David Lowery’s A Ghost Story: Mijmering over de tijd en de dood

mei 25, 2018   //   by Ivo De Kock   //   actueel, Algemeen, drama, dvd, film, genre, regisseur  //  No Comments

A GHOST STORY

Achter elk beeld van Ain’t Them Bodies Saints schuilt een intentie,” aldus David Lowery. De Texaanse cineast bleef trouw aan deze aanpak bij zijn volgende sprookjes, de lyrische opdrachtfilm Pete’s Dragon en de (bij ons onuitgegeven) contemplatieve lowbudgetfilm A Ghost Story. Zijn stijl staat in dienst van de personages en is altijd verbonden met inhoud, in A Ghost Story een meditatie over rouw, tijd en dood.

A GHOST STORY

Ik wou al lang een spookhuis film maken,” zegt Lowery in de making of, “met een geest die gespeeld werd door iemand met een beddenlaken. Dat is grappig maar staat ook voor iets dat heel diep zit. Ik worstelde met existentiële vrees over tijd en dacht ook veel na over verhuizen. Al die dingen kwamen spontaan bij elkaar.” Het resultaat is geen bovennatuurlijke thriller of gruwelijk horrorspektakel maar een bevreemdende en intense emotionele filmervaring. Met een onmachtig melancholisch spook in de hoofdrol.

Alles start met een anoniem koppel, C. en M., dat hoopvol naar een verhuis en de toekomst blikt. Maar een ongeval verandert C. bruusk (Lowery werkt met ellipsen en tijdsprongen) in een lijk met litteken Een lichaam waar M. afscheid van neemt in het hospitaal en dat langzaam (Lowery gunt dingen de tijd) begint aan een nieuw leven onder een laken met uitgeknipte ogen. Een spook enkel zichtbaar voor de kijker en gedoemd om in ‘zijn’ huis getuige te zijn van de instorting en wederopbouw van een rouwende geliefde. Tot ze beiden klaar zijn om (verder) te gaan.

A GHOST STORY

Lowery’s dromerig spook maakt tristesse tastbaar. Het lijden van een aanwezige afwezige, een getuige die lijdzaam moet toezien hoe zijn geliefde verscheurd wordt door verdriet en schuldgevoelens terwijl hij zelf zijn liefde niet kan communiceren. Maar ook het lijden van de achterblijver die een verlies, een gemis enkel kan verwerken door een teken (een opgevouwen papiertje) achter te laten. A Ghost Story is een mijmering over liefde, rouw en tijd. Over de betekenis van de dood. Over de vraag of een spook moet vasthouden aan het verleden of bevrijding vinden in de eeuwigheid. Over de rol van het geheugen.

Lowery zet alle middelen in om die meditatie indringend te maken: narratieve ellipsen die ook allegorieën zijn, een woordarme muzikale sfeer die verstoord wordt door een verbale stortvloed, een 4/3 formaat dat intimiteit creëert en een door de ruimte zwevend spook dat de grenzen tussen aardse chronologie en de eeuwigheid doorbreekt. De rode draad daarbij zijn emoties. Gevoelens van verdriet, spijt, frustratie, liefde en verveling die het trieste spook menselijk maken en de treurende M. fragiel.

A GHOST STORY

Componist Daniel Hart, die A Ghost Story zijn etherische en golvende melodieuze structuur gaf zag “een krachtig statement over de aard van het bestaan. De film voelt heel treurig aan. Enkel een observant zijn van andermans leven is een eenzame ervaring. Maar dergelijke ervaringen bieden wel de tijd voor reflectie.” Voor cameraman Andrew Droz Palermo was “de grootste uitdaging om telkens te proberen om emotioneel te zijn. ‘Is dit een emotionele opname?’ vroeg ik me constant af. ‘Beweeg ik de camera zomaar of dring ik binnen in het hoofd van het spook’.”

A GHOST STORY

Het huis van de geliefden is een emotionele plaats. “Het ’thuis’ idee is belangrijk voor mij,” zegt Lowery, “toen ik als achtjarige verhuisde uit het huis waar ik opgroeide voelde dat als een verraad aan de plek waar ik zoveel tijd doorbracht. Daarom liet ik er iets achter. Iets waar ik naar terug zou kunnen keren. Zo groeide mijn fascinatie voor verborgen boodschappen. Je laat iets achter zodat de plek altijd van jou blijft. Wat er op het papiertje staat dat Rooney achterlaat weet ik niet en wil ik niet weten. Het volstaat te zien dat er in haar leven, hoofd en hart genoeg omgaat om iets op te schrijven dat belangrijk genoeg is om achter te laten in het huis dat ze voor eeuwig achterlaat.”

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in Filmmagie, n° 686, juli-augustus 2018)

A GHOST STORY: David Lowery, USA 2017, 92′; met Casey Afleck, Rooney Mara; extra’s: documentaires, vewijderde scène, commentaar; FILM: **** / EXTRA’S: ***; dis. Universal.

A GHOST STORY

Leave a comment