MILDRED PIERCE: De emotionele empathie van Todd Haynes
Toen I’m not there-regisseur Todd Haynes aankondigde dat hij Mildred Pierce voor de Amerikaanse betaalzender HBO ging omtoveren in een miniserie dacht iedereen aan een remake van Michael Curtizs Hollywood film noir uit 1945. Maar de Sirk-fan koos voor een trouwe adaptatie van de roman geschreven door James M. Cain en een reanimatie van een vaak uitgespuwd genre: het melodrama. “Het idee was om oude films, genres en onderwerpen te gebruiken om mensen te doen nadenken over hier en nu” stelt Haynes. Televisie blijkt geknipt voor de adapatie van “een door vrouwen gedreven verhaal” dat onze verbeelding prikkelt.
L’ECUME DES JOURS: Michel Gondry transformeert het boek
L’écume des jours, de zevende speelfilm van de Franse regisseur-auteur-bricoleur Michel Gondry (Eternal Sunshine of the Spotless Mind, La Science des rêves, Be Kind Rewind, The Green Hornet, The We and the I)is een ode aan artisanale cinema via een surrealistisch getint tragisch liefdesverhaal. Maar het is vooral ook een inventieve adaptatie van de onverfilmbaar geachte cultroman die Boris Vian schreef in 1947. Een eigenzinnige, poëtische en emotionele interpretatie die begint als een lichtvoetige komedie maar eindigt als een apocalyptische dystopie. Met donkere melancholie als leidraad en de dood die verankerd is in liefde.
Vaak is het boek beter. Soms de film. Maar heel af en toe zijn het boek en de film elkaar waard. Dat is zo met ‘Boven is het stil’, waar de visuele taal van cineaste Nanouk Leopold en de literaire stijl van schrijver Gerbrand Bakker even krachtig en ingetogen zijn. Na een Gentse avant-première in de zomer van 2013 praatte Bakker over zijn bestseller, de verfilming, creatief droogstaan en… Quentin Tarantino!
De relatie tussen film en literatuur heeft een hoog liefde-haat gehalte. Film en literatuur kunnen moeilijk met maar toch ook amper zonder elkaar leven. Commercie, het contrast tussen hoge en lage kunst, het aan banden leggen of prikkelen van verbeelding, populariteit en obscuriteit, glamour en ernst; meningsverschillen ontaarden vaak in scheldpartijen. Zoals het een oud ruziënd koppel betaamt.
Met wat verbeelding kan men stellen dat het ‘Oedipus’-verhaal zowat de oerversie van de thriller noir is: een duister verhaal waarin de speurder ook een moordenaar is en het gebeuren een mysterie voor het hoofdpersonage. Feit is dat het genre wel gegroeid is uit de pulp, maar duidelijk invloeden vertoont van de klassieke literatuur. Literaire voorbeelden, filosofische stromingen en sociaal-economische omstandigheden drukten hun stempel op een populair genre dat op zijn beurt het medium film beïnvloedde. Met de geboorte van een heus filmgenre als gevolg: film noir.
Imitatie wordt vaak gezien als de eerlijkste vorm van vleierij. Vanuit dat standpunt moet David Cronenberg wel heel erg tevreden zijn geweest met Antiviral, het filmdebuut van zijn zoon Brandon. Want Brandon haalde overduidelijk de mosterd bij de vroege body-horrorfilms (The Parasite Murders, Rabid, Scanners) van vader David en verbond een pervers high concept met culturele commentaar en een lo-fi aanpak. Brandon geeft een sardonische Cronenberg-draai aan een actueel onderwerp: de extreme verheerlijking van beroemdheden. En zoals het een goede Cronenberg betaamt draait het verhaal rond ziekte en aftakeling.
