Richard Brooks Cat on a hot tin roof: Elizabeth Taylor zet haar klauwen in het leven

CAT ON A HOT TIN ROOF

Toen haar derde echtgenoot Mike Todd in 1958 om het leven kwam na een vliegtuigcrash kanaliseerde Elizabeth Taylor alle pijn in een zinderende vertolking van Maggie, de seksueel gefrustreerde echtgenote van voormalige sportheld Brick in de Tennessee Williams-verfilming Cat on a hot tin roof.

“Maggie the cat is alive! I’m alive!” schreeuwt Taylor in dit subliem melodrama dat genadeloos met de Amerikaanse droom afrekent door aan te geven wat er in de jaren 50 allemaal onder schuilgaat: alcoholisme, generatieconflicten, seksuele frustratie, hebzucht, geestesziekte,
racisme,… De spanningen die dat teweegbrengt worden verbonden met het wegvallen van het gezin als hoeksteen van de samenleving.

CAT ON A HOT TIN ROOF

Het verhaal speelt in het Amerikaanse zuiden, waar een familie samen de laatste dagen van een zieke vader doorbrengt. Brick is aan de drank na de zelfmoord van zijn beste vriend, zijn echtgenote Maggie is seksueel gefrustreerd, zijn oudere broer Gooper worstelt met een ,minderwaardigheidscomplex, zijn opdringerige schoonzus Mae wil vooral beslag leggen op de erfenis en Big Daddy tracht net voor zijn dood
eindelijk met zijn kinderen te communiceren.

Regisseur Richard Brooks (Blackboard Jungle, Elmer Gantry, In Cold Blood) bewaarde de typische, zwoele Tennessee Williams-sfeer (leugens, schandalen en frustraties maken de malaise tastbaar) maar onder studiodruk verborg hij de homoseksualiteit van het hoofdpersonage onder een dubbele bodem. Brooks’ interesse ging meer uit naar de deconstructie van het gezin.

Als generatiegenoot van filmers zoals Nicholas Ray en Sam Fuller was deze schrijver-journalist-cineast die opgroeide tijdens Amerika’s Grote Depressie vooral gevoelig voor thema’s zoals armoede, corruptie en streven naar waarheid. In zowel zijn boeken als zijn films injecteerde hij steevast moraliteit en presenteerde hij het leven als een strijd. Eerst journalistiek en later cinema waren middelen om fragmenten van de realiteit te tonen.

“Amerika heeft vele gezichten,” zei Brooks, “en door de waarheid te vertellen ontstaat langzamerhand een totaalbeeld. Wanneer dat
beeld niet flatterend is moeten we de realiteit maar bijstellen i.p.v. het in fictie te verhullen”. Williams ergerde zich dat de cineast die ook Sweet Bird of Youth verfilmde, Cat on a hot tin roof in de richting van een happy end duwde.

Dat had alles te maken met het feit dat Brooks een optimistische humanist was voor wie de mens centraal stond. Als idealist geloofde hij in de kracht van de menselijke geest. Er bestaat iets zoals het kwaad in het universum, maar het is nooit absoluut en onoverwinnelijk. Aldus Brooks. Pater familias Big Daddy brengt onheil teweeg door te redeneren in slogans, maar een onmens is hij niet.

Brooks is ervan overtuigd dat het goede (lees: rechtvaardigheid/waarheid) kan zegevieren over het kwade (lees: onrecht/leugen). Zolang men niet blind blijft voor het verleden, de emoties, die mensen meetorsen. Eén ding deelde hij met Elizabeth Taylor: het verlangen naar vrijheid, de drang met volle teugen te genieten van het leven.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 615, mei-juni 2011)

CAT ON A HOT TIN ROOF; Richard Brooks, USA 1958; 104’; met Elizabeth Taylor, Paul Newman, Burl Ives; FILM: **** / EXTRA’S: 0; dis. Living Colour

CAT ON A HOT TIN ROOF