“Ik wil verstoren.” Met Édouard Louis als gast krijgt ManiFiesta twee voor de prijs van één: het nieuwe wonderkind van de Franse literatuur én de onvermoeibare activist die begrippen als klassenstrijd, engagement en radicalisme in ere herstelt. Die fulmineert tegen sociaal geweld en homofobie. Het nog beperkte maar toch al indrukwekkende oeuvre van de auteur die de ambitie heeft “een cartografie van vergeten levens te construeren” oogt in zijn Nederlandse vertaling even intens als authentiek. Want al schuilt er in Louis een stilist, de schrijver heeft iets te zeggen én meent ook wat hij zegt. Door die authenticiteit wordt derangeren ook verontrusten.

Van Covid maakte de Hongkongse grootmeester Wong Kar-Wai gebruik om zich met zijn tienkoppig filmoeuvre te amuseren. Dat leidde tot digitale restauratie en hier en daar ook nieuwe montages. Enkele van die gloednieuwe 4K-cuts halen/haalden deze zomer de succesvol heropende zalen en krijgen aansluitend een dvd en blu-ray release. Telkens is het genieten geblazen van enigmatische, melancholische en visueel sprankelende cinema die door onze geest blijft spoken. Omdat Wong Kar-Wai’s films herkenbaar zijn maar onvatbaar blijven.

“Forget it, Jake. It’s Chinatown.” De quote waarmee Chinatown somber afsloot werd legendarisch terwijl de bij het fysieke en morele landschap van de jaren veertig aansluitende film noir van Roman Polanski uitgroeide tot een klassieker. Zowel een buitenbeentje als de illustratie van de rebelse spirit waarmee de Amerikaanse seventies films het klassieke Hollywood aan het wankelen brachten. Via de ontstaansgeschiedenis van (het op dvd beschikbare) ‘Chinatown’ schetst Sam Wasson in de onderzoekroman ‘The Big Goodbye’ zoals de ondertitel aangeeft ‘de laatste jaren van (droomfabriek) Hollywood.’

Sommige waargebeurde verhalen zijn vreemder dan fictie. Zoals het verhaal van de Japanse officier die na de capitulatie van zijn land een vervolg aan Wereldoorlog II breidt door zich dertig jaar te verschuilen in de jungle van een Filipijns eiland en te blijven doorvechten tegen ‘de vijand’. Zonder te beseffen dat voor de rest van de wereld de oorlog voorbij is. De Franse cineast Arthur Harari vertelt in Onoda op even sobere als indringende wijze dit waanzinnig verhaal van een man die het recht verloor om te sterven en transformeerde in een eeuwige soldaat.

In eigen land werd Playlist onthaald als de Franse Frances Ha. Begrijpelijk want het zwart-wit filmdebuut van stripauteur Nine Antico is een zuurzoete komedie die à la Noah Baumbach een scherpe milieuschets koppelt aan een eigenzinnig vrouwenportret.  

“Ik hield van cinema voor ik van strips hield” zegt Nine Antico, de Franse striptekenaar die met ‘Playlist’ de stap van het ene beeldverhaal naar het andere zet. Haar debuutfilm is een aanstekelijke komedie die draait rond de amoureuze en professionele coming-of-age van een jonge Parijse serveuse met een passie voor ‘bande dessinées’. De onderstroom van deze persoonlijke en in stijlvol zwart-wit gedraaide komedie zit vol pijn en woede. “Je moet kunnen incasseren om je dromen waar te maken.”

Verbazing alom toen Julia Ducournau in Cannes met ‘Titane’ de Gouden Palm in de wacht sleepte. Het is, na het doorbloed debuut ‘Grave’, immers pas de tweede bioscoopfilm van de Franse scenarist-regisseur. Bovendien waren onder festivalgangers de meningen verdeeld over dit grensoverschrijdend staaltje genrecinema. Met reacties van walging tot euforie leek het schandaal dichterbij dan de bekroning. Maar toch werd Ducournau, na Jane Campion (‘The Piano’), de tweede vrouwelijke palmwinnaar ooit. Volgens de jury geen politiek statement maar een blijk van waardering voor haar creatieve geste. ‘Titane’ is geen brave politiek-correcte themafilm maar extreme cinema. Fascinerend, provocerend en verontrustend. Een film die doet wat kunst hoort te doen maar meestal nalaat: taboes doorbreken en grenzen verleggen.