. Mijn personages van Mala noche, Drugstore Cowboy en My Own Private Idaho woonden er. John Callahan, de verlamde cartoonist van Don’t Worry, He Won’t Get Far on Foot, ook. Nu is het een dure buurt maar toen was de artistieke underground er thuis. Callahans leven verfilmen gaf me de kans om me opnieuw onder te dompelen in mijn natuurlijke biotoop: het Portland van de bohémiens.”

“Opgroeien kan beangstigend en vreemd zijn” zegt de 13-jarige Kayla tegen haar You Tube volgers. Online oogt ze zelfzeker en communicatief maar wanneer we haar volgen tijdens de laatste week middenschool blijkt ze eerder onzeker en zwijgzaam te zijn. Met haar prijs van ‘Most Quiet’ scholiere wil ze van schaamte onder de grond kruipen en tijdens een zwembadfeestje waar ze met het foute cadeau opduikt zou ze, zeker in badpak, liever niet gezien worden (behalve door de hippe jongen die haar negeert).

“They always underestimate the mastermind” zegt Elijah Price’s moeder in Glass. Een knipoog naar M. Night Shyamalan, het regie-genie dat ons met een cameo als koper van bewakingscamera’s een stukje van zijn nieuwste thriller puzzel aanreikt. De met The Sixth Sense en Unbreakable tot Hollywood halfgod verheven filmmaker werd tè vlot beschouwd als een overambitieuze cineast in vrije val (The Happening, After Earth) die enkel als bescheiden B-filmer (The Visit, Split) zijn comeback maakte. Om met metafilm Glass weer te ontsporen.

Wanneer een Zambiaans meisje in een heksenkamp belandt gaan in het grappige en sprookjesachtige I Am Not a Witch de poppen aan het dansen. Mede door het sublieme acteerspel van de jonge Margaret Mulubwa blijft deze impressionistische fabel van de debuterende Brits-Zambiaanse cineaste Rungano Nyoni verwonderen en verrassen.