De nog altijd maar 25-jarige Canadese filmmaker Xavier Dolan is gekend voor zijn hoog werkritme en zijn stevige stellingnamen. “U veroordeelt geen homoseksuelen maar ik veroordeel imbecielen” twitterde hij richting Christine Boutin toen de Franse politica homoseksualiteit “een gruwel” noemde. Zijn vierde film, Tom at the Farm, rekent via een sfeervolle thriller even krachtig af met homohaat.
“Tony Manero is geen promoprent voor Chili,” zei regisseur Pablo Larrain in Cannes, “het is een film over een tijd die in ons collectieve geheugen verankerd is als een nachtmerrie, een vervaagde herinnering die niet als een feit maar als een gevoel bijblijft”. De Amerikaanse Saturday Night Fever discokoning Tony Manero en de Chileense dictator Augusto Pinochet (die in ‘73 de democratisch verkozen president Salvador Allende gewelddadig van de macht verdreef) ontmoeten elkaar in een rauw drama over een duistere man die wil schitteren via een
imitatiewedstrijd. Twee jaar na zijn Cannes-première bereikt deze parel, gedragen door een Alfredo Castro die John Travolta vertolkt als gold het Al Pacino, ons via dvd.
Tootsie geldt als een van de beste komedies van de jaren tachtig maar met thema’s als seksisme, mannelijkheid, soap opera’s, het precaire acteursbestaan en de hectiek van New York snijdt Sydney Pollack ook ernstige thema’s aan. Terwijl Dustin Hoffman contractueel geloofwaardigheid eiste voor zijn rol van een mannelijk acteur die enkel als vrouw aan de slag kan.
TOP OF THE LAKE: Jane Campions wonderbaarlijke televisieserie
Toen het Filmfestival van Cannes in 2010 Carlos van Olivier Assayas vertoonde, reageerde de filmwereld (nog) geschokt. Een televisiefilm op de jaarlijkse hoogmis van de film, dat was ongezien én heiligschennis. Want al gold televisie al lang niet meer als doodgraver van film, televisiewerk werd nog altijd als minderwaardig beschouwd. Met Twin Peaks van David Lynch als notoire uitzondering. Maar de stunt van Cannes was ook een signaal. Carlos gaf aan dat een televisiefilm ook cinema kan zijn en dat er voor televisie ook kwalitatief hoogstaand werk wordt gemaakt. Getuige The Soprano’s, The Wire, House of Cards, Borgen, The Killing, Broadchurch, The Bridge e.a. Boardwalk Empire‘s.
De oneven afleveringen van de Toy Story franchise waren behoorlijk spectaculair maar nummer 2 bleek een afknapper. Daarom vreesden we het ergste voor Toy Story 4 maar Pixar overtrof zich. De studio stofte de vertrouwde ‘speelgoed kameraad in gevaar’ formule af en toverde een leuke en creatieve sequel op het scherm. Een karaktergedreven en autoreflexief avontuur.
Al te vaak is in films een sterfgeval een faits divers, de dood een betekenisloos hobbeltje in de plotlijn. Niet zo in Catherine Corsini’s Trois Mondes. Een overlijden is er belangrijk. De dood van een man wordt niet snel vergeten in de daaropvolgende scènes. Want de ethische keuzes waarrond alles draait zijn er mee verbonden.
Het stoïcijnse heroïsme van een U.S. Marshall in vakman Henry Hathaways 1969 versie leverde John Wayne een Oscar op. Of de meer complexe en grimmige Rooster Cogburn die Jeff Bridges neerzet in de True Grit van 2010 ook bekroond wordt valt af te wachten. Joel en Ethan Coen verrassen wèl met een sprookjesachtige klassieke western. Een stijlvolle genrefilm die aangeeft dat ’the West’ na de burgeroorlog geen land voor kleine meisjes was. Ook al bleef er ruimte voor grote gebaren.
Jason Reitman balanceerde in Thank you for smoking en Up in the air ietwat gekunsteld tussen ernst en humor maar in de films die hij draait naar een scenario van Diablo Cody krijgt zijn mix van lichtvoetigheid en zwaarmoedigheid iets authentiek. Dat was zo in Juno en Young Adult, en dat is opnieuw het geval in het moederschapsdrama Tully.
Met zijn derde langspeler tracht Steve McQueen de gruwelen van de slavernij fysiek voelbaar te maken. De Britse regisseur van Hunger en Shame vertelt met 12 Years a Slave het waargebeurde verhaal van een vrij man die na ontvoering twaalf jaar (over)leeft als slaaf en zo ondervindt hoe dehumanisering, uitbuiting en racisme werken. Een oerkrachtfilm met Oscar-potentieel maar helaas nièt het ultieme slavendrama.
The Dirty Dozen doet bij filmliefhebbers nog een belletje rinkelen maar Robert Aldrich (1918-1983) is in de vergetelheid gesukkeld. Jammer, want deze Amerikaanse actieregisseur tekende voor zes meesterwerken: de apocalyptische film noir Kiss Me Deadly, Hollywooddrama The Big Knife, melo-thriller Whatever Happened to Baby Jane?, overlevingsavontuur Flight of the Phoenix, oorlogsdrama Too Late the Hero en de paranoïde politieke thriller Twilight’s Last Gleaming.