Paul Verhoevens Basic Instinct: de geest van Alfred Hitchcock
BASIC INSTINCT
Paul Verhoeven, koning van de wansmaak, maakte in 1992 een softcore pornothriller die expliciete driften verbond met film noir clichés. De geest van Alfred Hitchcock waart door Basic Instinct; het verhaal speelt zich af in Vertigo-city (San Francisco), de muziek van Jerry Goldsmith scène, de problemen van Stone om in haar rol te kruipen en het in beeld brengen van seks.
BASIC INSTINCT
Critica Camille Paglia is heel wat passioneler en scherpzinniger in haar verdediging van wat volgens haar «een grote klassieker» is, «een van mijn favoriete kunstwerken». In een uitzonderlijk indringend en analytisch commentaar bekijkt de aan «The University of the Arts» van Philadelphia docerende professor Basic Instinct vanuit een feministische invalshoek. Camille Paglia plaatst de femme fatale in cultuurhistorisch perspectief en verklaart zowel motieven (water,dubbelganger, achtervolging, ondervraging) als symbolen (ijsblok, Transamerican building, Stetson-hoed) en metaforen (ijspriem, dorp).
BASIC INSTINCT
Essentieel voor Paglia is het feit dat de dominante vrouw de macho (man) in een onderdanige positie plaatst. De speurder is alle controle kwijt, zijn machteloosheid brengt hem op de rand van de waanzin en zijn breuk met de mannenwereld maakt hem verdacht. Basic Instinct vernietigt volgens Paglia de door mannen gekoesterde illusie dat zij de seksualiteit bepalen. Het is een film die draait om «mannelijke angst voor vrouwen» (Nick heeft schrik van Catherine’s ogen) en de vraag naar de essentie/het mysterie van de vrouw.
Camille Paglia onderbouwt haar stellingen, linkt analyses aan beelden en stelt relevante vragen. Kortom, deze commentaar loont op zich al de aanschaf van de dvd. Maar op de twee schijfjes staan nog leuke dingen: illustreren van het «opkuisen» van de dialogen voor tv-vertoning, vergelijking tussen film en storyboards, screentests van Sharon Stone en Jeanne Tripplehorn.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in Film & Televisie, n° 528, januari 2003)
BASIC INSTINCT