“Filmkunst wordt systematisch gedevalueerd, opzij geschoven en herleid tot zijn kleinste gemene deler, ‘content’,” schreef filmmaker Martin Scorsese recent. Het punt van de regisseur van ‘Taxi Driver’ en ‘Raging Bull’ is dat in de huidige filmbusiness de klemtoon nog enkel ligt op het ‘business’ aspect terwijl ‘film’ en de mogelijkheden van cinema buiten beeld zijn beland. Zelf weet hij al een halve eeuw lang ‘commercieel’ en ‘creatief’ te verzoenen. Schoolvoorbeeld is zijn tweede film, de nu op Blu-ray te herontdekken B-film ‘Boxcar Bertha’.
Tim Burton heeft een haat-liefde relatie met Disney, de gigant die hij omschrijft als “mijn disfunctionele familie die me al drie maal doorstuurde.” Na Alice in Wonderland ontwikkelde hij met Dumbo zijntweede live action variatie op een klassieke Disney animatiefilm. Ditmaal met succes want deze persoonlijke Burton-film heeft een emotionele ziel.
Robert Aldrich werd amper 65 jaar oud en is ondertussen in de vergetelheid gesukkeld. Het zal velen dan ook verbazen dat de Amerikaanse regisseur van The Flight of the Phoenix in de jaren 50 tot 70 enorme cinefiele passies losweekte met Kiss Me Deadly en The Big Knife, zalen deed vollopen met The Dirty Dozen en Burt Reynolds liet schitteren in Hustle.
In 2016 maakt Tarzan zijn comeback op het witte scherm. Met dank aan regisseur David Yates en acteur Alexander Skarsgård die de held van heroic fantasy auteur Edgar Rice Burroughs (en tal van Hollywood-verfilmingen) opnieuw tot leven brengen in The Legend of Tarzan. Tijd om even terug te blikken op een van de sterkste en meest onderschatte Tarzanfilms ooit, het uit 1984 daterende Greystoke: The Legend of Tarzan, Lord of the Apes van de Britse regisseur Hugh Hudson. Een cineast die vooral bekend werd met de Oscarbekroonde atletenfilm Chariots of Fire.
Dat producent Lionsgate hoopt een attractiepark te openen met zijn drie grootste franchises (Twilight, Divergent en The Hunger Games) als verschillende ‘werelden’ illustreert hoe sterk cinema terugkeert naar zijn roots als kermisattractie. De films zelf geven dan weer aan hoe ver we verwijderd zijn van de morele cinema van de seventies toen attractieparken in het cult-tweeluik Westworld & Futureworld iets zegden over de samenleving en de rol van entertainment met duidelijk metaforische verhalen.
“Films zoals In the heart of the sea worden niet meer gemaakt,” zegt hoofdacteur Cillian Murphy, “een epische avonturenfilm over mentale kracht, vriendschap en loyaliteit”. Ron Howard leverde inderdaad een atypische Hollywoodfilm af. Geen ongeïnspireerde remake of respectloze reboot maar een visueel spektakel dat draait om mensen en ideeën.
Erick Zonca is wat betreft productiviteit zowat de Franse Terrence Malick van voor The Tree of Life. Nadat hij in 1998 met La Vie rêvée des anges Cannes en de wereld veroverde bleef hij tien jaar van het grote scherm weg. Zijn langverwachte terugkeer viert Zonca met een in het Engels gedraaide roadmovie geïnspireerd door Gloria (maar ook door Opening Night en The Killing of a Chinese Bookie) van John Cassavetes. Met het rauwe en energieke Julia toont hij zich echter vooral een waardig erfgenaam van Maurice Pialat.
“It wasn’t the planes, it was beauty that killed the beast”. Voor zijn KING KONG remake deed Peter Jackson (The Lord of the Rings, Lovely Bones) wel beroep op de modernste technologieën maar tegelijk bleef zijn update van het tragische ‘de schone en het beest’ liefdesverhaal erg klassiek. De erotische geladenheid van de Cooper en Schoedsack-versie uit 1933 en de paranoïde horror van de de Guillermin-remake uit 1976 ruimen plaats voor melancholische menselijkheid in een avontuur waar cinema een centrale plaats inneemt.
Twee jaar na zijn alom geprezen hit Easy Rider regisseerde Dennis Hopper met The Last Movie zijn tweede film. Gerestaureerd blijkt deze uitgespuwde flop uit 1971 een chaotische maar mooie trip.
Kan je ontsnappen uit het systeem? Die vraag onderzoekt de Amerikaanse onafhankelijke cineaste Debra Granik in Leave no Trace, een adaptatie van Peter Rocks ‘My Abandonment’. Niet toevallig was Granik een van de vrouwelijke filmmakers die bij de recente Oscars onder de radar van de Academy of Motion Pictures bleef. Ze vermijdt stereotiep actiespektakel en toont “respect voor het lef van mensen die ervoor kiezen om weg te lopen van de digitale wereld.” Bij ons paste ‘Leave no Trace’ niet in het bioscooplandschap, gelukkig biedt dvd een uitweg.
