Interview Marius De Vries: De music director van Moulin Rouge

MARIUS DE VRIES

Bij het album ‘Ray of Light’ denk je aan Madonna, bij ‘Vespertine’ aan Björk. Niet aan de drijvende kracht achter de schermen: programmer, producer en songwriter Marius De Vries. De man die ook als ‘music director’ van Moulin Rouge in de schaduw stond van vedette Nicole Kidman en de flamboyante cineast Baz Luhrmann. De inbreng van Marius De Vries is nochtans aanzienlijk.

ROMEO + JULIET

Je naam klinkt Nederlands …
MARIUS DE VRIES: … maar ik spreek geen woord Nederlands! Wel Zuid-Afrikaans. Mijn grootvader was Nederlander en mijn vader werd geboren in Zuid-Afrika, vandaar. Zelf werd ik geboren te Londen in 1961.

Hoe kwam je in de muziek-business terecht?
M. DE VRIES: Ik startte zeer jong als koorknaap in St. Paul’s Cathedral en kreeg daar ook een piano- en vioolopleiding. Na als muziekjournalist en sessiemuzikant gewerkt te hebben geraakte ik midden jaren tachtig als keyboard speler van ‘The Blow Monkeys’ gefascineerd door muziektechnologie. Daardoor kon ik als ‘programmer’ en producer werken voor artiesten als David Bowie, Annie Lennox, Madonna, Robbie Robertson, Lisa Stansfield en Björk. Eerst ging het om liedjes en elpees, later kwamen daar titelsongs voor films (Goldeneye, Batman Forever), soundtracks (The Avengers, Eye of the beholder) en orchestraties bij. Die afwisseling bevalt me. Als programmer sta je middenin het creatieproces: je verzorgt alle technische details van een track. Als producer zet je een stap terug om te luisteren en te bepalen of iets goed is of niet.

MOULIN ROUGE

Muziek spelen was nooit een eenzame bezigheid, muziek componeren vaak wel. De hedendaagse muzikant dient o.i., net als Christian in Moulin Rouge, uit zijn kamer te komen: hij moet samenwerken met andere mensen, nieuwe technologie‘n toepassen, … Ervaar je dat ook zo?
M. DE VRIES: Zeer zeker. Ik heb mijn carrière opgebouwd door samen te werken met mensen en ik voel me altijd op mijn gemak in een technologische omgeving. De laatste jaren maken heel wat mensen muziek op hun eentje, technisch is dat nu perfect mogelijk. Maar zoals je zei draait muziek maken om samenwerk ×ing en ontmoetingen. Het gevaar van puur op technologie te vertrouwen is dat het gevoel dreigt verloren te gaan in muziek, dat het leven verdwijnt uit een muzikale uitvoering.

Voor Romeo + Juliet was je samen met Craig Armstrong de componist en producent van de muziek. Was het de regisseur Baz Luhrmann die je bij het project heeft betrokken?
M. DE VRIES: Hij geraakte geïnteresseerd omwille van dingen die hij hoorde in platen waaraan ik gewerkt had, zoals de eerste twee soloalbums van Björk. Baz gebruikte een aantal van die platen bij de previsualisatie van Romeo + Juliet. Hij ging af op zijn gevoel en vroeg mij en Craig Armstrong om zijn score te schrijven. Dat was héél moedig van Baz want we hadden amper voor de filmindustrie gewerkt en de studio was nerveus, om niet te zeggen verontrust. Maar Baz dreef zijn wil door. Hij is een erg gedreven, inspirerende persoonlijkheid en een erg muzikale regisseur. Heel wat van de technieken die we voor Romeo + Juliet ontwikkelden pasten we ook toe in Moulin Rouge. Dat we over een gemeenschappelijke taal beschikten bleek trouwens een enorm voordeel.

ROMEO + JULIET

Bij Moulin Rouge sta je vermeld als music director. Wat houdt dat juist in?
M. DE VRIES: Als music director zorg ik voor de algemene muzikale architectuur van de film. Dat houdt in werken met de cast, de acteurs assisteren bij het voorbereiden en uitvoeren van hun muzikale vertolkingen, de regisseur helpen om de dramatiek muzikaal te maken en uiteindelijk ook het produceren van de soundtrack. Een immense job waarbij heel wat mensen betrokken waren. Mijn belangrijkste taak was misschien wel het coördineren van hun werk. Maar Baz was natuurlijk de man die het geheel stuurde. Ik stond niet aan de top van beslissingspyramide, zoals bij het produceren van een plaat, maar werkte in dienst van de visie van Baz.

Wat niet belet dat ik vroeg betrokken was bij het project.
Ik werkte mee aan het uitwerken van een muzikaal script en het maken van stilistische keuzes. Zo vonden we het belangrijk dat de film niet enkel dramatisch, maar ook als een opera zou werken. Daarom was een muzikale structuur noodzakelijk en besloten we verder te werken op de technieken die we met Romeo + Juliet ontwikkeld hadden: het herwerken van erg herkenbare songs. We zagen Moulin Rouge niet als een musical maar als een soort viering van 100 jaar muziek, de 100 jaar tussen de  historische Moulin Rouge en de film. Elk liedje diende echter niet enkel goed, maar vooral ook noodzakelijk te zijn voor het filmverhaal.

MOULIN ROUGE

We staken ook veel energie in de naadloze overgangen van dialogen naar muziek. In de hoogdagen van de musical keek het publiek er niet van op wanneer acteurs stopten in het midden van een zin en begonnen te zingen. Maar het hedendaags publiek verwacht realisme, special effects hebben de illusie van waarachtigheid versterkt zodat de kijker dreigt gedesoriënteerd te geraken wanneer iemand plots zingt. We wisten dat we de overgang slim moesten aanpakken om te beletten dat het publiek zou afhaken telkens er gezongen werd. Eén van de gevaren van werken met herkenbare nummers was dat iedereen eigen associaties zou beginnen maken.

Daarom besloten we met een cover-versie de song te herscheppen. Want het herkennen van een nummer als ‘Your Song’ mag dan bij iedereen eigen herinneringen en emoties teweeg brengen, we verrassen door wijzigingen en door de manier waarop de personages het gebruiken. Zo wordt de kijker terug in de wereld van de film gezogen. Vanaf het begin van de film maken we het voor de kijker duidelijk dat we met zijn verwachtingen gaan spelen. Baz Luhrmann spreekt over ‘red curtain movies‘: films als Moulin Rouge zijn theatraal en steunen op communicatie tussen het publiek en de acteurs.

MOULIN ROUGE

Klopt het dat er één’key composer’ was die het emotionele traject van heel de film verzorgde terwijl andere componisten voor accenten zorgden?
M. DE VRIES: Dat is correct. Het was teamwerk. Logisch, met al die verschillende stijlen: rock, hip hop, dansmuziek,… De muzikale inkleding van het verhaal was bijzonder ingewikkeld. Bovendien
werkt Baz graag met een evoluerend script, wat muzikale flexibiliteit vereist. Alles bleef veranderen, tot bij de postproductie. Het was een erg lang proces van ontwerpen en herwerken. Heel wat songs werkten niet en werden geschrapt, terwijl we van andere dan weer de rechten niet kregen. Schrik om te ver te gaan stopte ons evenwel nooit. Terughoudendheid is de vijand van kunst. Zo werk je met Baz: je komt op de proppen met een extreem voorstel en hij stimuleert je om nog verder te gaan.

MOULIN ROUGE

Er werd gewerkt met een muzikaal script. Hoe kwam dat tot stand?
M. DE VRIES: We vertrokken met een ruw idee van de geplande muziek en liepen door het scenario om te kijken waar wat nodig was. Dan vulden we alles in zodat we vooraf over een 2u1/2 durende radioversie van de film beschikten. Zo kregen we een idee van de lengte van het benodigde materiaal. Dit muzikaal script bleek als audio-previsualisatie van onschatbare waarde tijdens de opnamen.

Baz Luhrmann werkt graag met een vast creatief team. Zijn er nog gezamenlijke plannen?
M. DE VRIES: Het was heerlijk om met Baz te werken en ik ben ervan overtuigd dat we in de toekomst nog zullen samenwerken maar na de Moulin Rouge-ervaring ben ik aan een rustperiode toe. Ik heb momenteel enkele platenprojecten op stapel staan. Het eerste wat Baz gaat doen is een Broadway-versie van La Bohme en daarbij kan ik hem niet helpen.

IVO DE KOCK

Cambridge, 21 februari 2002.

(Artikel verschenen in Film & Televisie)

MOULIN ROUGE