De Amerikaanse scenarist, regisseur en romanschrijver Richard Brooks (1912-1992) – een generatiegenoot van gereputeerde filmmakers zoals Don Siegel, Elia Kazan, Nicholas Ray en Sam Fuller – was net als zij adolescent tijdens de Grote Depressie.

Met Richard Brooks (1912-1992) verdween één van de laatste vertegenwoordigers van de generatie scenarist-regisseurs die tijdens Hollywoods glorieperiode de status van hun voorgangers John Ford, Raoul Walsh, Howard Hawks verzilverden. We hadden het voorrecht hem de regisseur van Blackboard Jungle, Cat on a hot tin roof, Elmer Gantry en Looking for Mr. Goodbar te ontmoeten tijdens het Filmfestival van Deauville in 1986, toen hij ondanks een moeilijke productie (Fever Pitch) nog droomde van nieuwe projecten die er uiteindelijk nooit zouden komen.

“Alles is toevallig gebeurd,” bleef Ivan Passer herhalen, “ik wou eigenlijk geen regisseur worden.” De bescheiden filmmaker speelde samen met zijn vriend Milos Forman een toonaangevende rol bij de Tsjechische Nouvelle Vague en tekende met Cutter’s Way voor een Amerikaans absoluut meesterwerk maar werd nooit een veelfimer. Door de omstandigheden.

Met hun spraakmakende artikelen reeks over het seksueel wangedrag van Harvey Weinstein die startte op 5 oktober 2017 in The New York Times brachten de Amerikaanse onderzoeksjournalisten Jodi Kantor en Megan Twohey niet enkel de van seksueel wangedrag beschuldigde Hollywood producer ten val maar groeiden ze ook uit tot katalysator van de wereldwijde #MeToo beweging. In hun boek ‘Zij zei’ gaan ze dieper in op het onderzoek en zijn impact.

Met een oeuvre van meer dan veertig films was Mauro Bolognini een markante Italiaanse filmmaker van de jaren 50 tot de jaren 80. Vaak denigrerend omschreven als een matige leerling van Pasolini en een Visconti-du-pauvre is deze stilist en meester van de literaire adaptatie aan een herontdekking toe. Enkele Franse dvd verdelers zorgen daarvoor.

“Er wordt veel over film gepubliceerd maar er wordt amper over geschreven.” Nagels met koppen sloeg misdaadauteur Bavo Dhooge toen hij tijdens het Film Fest Gent ‘Schrijvers op het scherm’ voorstelde. Een non-fictie werk dat zijn twee passies – cinema en literatuur – samenbrengt door stijl en inhoud te verzoenen.

“Learn from yesterday, live for today, hope for tomorrow” was het devies van Albert Einstein. Vooruitblikken is belangrijker dan achteruit kijken maar af en toe stilstaan bij wat voorbij is helpt om wat komt beter te waarderen. In het besef dat onze kijk verandert. “Every single year, we’re a different person. I don’t think we’re the same person all of our lives” liet Steven Spielberg zich ontvallen. Onze top 10 van de jaren 2010 is dan ook een momentopname. Al gaat het om films die al een tijd een plekje vonden in ons filmgeheugen.

2019 was, met It Chapter Two en Joker, het jaar van de nihilistische moordende clown. Het jaar ook waar wereldwijd protestbewegingen woede ventileerden via een clownsmasker. “We are all clowns”, identificatie werd verbondenheid. Terwijl in de cinema ontnuchtering volgde op escapisme, het lijden van de superschurk vrat aan de kracht van de superheld.

Meestal spannen we ons in om geen film te vergeten wanneer het gaat om de jaarlijkse Best Ten. Maar toen De Filmkrant naar de beste vijf titels voor de periode 2010-2019 vroeg, leek het leuk om te gaan voor films die spontaan in ons opkwamen. Films die we graag zouden terugzien. Hoe we nu terugkijken op de lijstjes van de voorbije jaren is een andere, interessante vraag. Eerst even de spontane herinnering wel.

“Ik wil trachten binnen te dringen in de mysteries van moord, zelfmoord, incest, orgieën, orgasmen en de tijd” schreef Norman Mailer (1923-2007) in ‘Advertisements for Myself’. De Amerikaanse schrijver die zijn carrière begon met het definitieve boek over WO II (‘The Naked and the Dead’) sloot zijn leven gepast af met een roman waarin de duivel het verhaal van de jonge Adolf Hitler vertelt (‘The Castle in the Forest’). Mailer was een provocateur en mediafiguur. Maar ook een begenadigd auteur die de donkere kant van onze beschaving belichtte én een passie voor film koesterde.