Bij leven werd grootmeester Akira Kurosawa in eigen land nooit de populairste filmregisseur. Internationaal was (en blijft) hij echter de bekendste Japanse cineast. Een ‘sensei’ in de ogen van filmmakers en -liefhebbers en iemand die Japanse cinema in het Westen op de kaart zette. Van 16 september tot 19 november vertoont CINEMATEK uitzonderlijk zijn volledige oeuvre, aangevuld met door Kurosawa geïnspireerde films en remakes.

Tijdens de maand juni loopt in CINEMATEK een tentoonstelling en filmretrospectieve gewijd aan Günter Peter Straschek. Deze Oostenrijkse cineast, criticus en historicus was in de sixties een sleutelfiguur van de Berlijnse protestbeweging en groeide uit tot expert op het vlak van de geschiedenis van de Duitse migranten in Hollywood. Zijn militante kortfilms en documentaire reeks ‘Filmemigration aus Nazideutschland’ bleven jarenlang onzichtbaar. Ze worden nu geduid via archiefmateriaal en de vertoning van klassiekers van o.m. Fritz Lang, Ernst Lubitsch en Douglas Sirk.

Omstreden figuren die na hun dood in de vergetelheid belanden worden zelden museumwaardig geacht. CINEMATEK Brussel verrast aangenaam door een Expo te wijden aan Günter Peter Straschek, de Oostenrijkse cineast, criticus en historicus die niet enkel politiek actief was in de protestbeweging van 1968 maar ook uitgroeide tot een expert op het vlak van ‘filmemigratie uit nazi-Duitsland’.

Honderd jaar Pier Paolo Pasolini viert de Brusselse Cinematek met een filmretrospectief én een tentoonstelling. De Franse kunstenaar Chantal Vey volgde in omgekeerde richting de route die de schrijver-cineast eind jaren vijftig in zijn Fiatje aflegde langs de Italiaanse kust. Met haar expo Contro-corrente zet ze ons op weg. “Net als Pasolini hou ik van doorgangsplaatsen en Brussel is het kruispunt van Europa.”

Met een volledige filmretrospectieve én de expo ‘Contra-corrente’ van de Franse kunstenaar Chantal Vey viert CINEMATEK van 4 maart tot 18 april de Pier Paolo Pasolini Centennial. Op 5 maart lag de geboorte van de even controversiële als invloedrijke Italiaanse schandaalschopper 100 jaar achter ons en dat is de perfecte aanleiding om zijn poëzie, passie en politieke kunst te herdenken. Om Pasolini’s leven en levendige kunst te vieren.

De ‘Expo Ledoux’, een overzichtstentoonstelling n.a.v. de honderdste geboortedag van de pionier en architect van het Belgisch filmarchief georganiseerd door de Brusselse CINEMATEK, sluit het via de vertoning van Jacques Ledouxs favoriete ‘flamboyante’ films al gepast geïllustreerde eerbetoon af met de publicatie van de bundeling getuigenissen. ‘Jacques Ledoux’ wordt aangevuld met het avondprogramma waarmee programmator Xavier Garcia Bardón dit weekend in beeld en woord de kracht en actualiteit van een unieke en nog altijd actuele filmpassie belicht. De geest van de legendarische conservator, die volgens Martin Scorsese een van de indrukwekkendste filmcollecties op aarde uitbouwde, blijft ook na die honderdste verjaardag verder leven.

Tijdens een kwalitatief hoogstaand Film Fest Gent 2021 werden niet enkel twee nieuwe filmtijdschriften (‘Fantômas’ en ‘Humbug’) maar ook twee nieuwe boeken over film voorgesteld. De ode aan sterke vrouwen van de Amerikaanse stille cinema ‘Mooi zijn en zwijgen’ van Anke Brouwers en ‘Gent Filmstad: Cinema’s en filmaffiches, 1938-1961’, een fraai naslagwerk over een brok Belgische bioskoopcultuur gekoppeld aan een fraaie expo filmaffiches in De Krook. Twee onderbelichte stukken filmgeschiedenis in de volgspot.

Alle films zijn politiek, maar films zijn niet allemaal politiek op dezelfde manier. Dat besef, en het verlangen naar een nieuwe wereldorde, leidde in de jaren zestig en zeventig tot een wereldwijd streven naar ‘andere cinema’. In die rebelse spirit ontstond ‘Derde Cinema’, een concept en een praktijk die een inspiratiebron vormde voor hedendaagse wereldfilms en initiatieven als MOOOV Filmfestival. De Video-Expo (RE)VOLVER!, die van 20 maart tot 11 april doorgaat in Sint-Niklaas, keert terug naar de revolutionaire roots van wereldfilm en toont cinema en (video)kunst als wapen. Niet enkel door naar het verleden te reizen maar door kunstenaars toekomstgericht in dialoog te laten gaan met zoektochten naar ‘Nieuwe Beelden.’

Om een lang verhaal kort te maken; met de tentoonstelling ‘A Short Long History’ brengt het Gentse S.M.A.K. een krachtig eresaluut aan de reizende kunstenaar in het algemeen en Anna Boghiguian in het bijzonder. De in Caïro geboren Armeense haalt als nomadische artieste en (ver)beeldend verhalenverteller haar energie uit engagement en haar creatieve inspiratie uit onderweg zijn. Onderweg tussen vroeger en nu, tussen hier en elders. Tussen de wereld en Gent. De sporen van haar tocht leiden naar impressionistische verhalen gevat in een speelse, spirituele expo.

Andrej Tarkovski is dood. Al een tijdje. Sinds 1986 met name. Maar de legendarische Russische filmdichter lijkt begonnen aan een tweede leven sinds de Cinémathèque française hem in 2017 eerde met een retrospectieve gekoppeld aan de restauratie van zijn films. In België liet Tarkovski’s meesterwerk Stalker vorige zomer arthouses vollopen en tracht de dystopische ruimte odyssee Solaris deze vakantiemaanden hetzelfde te doen. Terwijl het Amsterdamse filmmuseum Eye vanaf 15 september (t.e.m. 6 december) uitpakt met ‘Andrei Tarkovsky – The Exhibition’, een ambitieuze solotentoonstelling gewijd aan de filmer-mysticus.