Een derde Gouden Palm? “Het zijn humoristen die daarover filosoferen” zei Luc Dardenne net voor hij met zijn broer Jean-Pierre naar Cannes trok, “we hopen enkel dat de film goed wordt ontvangen. Maar misschien is de reactie ‘ze hebben ons vroeger al geambeteerd met hun films, nu is het wel genoeg geweest’!”. Om maar te zeggen dat de zenuwen gespannen stonden bij de makers van Rosetta en L’enfant toen dinsdag 20 mei Deux jours, une nuit in wereldpremière ging. Een ding is zeker: de nieuwe film van de broers Dardenne is een brandend actueel melodrama over de gevolgen van crisis en werkeloosheid.
Na de intieme documentaire El color del camaleón, het verhaal van zijn de Chileense dictatuur ontvluchte vader, focust de Chileens-Belgische filmmaker Andrés Lübbert ook in de sociale documentaire Dying for life op het leven van vluchtelingen. Via het verhaal van Osama en Dara, twee Syriërs die elkaar ontmoetten in het opvangcentrum van Kapellen en via een toneelstuk hun ervaringen trachten te verwerken, wil Lübbert “een ander kijk bieden op deze mensen” en “een urgente boodschap brengen die nooit diepgaand aan bod komt in België.”
‘L’ennemi’, de vierde film van de Brusselse journalist en filmmaker Stephan Streker (‘Michael Blanco’, ‘Noces’, ‘Le monde nous appartient’), is tegelijk een tragisch liefdesverhaal en een trip door de verwarde geest van een van moord beschuldigde politicus. De verwijzing naar het wedervaren van de Waalse politicus Bernard Wesphael is overduidelijk maar een docudrama wordt het nooit. ‘L’ennemi’ blijft fictie en flirt eerder met vragen dan met antwoorden. “Het zou oneerlijk zijn te stellen dat wat ik toon ‘de waarheid’ is” aldus Streker. Maar de emotionele waarheid van deze tragedie aan ’t zeetje zindert wel na. Krachtige, wervelende cinema!
Met de dood van een anonieme vluchtelinge lijken de broers Dardenne in te spelen op de actualiteit. “Maar we werkten al aan La fille inconnue voor we aan Deux jours, une nuit begonnen,” benadrukt Luc Dardenne, “onze films zijn universele verhalen over morele vraagstukken en geen documentaire momentopnamen.”
“Een routinefilm” schreven Franse journalisten over La fille inconnue. Voor het eerst werd in Cannes neerbuigend gedaan over een film van de broers Dardenne, toch tweevoudige Palmwinnaars. Sommigen vonden dat Jean-Pierre en Luc Dardenne ontspoord waren bij het inslaan van een nieuwe weg.
“Er is niets permanent, behalve verandering.” Met die Heraclitus quote opent ‘Future Shocked’, een prikkelende en belangrijke documentaire die ons doet nadenken over de relatie tussen maatschappelijke veranderingen en de transformatie van moraliteit. Over de snelheid waarmee regels, normen en waarden ogenschijnlijk evolueren in een wereld die door polarisatie in vuur en vlam lijkt te staan. Documentairemaker Johan Van Schaeren voelt zich gesandwicht tussen ‘boomers’ en ‘wokers’ en vertrekt van historisch beeldmateriaal om een academisch panel te bevragen over de ‘schok’ die verandering veroorzaakt. Resultaat is een even boeiend als belangrijke documentaire die zonder belerend vingertje aanzet tot debat.
“Ik hou van de manier waarop ze het echte leven en onze samenleving tonen,” zegt Cécile de France, “de Dardennes zíjn België! Zij filmen ons land op een ongelooflijk subtiele wijze”. Jean-Pierre en Luc Dardenne houden onze nationale eer hoog door voor de vijfde keer op rij mee te dingen naar de Gouden Palm op het Filmfestival van Cannes. Na Rosetta (Gouden Palm), Le fils (Beste acteur), L’enfant (Gouden Palm 2) en Le silence de Lorna (Beste scenario) is ook Le gamin au vélo kandidaat voor een prestigieuze prijs. De Dardennes zuigen ons in hun vertrouwde universum via een ongewoon zonnig sprookje en een protagonist die als een brok rauwe energie achter liefde aan fietst. Humane en aan de ribben klevende cinema met een ware revelatie: de jonge Thomas Doret.
In 2001 ontwikkelde Robbe De Hert (1942-2020) voor de Antwerpse regionale TV-zender ATV de serie Hollywood aan de Schelde, achteraf gebundeld in een documentaire. In 2004 kwam er nog een tweede deel maar het was wachten tot 2018 op een heuse ‘definitieve’ versie.
De sociale erfenis van Robbe De Hert (1942-2020) blijft liggen. Dat geraakte wat ondergesneeuwd door de lawine lofzangen bij het overlijden van de tijdens zijn leven en filmcarrière vaak uitgespuwde Antwerpse cineast. Zijn liefde, nee: passie, voor cinema stond wel in de spotlight. Met dank aan zijn mooie testamentdocumentaire Hollywood aan de Schelde.
Home is nog altijd maar de vierde langspeelfilm van Fien Troch (°1978) en toch heeft de Vlaamse en in Brussel wonende cineaste al een hele evolutie doorgemaakt. Terwijl haar eerste drie films vooral in het filmfestival circuit hoge ogen gooiden, breekt ze met haar nieuwste ook door bij een ruimer publiek. Ook al blijft ze met de Film Fest Gent winnaar trouw aan haar centrale thema, communicatiestoornis tussen generaties, en maakt ze nog altijd cinema die wringt.