Begonnen als een klein lokaal ‘gebeuren’ met alternatief imago viert Film Fest Gent (10 tot 21/10)  zijn vijftigste verjaardag als grootste Belgische filmfestival met jaarlijks ruim 100.000 bezoekers en dankzij een focus op muziek ook internationale uitstraling. Geen toeval dat het Gentse feestproject ‘2×25’ componisten en filmmakers op een andere manier laat samenwerken. “We slaan graag bruggen” benadrukt artistiek directeur Wim De Witte.

De Hollywoodkassa rinkelde méér dan behoorlijk deze filmzomer. Dat was lang geleden. En vrij onverwacht, want ondanks de op volle toeren draaiende marketingmachine leken de belangrijkste blockbusters vooraf een gok. Vraag was immers of het publiek wel door een roze of donkere bril zou willen kijken naar de comeback van een plastic universum of angst voor het einde van de wereld. Maar Greta Gerwigs ‘Barbie’ en Christopher Nolans ‘Oppenheimer’ sloegen aan en dat leverde volle zalen op. Een beetje goed nieuws voor een industrie die zich in de voet schoot door de legitieme eisen van acteurs en scenaristen te negeren.

Samen kijken naar film werkt verbindend. In de donkere filmzaal maar zeker ook in openlucht. En al helemaal wanneer zoals bij het door Cinemaximiliaan georganiseerde festival ‘Cinema Trottoir’ een doodgewone straat in Molenbeek het decor vormt en migratie het thema is. Het Food en Film Festival loopt in zijn tweede editie nog elke zaterdagavond tot 5 augustus. Op het programma naast de instant broers Dardenne klassieker ‘Tori et Lokita’ ook indringende, creatieve films als ‘Les Porteurs’, ‘Kalès’ en ‘Imad’s childhood’. Voedsel voor het oog en de geest.

Drie gerestaureerde films in de betere Belgische filmzalen. Een docu-portret, retrospectief en tentoonstelling in Nederland. Plus een boek in vier talen. Deze filmzomer wordt niet die van de Amerikaanse blockbuster maar wèl van Werner Herzog, Duitslands belangrijkste naoorlogse cineast. De tachtigjarige radicale filmmaker met de unieke popculturele status blijft hyperactief zoeken naar ongeziene beelden en ‘ecstatic truth’, het thema van de Eye expo. “Ik pas feiten zodanig aan dat ze meer lijken op waarheid dan op realiteit.”

Samen met collega’s ging activist en regisseur Avi Mograbi succesvol in de clinch met de Rabinovich Foundation toen het Israëlisch filmfonds filmmakers zelfcensuur wou opleggen. Moeizamer verloopt zijn strijd om films als The First 54 Years bij het publiek te krijgen. Festivals, masterclasses en de eigen website moeten helpen. “Stilzitten is geen optie, ik wil dat mijn films leven.”

J.M. Barrie’s ‘Peter Pan’ is tot vervelens toe geadapteerd, maar niet door een filmmaker die magie en tragiek puurt uit een bedlaken spook of een Disney draak. Peter Pan & Wendy is een aanleiding om met David Lowery zijn werk te overlopen. “Ik ben onzeker over mezelf maar twijfel maakt mijn films beter.”

Met de camera in de hand legde de Chileense documentairemaker Patricio Guzmán zowel de sociale omwenteling van verkozen president Salvador Allende als de 11 september 1973 staatsgreep van militaire dictator Augusto Pinochet vast. De Chileense tragedie zou de rode draad door zijn oeuvre blijven. Met woede, pijn, verdriet en nostalgie als ondertoon. In ‘Mi País Imaginario’ komen voor het eerst opnieuw hoop en rebelse dromen in beeld.

Openingsfilm ‘The Quiet Girl’ greep net als ‘Close’ naast de Oscar voor Beste internationale film maar bewijst samen met andere blikvangers van ‘Scéal Eile’, het ‘Irish Film Festival’, dat Ierse cinema in prima gezondheid verkeert. Van 21 tot 25 maart is het genieten van o.m. het meeslepende documentaire portret van de vermoorde Noord-Ierse onderzoeksjournalist ‘Lyra’ (McKee), de ontluisterende historische documentaire ‘Secrets from Putumayo’ en ‘Aisha’, een pleidooi voor sociale verandering van Frank Berry, een filmmaker die gezien wordt als de Ierse Ken Loach. Eregast van dit filmfeest is Stephen Rea, de iconische acteur van ‘Angel’, ‘Michael Collins’ en ‘V for Vendetta’.

Klondike was kant en klaar voor de Russische inval in Oekraïne. Maar Maryna Er Gorbachs visueel krachtige visionaire film toont oorlog van binnenuit en vanuit vrouwelijk perspectief. Absurd en huiveringwekkend.

De Iraanse veroordeelde, opgesloten en (’tijdelijk’) weer vrijgelaten cineast Jafar Panahi blijft films maken. Dat is straf gezien zijn werkomstandigheden maar het internationaal met filmprijzen bekroonde ‘No bears’ is ook nog zéér sterke cinema. Met knipoogjes naar ‘Hit the road’ van zijn zoon Panah Panahi en twee parallelle liefdesverhalen over mensen op zoek naar vrijheid.