Christopher Nolans Inception: De meeste dromen zijn opwindend bedrog

aug 26, 2017   //   by Ivo De Kock   //   actie, actueel, dvd, film, genre, Nolan, regisseur, thriller  //  No Comments

INCEPTION

Inception is een project waar ik zo’n tien jaar geleden aan begon,” zegt Christopher Nolan, “het leek me interessant om een film over dromen te maken, over hoe ons wakkere leven zich tot ons droomleven verhoudt”. Enkele kaskrakers later werd het een gestileerde en vrij ingewikkelde thriller die net zoals Finchers The Social Network in de traditie van Alfred Hitchcock de brug slaat tussen het mainstream- en arthouse-publiek.

INCEPTION

“Wat me aan dromen altijd zo boeit,” stelt de Britse filmmaker, “is dat alles erin door je eigen geest werd gecreëerd, terwijl je het beleeft. Voor een cineast is dat de ideale wereld”. Inception beschrijft de psychologische staat van een man (Leonardo DiCaprio) die ijlend wakker wordt op een strand, om binnengedragen te worden in de woning van een rijk man die hij ooit gekend heeft. Ze delen een belofte, een verhaal, een droom. Memento, Insomnia, Batman Begins en The Dark Knight-regisseur Nolan serveert ons een visueel delirium, een koortsdroom over de invasie van dromen en de (zowel letterlijke als figuurlijke) vervorming van werelden.

INCEPTION

De doorgaans eenzame avonturen die dromen zijn (waarbij we alleen zijn met het voelen van angst en opwinding bij de levensechte verhalen die we zien) worden collectieve constructies (mensen delen en manipuleren dromen) die de kans bieden om via ‘droomdelen’ in de geest van anderen binnen te dringen. Christopher Nolan had aanvankelijk een kleinschalige psychologische film genre The Prestige voor ogen maar besefte snel “dat zodra je binnentreedt – in de sfeer van de creatieve menselijke geest, en wat die kan bevatten -, het grootschalig moest. Het materiaal vereiste gewoon een heel grootschalige aanpak”.

INCEPTION

Belangrijker nog is dat Inception vele sprongen maakt doordat het de universele droomervaring volgt. “Ik baseerde het script grotendeels op mijn eigen dromen en borduurde daar op voort,” stelt Nolan, “maar bepaalde gegevens beschouwen we als vrij algemeen geaccepteerd, zoals in een droom nooit sterven. Op het moment dat je in je droom sterft, word je wakker. Je wordt ook wakker zodra je wordt geschopt of valt. Iedereen ervaart dat zo. Het leek me van belang de vertrouwde toetsstenen te gebruiken die een droom karakteriseren. Alles wat universeel is wordt gevoeld zodat het publiek in staat is hun eigen dromen te vertalen naar deze fantastische reeks gebeurtenissen.”

INCEPTION

Thema’s zoals de ‘laatste opdracht’ en een verdoemde liefde geven deze subjectieve benadering van een labyrintischewereld een sterke film noir inslag. Tijd wijzigt herinneringen en de perceptie verkleurt via emoties zoals liefde, haat, verlangen en schuld. Nolan vertelt een duister verhaal vanuit het standpunt van iemand die geestelijk uit evenwicht is en daardoor een verstoorde blik heeft. Hij gebruikt het noirstramien om de relatie tussen dromen en kunst, tussen geheugen en cinema en tussen verbeelding en realiteit te onderzoeken.

“Chris had het vaak over een Escher-achtige architectuurwereld waarin dingen bovenop elkaar staan, met lagen, en een stroom van nieuwe verschijningen,” zegt een briljant acterende DiCaprio, “vanuit mijn ervaring als personage dat met hem werkt, zeg ik: Als deze droombeelden voor hem echt zijn, moeten we ze ons emotioneel eigen maken. Met andere woorden: alles moet een emotionele lading hebben”.

INCEPTION

Nolan erkent dat er overeenkomsten zitten “in het filmproces en in wat de personages onderling en als team in de film doen. Ze creëren, het zijn mensen die een wereld hebben geschapen waarin anderen kunnen bestaan. Inception is bedoeld als een film die onderzoekt wat voor fascinerende zaken en eindeloze mogelijkheden de menselijke geest kan bevatten”. Nolan doet dat op magistrale wijze dankzij een film die voedsel biedt voor de geest en voor het hart.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in Filmmagie, n° 611, januari 2011)

 

INCEPTION; Christopher Nolan; USA 2010; 142’; met Leonardo DiCaprio, Ken Watanabe, Cillian Murphy; FILM: **** / EXTRA’S: *** (verschillende documentaires); dis. Warner

INCEPTION

Leave a comment