Steven Spielbergs E.T.: Dertig jaar oud, eeuwig jong

jul 24, 2016   //   by Ivo De Kock   //   Algemeen, film, genre, regisseur, sciencefiction  //  No Comments
E.T.-The-Extraterrestrial-1982

ET THE EXTRATERRSTRIAL

Universal Pictures vierde in 2012 zijn honderdste verjaardag met o.m. een nieuw logo, de restauratie van klassiekers zoals Frankenstein en To Kill a Mockingbird én de Blu-ray release van een iconische film die zelf 30 jaar oud wordt: Steven Spielbergs E.T.: The Extra-Terrestrial. Wat blijkt: “ET phone home” blijft eeuwig jong.

“Dit was mijn eerste persoonlijke film,” zegt Steven Spielberg, “hoewel men altijd denkt dat Close Encounters of the Third Kind dat is omdat ik die film schreef en regisseerde. Voor mij was het een verhaal waar ik me in kon inleven, meer dan voorafgaande verhalen”.

Het uit 1982 daterende E.T. torst geheel ten onrechte een reputatie van sentimentele sciencefiction want de voedingsbodem voor dit avontuur van een buitenaards wezen op aarde is heel wat donkerder. Het is een coming of age-drama dat door de ogen van kinderen kijkt naar de chaotische wereld van disfunctionele volwassenen.

E.T.-the-Extra-Terrestrial

De eenzaamheid van de achtergelaten alien weerspiegelt het gevoel van verlatenheid waarmee Spielberg zelf worstelde toen zijn ouders scheidden en zijn vader het huis verliet. Samen met vader verdween ook het laatste beetje naïeve verwondering bij het kind. “Vader zou me geloofd hebben” zegt Elliott wanneer zijn moeder de ontmoeting met het vreemde wezen in twijfel trekt.

Die alien met heimwee (“E.T. phone home” gaat door merg en been) is de imaginaire speelkameraad waar de jonge Spielberg altijd van gedroomd had. “De film was beleefd en burgerlijk” stelt de cineast die zich voordien met Jaws had laten opmerken, “bijna zoals een buitenwijk in mijn dromen was. Ik groeide op in de realiteit van een buitenwijk maar er bestaat ook een fantasie-buitenwijk, wat Norman Rockwellachtig. Daar vond E.T. plaats”.

“Toen ik met ‘Close Encounters of the Third Kind’ bezig was dacht ik ‘wat als het buitenaardse wezen hier blijft, als een soort uitwisselingsstudent’. Daarnaast werkte ik aan een project over scheiding, over hoe een scheiding jonge kinderen raakt. Ik heb een manier gevonden om die twee te combineren”

Steven Spielberg

Het opmerkelijke is dat de film vanuit het perspectief van de kinderen is opgenomen: “E.T. ging over de kinderen in dat gezin die voor zich op leerden komen”. Dat resulteert in lage camerastandpunten en volwassenen die slechts gedeeltelijk in beeld komen. Het was François Truffaut die Spielberg tijdens de opnames van Close Encounters een missie gaf: “Kids! You must make a movie with kids!” Spielberg verbond een moderne Peter Pan met de tijdgeest: gebroken gezinnen, wantrouwen t.o.v. de overheid en post-Vietnam paranoia.

E.T. is donker maar niet pessimistisch; kinderlijk idealisme zegeviert over volwassen cynisme. Niet toevallig ruilt oudere broer Michael zijn imitatie-volwassenheid in voor de verwonderde blik van Elliott. Voor Spielberg was E.T. “een kleine film waarvan ik niet veel verwachtte” maar die wel uitgroeide tot een wereldwijde hit. “Ik heb E.T. nooit als sciencefiction gezien,” stelt Spielberg, “voor mij was het een verhaal over een gezin. Een beschadigde familie na de tragedie van een scheiding. En hoe E.T. zelfvertrouwen gaf aan Eliott, Gertie en Michael. Hij heeft zo’n geschenk gegeven aan dat gezin, hij bracht hen opnieuw samen. E.T. was een ambassadeur voor vrede. Dat was de bedoeling en die rol speelde E.T. En die speelt hij nu nog”.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 629, november 2012)

“Toen de film een succes werd kwam er veel druk van de studio om een vervolg te maken. Ik dacht een paar maanden na over hoe Eliotts leven zou zijn zonder E.T. en hoe Eliott en E.T. weer in elkaar levens zouden komen. Toen ik geen bevredigend antwoord kon vinden, ging ik naar de studio en zei: ‘we hebben de perfecte film gemaakt en het was een perfect einde. Dat moeten we niet bezoedelen.’ De studio was het met me eens”

Steven Spielberg

Leave a comment