Van Ang Lee tot Quentin Tarantino: Revival van het Martial Arts genre

KILL BILL

Het Mandarijns gesproken Crouching Tiger, Hidden Dragon, Ang Lee’s Oscarwinnaar uit 2000, zorgde voor een revival van het martial arts-genre. Zowel de Wachowski’s met The Matrix Reloaded en Revolutions, als Quentin Tarantino met zijn Kill Bill-tweeluik en Edward Zwick met het Tom Cruise-vehikel The Last Samurai viseren het grote publiek. Martial arts is duidelijk opnieuw cool!

CHROUCHING TIGER, HIDDEN DRAGON

De visuele schoonheid, de emotionele kracht en het poëtische karakter van Crouching Tiger, Hidden Dragon zorgden er mee voor dat een erg Chinese film (taoïsme motiveert de personages) ook andere culturen en mensen aansprak. Dat het martial arts-sprookje tevens in Azië aansloeg had dan weer vreemd genoeg te maken met westerse invloeden (nadruk op romantiek en vrouwelijke personages).

Grote kunst slaagt erin mensen in hun verscheidenheid te verenigen. Ang Lee maakt mensen duidelijk hoeveel overeenkomsten er zijn tussen rassen en culturen. Gelijkenissen die gebald worden in verhalen van eer, moed en wraak. Martial arts is voor de Aziatische cinema wat de western is voor de Amerikaanse film. Niet toevallig is Quentin Tarantino een fan van de Shaw Brothers én van Italiaanse (spaghetti-)westerns. Zijn extreme fascinatie voor de verhaallijnen en visuele stijl van martial arts-films wakkerde de ambitie aan om iedereen te overtreffen: «Het gevecht in het ‘The House of the Blue Leaves’ hoofdstuk moet voor het martial artsgenre worden wat de helikopterscène in Apocalypse Now was voor oorlogsscènes».

ZAITOCHI

De vierde film van Tarantino werd uiteindelijk een martial arts-tweeluik. Vraag is hoe ongelukkig het in twee hakken van Kill Bill is. Wraak, jarenlang het thema in Chinese martial arts-films, staat centraal bij Tarantino. Zhang Yimou wil het genre echter in een andere, meer pacifistische richting sturen: «In mijn verhaal worden de personages gedreven door het verlangen aan de oorlog een einde te maken». Bovendien wou hij de nadruk «niet leggen op techniek maar op meer spirituele aspecten».

Hero wordt gezien als het Chinese antwoord op Crouching Tiger maar de cineast is vooral blij dat «er nu twee grote martial arts-films zijn die in de toekomst zullen dienen als kwaliteitsstandaard». De verklaringen van Takeshi Kitano (Zatoichi) mogen dan bescheidener klinken, het «op emotioneel-afstandelijke wijze portretteren van een legendarische Japanse anti-held, de blinde masseur-zwaardvechter Zatoichi» zorgt voor een interessante pastiche op de samoerai-film.

IVO DE KOCK

HERO