Sam Fullers The Big Red One: Gerestaureerde en gereconstrueerde oorlogsklassieker

feb 7, 2017   //   by Ivo De Kock   //   actueel, cult, dvd, film, Fuller, genre, oorlogsfilms, regisseur  //  No Comments

THE BIG RED ONE

“Al wat ik vraag is dat mensen de kans krijgen om de film te zien die ik met hart en ziel heb geleefd, geschreven, geregisseerd en gemonteerd – de volledige vier uur en half lange film – voor ze hun eindoordeel vellen”. Aan het woord is Samuel Fuller(1912-1997), in zijn postuum verschenen autobiografie ‘A Third Face’. De regisseur van Pickup on South Street en Shock Corridor bleef vurig hopen “dat ooit een intelligente studioverantwoordelijke de toestemming zal geven om The Big Red One te restaureren en de ‘director’s cut’ te tonen”. Die smeekbede lijkt, met de bioscoop- en dvd-release van The Big Red OneThe Reconstruction, verhoord. Al benadrukt producent Richard Schickel in zijn audiocommentaar dat “dit géén director’s cut is maar een restauratie en reconstructie waarbij we ons trachtten in te beelden wat Fuller voor ogen had”.

Met 156 minuten (43’ méér dan de 1980-release) blijven we ver van Fullers versie maar wordt het wel duidelijker waarom de cineast dit epos zag als zijn meesterwerk én als de som van al zijn oorlogsfilms. The Big Red One is sterk autobiografisch. Samuel Fuller vocht tijdens WOII met de ‘big red one’ genoemde 1ste infanteriedivisie en goot de oorlogservaringen in een script. Hij zocht lang naar financiering en wees zelfs John Wayne als hoofdacteur af. Toch kon hij niet beletten dat producent Lorimar zijn montage fel inkortte.

THE BIG RED ONE

Fuller bleef trots op de film, ook al stemde het eindresultaat hem ietwat verdrietig. “Het is verdomme mijn léven” vertelde hij ons toen we hem in 1985 een dagje door Antwerpen – te gast op het festival Film International – mochten gidsen. Ondanks de realistische weergave van de angst, de vermoeidheid en het wachten wou Sam geen documentaire over het soldatenleven maken. “Oorlog is véél te gruwelijk, het publiek zou de realiteit niet aankunnen. Daarom gebruikte ik beelden uit mijn verbeelding om de verschrikkingen weer te geven”.

Film kan sowieso “de doordringende geur van de dood die me bijblijft van de bevrijding van (concentratiekamp) Falkenau niet overbrengen”. Fuller wou ook af van filmheroïek: “Ik heb een afkeer van het woord ‘held’. Wanneer iemand iets heroïsch doet dan gebeurt dat toevallig, temidden tal van onvatbare chaos. Je kan de dood niet beschrijven zonder te sterven. Je kan iemands dood beschrijven, maar ‘de dood’? Gewoonlijk zorgt de laatste persoon van wie je verwacht dat hij iets zou doen voor de actie. Wij spraken daarbij nooit over heroïsme. ‘Heeft hij het gehaald?’, m.a.w. ‘leeft hij nog?’, was het enige dat ons bezighield”.

SAM FULLER

Surviving is the only glory in war” zegt Zab, alter ego van Fuller en een van de ‘4 ruiters van de Apocalyps’ die onder ‘de Sergeant’ (Lee Marvin) dienen, aan het einde van dit avontuur dat de ‘Hemingway van de Bronx’ van Noord-Afrika via Sicilië, Normandië en de Belgische Ardennen naar een Tsjechisch uitroeiingskamp leidt. The Big Red One is een antiheroïsche film over het overleven van oorlog en het vasthouden aan geestelijke gezondheid in een irrationele wereld.

De klassieke dramatische opbouw maakt plaats voor een uiteengespatte narratieve structuur met een lukrake reeks gebeurtenissen. Die vertelstijl is meteen ook de inhoud. Voor Fuller is oorlog een aaneenschakeling van kleine en grote momenten, een beweging tussen actie en rust. Het is géén schouwtoneel voor heroïsme of langetermijndenken. Slechts een toevallige opeenvolging van korte verhalen zoals de hinderlaag aan een kruisbeeld, de bevrijding van een psychiatrische instelling en het zwijgzame contact tussen de Sergeant en een jong kampslachtoffer.

THE BIG RED ONE

Deze episodische structuur vereenvoudigde de reconstructie. De restaurateurs konden vrij makkelijk nieuwe episodes inlassen. Zoals de slag om een amfitheater waarbij Franse ruiters een handje toesteken, soldaten die oren afsnijden van gesneuvelde tegenstanders, een gevecht waar handgranaten worden doorgegeven, een betoging van de Duitse burgerwacht, een jongen van de Hitlerjeugd die een pak voor de broek krijgt en (ex-journalist) Sam Fuller in de rol van oorlogsverslaggever.

Richard Schickel stipt in zijn commentaar terecht aan dat vooral de rol van nazi-kapitein Schroeder, die geregeld het pad van de ‘big red one’ kruist, werd uitgebreid. Maar ook andere personages kregen meer diepgang. Niet dat ze plotseling veranderen in helden of slechteriken. In de wereld van Fuller zijn er alleen maar slachtoffers en overlevers.

THE BIG RED ONE

Het is een rechttoe rechtaan boodschap gebracht op intense, nerveuze en allegorische wijze door een filmer die de camera gebruikte als (krachtige) pen. Sam Fuller was een ‘maverick’ én “a teller of tall tales”. In de documentaire over de reconstructie zegt Schickel: “Er is nooit een 4 uur durende film geweest. Die versie is een legende in Sams geest. En het was ‘a good story’”. De waarheid zal net zoals die gedroomde prent wel een witte olifant blijven. Maar The Big Red OneThe Reconstruction is zoals – acteur Robert Carradine zegt toch “A gift from Heaven”.

IVO DE KOCK

 

Sam Fuller: “There’s no way you can portray war realistically, not in a movie or a book. To make a real war movie would be to occasionally fire at the audience from behind the screen during a battle scene. But word of mouth from casualties wouldn’t help the film sell tickets. And again, reaching for such reality is against the law. Anyone seeing the movie… will survive.”

Richard Schickel: “Sam was a marvelous character, I never met anyone who didn’t adore him. He was undaunted and feisty; nothing was going to stop him from whatever he was going to do.”

THE BIG RED ONE

 

THE BIG RED ONE: Sam Fuller, USA, 1980-2004, 156’, met Lee Marvin, Mark Hamill, Robert Carradine, Bobby Di Ciccio, Kelly Ward, Siegfried Rauch, Stephane Audran; extra’s: Schijf 1: Audiocommentaar van reconstructieproducer Richard Schickel. Schijf 2: Alternatieve scènes met commentaar; anatomie van een scène (commentaar bij opnamen en restauratie); documentaire ‘The Real Glory: Reconstructing The Big Red One’ (‘48); documentaire ‘The men who made the movies: Sam Fuller’ (‘55, regie: Richard Schickel); legerpromofilm ‘The Fighting First’; promoreel (dat aan de basis lag van de reconstructie); fotogalerij; trailer reconstructie; dis. Warner.

THE BIG RED ONE

Leave a comment