Tony Richardsons The Border: De eenzaamheid van een grenspolitieman

jun 10, 2020   //   by Ivo De Kock   //   actueel, Algemeen, drama, dvd, film, genre, regisseur  //  No Comments
The Border

I can’t afford a fucking dream house!” zegt agent Charlie Smith (Jack Nicholson) in The Border. Een Amerikaanse film uit 1982 van de Britse regisseur Tony Richardson (Look Back in Anger), heruitgegeven op Blu-ray door het Franse Rimini. Met als extra een audioweergave van een Hommage aan Tony Richardson met o.m. dochter Natascha Richardson en regisseur Karel Reisz. Tijd om onze recensie in Andere Sinema op te diepen.

The Border

The Border van Tony Richardson, regisseur van het schitterende The loneliness of the long distance runner, speelt in het grensgebied tussen Mexico en de Verenigde Staten. Een politieman van de grenscontrole revolteert tegen zijn corrupte collega’s die zelf illegale grensoverschrijdingen van arme Mexicaanse arbeiders organiseren en daarmee hun maandloon aanvullen. Om die collega’s een hak te zetten en ook om zoals hij zelf zegt “voor één keer trots op iets te kunnen zijn”, ontfermt Charlie (Jack Nicholson) zicht over een jonge Mexicaanse weduwe en haar kind. Hij haalt haar ontvoerde baby terug uit “the promised land” en rekent in een shoot-out af met de slechteriken Big Red, Cat en J.J..

Alhoewel The Border vaak vergeleken wordt met Alambrista! (1977) van Robert M. Young is het helemaal geen film over de uitbuiting van de Mexicaanse ‘wetbacks‘ (een misprijzende term die Mexicanen omschrijft die de Rio Grande overzwemmen om illegaal in de V.S. te geraken). De uitbuiting van de Mexicaanse arbeiders door de Amerikaanse kapitalisten werd trouwens de laatste jaren fel ‘gemoderniseerd’. In ‘maquiladores‘ op Mexicaans grondgebied (verspreid over een zevental grenssteden) werken niet-gesyndiceerde arbeiders aan zeer lage lonen gedurende lange dagen. Schattingen spreken van 130.000 arbeiders en bedrijven als Philips beginnen zwaar te investeren in deze maquiladores. Dat de wetbacks het in films nog steeds blijven doen, ligt vooral aan hun symbolische potentie en het feit dat de Amerikanen de States maar al te graag als ‘promised land‘ beschouwen.

The Border

Ook bij Richardson is ‘the border‘ symbolisch. Wanneer Charlie ontdekt dat zijn collega Cat de storende concurrenten uit de weg ruimt, weigert hij nog verder mee te werken. Hij trekt een lijn op de grond tussen hem en Cat, en zegt dat voor de grens bereikt is (“You see this fuckin’ line? This line right here I don’t cross! This fuckin’ line right here!“). Een erg nadrukkelijke scène die Nicholson extra in de verf zet. Het is dit demonstratieve karakter van The Border dat storend werkt. De personages neigen naar het grove cliché (Charlie’s aan de consumptiemaatschappij verknochte echtgenote, de slechterikken Big Red en J.J.) en missen diepgang. Richardson verduidelijkt Charlie’s evolutie door tal van uitspraken en gewetencrisissen maar het blijft een eenduidig personage waardoor de aangegeven ongeloofwaardig dreigt te worden. Zo lijkt zijn “I liked feeding those ducks” wanneer hij zegt zijn vroegere job als parkwachter te missen al te cynisch.

Details die als karakteristiek zouden moeten doorgaan worden bovendien door de regisseur zwaar onderlijnd zodat veel scènes geforceerd overkomen. Getuige de humoristische scènes met Marcy’s diverse aankopen, de Texaanse BBQ die escaleert en waarbij het vuur in het zwembad belandt. Het Maria personage is bovendien suikerzoet, ze zweeft a.h.w. boven de andere, vuile, Mexicaanse figuranten. Een te voor de hand liggende symboliek: één zuiver personage in een poel van uitbuiting, hypocrisie en corruptie.

The Border

In de proloog krijgen we ook een mislukt stuk symboliek. Een zwak geënsceneerde aardbeving moet zowat de ellende en ontreddering van een volk verklaren (zo vermijdt men moeilijk te ensceneren sociaal-economische verklaringen). En door het labyrint van brokstukken trekt Maria naar “the promised land” waar volgens het titellied “every dream slips through your hands” (corruptie wordt hier een universeel kwaad). Alles blijft vaag en idealistisch.

Tony Richardson levert professioneel werk af (zo zijn de actiescènes goed geënsceneerd), maar zonder veel emotie. De bij momenten knappe fotografie van Ric Waite en Vilmos Zsigmond en de uitstekende muziek van Ry Cooder kunnen niet beletten dat The Border teleurstelt.

IVO DE KOCK

THE BORDER van Tony Richardson; USA 1982, 108′; met Jack Nicholson, Harvey Keitel, Warren Oates, Valerie Perrine; extra’s: hommage à Tony Richardson documentaire; distributie: Rimini Editions.

Tony Richardson

Leave a comment