Raoul Walshs Pursued: Freudiaanse western noir

“Action, action, and then action” antwoordde Raoul Walsh toen Franse critici hem naar drie basiselementen van film vroegen. Misleidend, want Pursued illustreert hoe de Hollywoodpionier actie verankerde in zijn personages.

“A real Freudian thing.” Zo omschrijft Raoul Walsh Pursued in zijn autobiografie waaruit de bonusdocumentaire van deze combo-editie citeert. Een intense Robert Mitchum wordt in dit tussen western en film noir zwevend tragisch psychodrama uit 1947 (het jaar van Out of the Past) achtervolgd door een jeugdherinnering die hij maar niet kan plaatsen. Met name de moord op zijn familie waar hij, glurend door een spleet van een kelderluik, getuige van was. Volgens Walsh een verwijzing naar “de neurose van de frontier gerealiseerd door de minst neurotische regisseur van Hollywood.”

Met dank aan een met psychoanalyse vertrouwde scenarist (Niven Busch) die de Bijbelse metaforen en Griekse mythes (broederstrijd, wraaklustige oom) niet schuwt en een chef foto (James Wong Howe) die contrastrijke zwartwitbeelden, bizarre kadrering en expressionistische landschappen gebruikt om dreiging en trauma te suggereren. Met dank ook aan actrices Teresa Wright en Judith Anderson die de emoties in dit duel tussen haat en liefde krachtig uitvergroten.

Alhoewel Pursued een van de meest markante films uit Hollywoods gouden jaren veertig en een van de beste films van pionier Raoul Walsh (1887-1980) is, bleef een regio 2 DVD/Blu-ray lang uit. Dat is gevolg van het feit dat zijn cinema in de vergetelheid is gesukkeld. Met de heruitgave van een studie van Michael Henry Wilson, interviews met kenners (Bertrand Tavernier, Patrick Brion) en een (door Scorsese’s stichting) gerestaureerde kopie maakt de Franse uitgever Sidonis herontdekking van deze onderschatte regisseur (White Heat, High Sierra) en zijn film maudit mogelijk.

Zo kunnen we zien dat er in de droomfabriek echt wel cinema werd gemaakt. Ook al zagen filmmakers enkel een ‘job’. Walsh trok nog andere rookschermen op. Die van avonturier (“omdat ik paard reed rolde ik in de filmwereld”). En vooral die van actieregisseur (“voor mij is cinema actie”). De regisseur met het ooglapje legde bij zijn 176 films echter niet enkel de nadruk op ‘motion’ (hels ritme, krachtig verhaal, acteerduels, snelle montage) maar ook op ‘emotion’.

Actie spreekt luider dan woorden omdat ze verankerd is in personages en verbonden met een emotionele onderstroom. Het is geen toeval dat in Pursued de mannelijke protagonist enkel (verdwaasd) reageert terwijl sterke, door liefde- en haatgevoelens gedreven, vrouwen actie ondernemen. Het Sirk-gehalte van Walsh was hoog. Vandaar dat Fassbinder inspiratie vond in deze Freudiaanse western noir en die andere traumatische splinterbom, racismedrama Band of Angels.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in De Filmkrant, februari 2021)

Pursued USA, 1947 / REGIE RAOUL WALSH / 105 MINUTEN / MET ROBERT MITCHUM, TERESA WRIGHT, JUDITH ANDERSON, DEAN JAGGER, HARRY CAREY JR / BONUS: BOEK MICHAEL HENRY WILSON, DOCUMENTAIRE, INTERVIEWS BERTRAND TAVERNIER & PATRICK BRION / DISTRIBUTIE: SIDONIS CALYSTA  (COMBO DVD-BLU-RAY-BOEK).