David Millers Love Happy: De onderschatte afscheidsfilm van de Marx Brothers
De Marx Brothers draaiden, eerst als kwartet en later als trio, samen 13 komedies. Na de release op dvd van hun zes MGM- en op Blu-ray van hun vijf Paramount-films bleven er nog twee onuitgegeven. Room Service en afscheidsfilm Love Happy. Eén kunnen we al afvinken na de Blu-ray-met-extra’s Love Happy. Een ondergewaardeerde film mèt Marilyn Monroe.
“For 20 years Faustino the Great was an organ grinder with a monkey. Then one day the monkey went on strike. He wanted shorter hours and longer bananas.” De quote en het gekscherende personage (detective Sam Grunion) zijn vintage Groucho Marx. Het uit 1949 daterende Love Happy mag dan wel niet de allerbeste Marx Brothers film zijn, de allerlaatste van de broers is gedrenkt in hun anarchistische spirit en bevat enkele briljante komische scènes. Bovendien komt Marilyn Monroe voor het eerst binnen en buiten wandelen.
Met Love Happy is het oeuvre van de komische broers bijna volledig beschikbaar voor de huisbioscoop. Fans beschikten al over de vijfdelige Blu-ray collectie ‘The 4 Marx Brothers at Paramount’ (ESC Édition of Arrow) en de zesdelige dvd-box ‘The 3 Marx Brothers at MGM’ (Warner). Aangezien de Marx Brothers samen 13 films draaiden (Groucho speelde op zijn eentje nog in zes films, Harpo in twee) ontbraken er dus nog twee: Room Service (1938) en Love Happy (1949). En nu Rimini Éditions die afscheidsfilm op Blu-ray, met bonusmateriaal, uitbrengt hebben we nog maar één film te gaan.
De Love Happy Blu-ray is alleszins een leuke verrassing. Niet alleen omdat deze komedie met een bewogen productiegeschiedenis beter is dan zijn reputatie van pijnlijke afscheidsfilm maar ook omwille van het puike bonusmateriaal. Met naast ‘Le Marxisme tendance Harpo’, een interview met Harpo’s zoon Bill Marx, ook een aflevering van ‘You Bet Your Life’, een door De Soto Plymouth gesponsord (en dat wordt wel héél duidelijk gemaakt) en door Groucho Marx gepresenteerd radio- en tv-spel dat liep van 1947 tot 1960.
Heerlijk gedateerd zijn de waarschuwingen bedoeld om de verkeersveiligheid te verbeteren maar de verbale humor van Groucho blijft werken. Het is vingers en duimen aflikken wanneer een kandidate een (recente) Zweedse immigrante blijkt die aangetrokken werd door de mooie Amerikanen die ze zag in films. Maar de realiteit was toch ontgoochelend, geeft ze voorzichtig toe. Waarop Groucho: “Wat had je verwacht, 60 miljoen Gregory Pecks?”
In een 40 minuten lang interview plaatst Chico’s zoon Bill interessante kanttekeningen bij zowel de familiegeschiedenis als de humor en de films waarmee de broers beroemd werden. Hij stipt aan dat “ze hun karakter gebruikten om hun personages te ontwikkelen,” dat “Harpo het verknoeide telkens hij begon te praten en daarom besloot te zwijgen,” dat “commedia dell’arte een inspiratiebron vormde” en “de Marx Brothers honderd keer grappiger op het toneel waren dan in hun films.” Maar ook: “de harp was een sensueel instrument en mijn vader was een sensueel man.”
Bill wijst tevens op de verschillende fases in de filmcarrière van de Marx Brothers: “Het verschil tussen hun Paramount films en MGM films is dat de eersten gewoon bedoeld waren om Marx Brothers films te zijn, gebaseerd op de humor die ze jarenlang op het toneel geperfectioneerd hadden. Toen ze naar MGM overstapten wou studiobaas Irving Thalberg hun ‘bereik’ uitbreiden naar een ruim familiepubliek, wat betekende dat er mensen moesten dansen, dat er een liefdesintrige was, kortom dat er dingen werden toegevoegd aan de films om ze voor meer mensen aantrekkelijker te maken. Bovendien waren de Paramount films goedkoper, al die extra production values maakten de MGM films duur.”
Het is geen toeval dat Love Happy gepromoot werd als “New Musical Girlesque” en komedie verstrengelde met genres als film noir en musical. Er zijn achtervolgingen, dansnummers en het verhaal volgt het gekende ‘putting on a show‘ stramien: een klein showgezelschap, in leven gehouden door het voedsel dat Harpo steelt in winkels, tracht een spektakel op poten te zetten. Gedwarsboomd door zwakke producenten en louche figuren die op zoek zijn naar de in een sardienen blik verborgen Romanoff juwelen. Harpo is de achter blonde vrouwen hollende held, Chico de would be artiest Faustino the Great en Groucho een privédetective annex verteller.
Dat de film onevenwichtig is en minder geslaagde passages afwisselt met vintage Marx Brothers scènes en dialogen lag gezien de moeilijke productiegeschiedenis in de lijn van de verwachtingen. “Harpo wou een eigen film maken en contacteerde naast de bekende scenarist Ben Hecht ook de getalenteerde scenarioschrijver Frank Tashlin. Ze schreven een script voor Harpo waarin hij in Central Park leefde, helemaal alleen met een pinguïn. Daarna verhuisde hij naar Manhattan. Met dat schitterend idee trokken ze naar een producer die zich bereid toonde de film te maken.”
Daarop “werd het contract getekend en begon men aan de voorbereidingen. Harpo merkte echter dat het script herschreven werd door ene Mac Benoff. Bovendien was plots ook Chico van de partij in een soort cameo. Dat was vreemd. Later merkte Chico dat het scenario nog verder werd aangepast en Groucho plots meespeelde. Een idee van Hecht en Tashlin zogezegd.”
Chico viel uit de lucht, sterker “hij was woedend en voelde zich gekwetst. Hij ging zijn beklag maken bij de producent. Wat bleek: de film was ondergefinancierd en de enige manier om nieuwe geldschieters aan te trekken was Groucho en Chico in de film te smokkelen om er een nieuwe Marx Brothers film van te maken.”
Love Happy is geen meesterwerk maar zal herinnerd blijven omwille van een memorabel optreden: de eerste ‘verschijning’ van de toen nog onbekende actrice Marilyn Monroe. Een scène die slechts 45 seconden duurt maar volgens Bill Marx “voelde je de energie, het is duidelijk dat dit iemand zou worden die er bijzonder uitzag en bijzonder acteerde. Ze wandelde binnen en wandelde buiten, dat was het. Maar het was genoeg.” In haar toen nog onbekende schijnbaar naïef kinderlijke manier zegt Marilyn “Some men are following me” tegen detective Groucho Marx. “Really? I can’t understand why” is diens antwoord.
Love Happy is meer dan Marilyn Monroe. De film bevat immers sterke Marx Brothers humor. Er is de winkel met slogan “The first food for the finest people” waar Harpo gaat stelen, het fouilleren van Harpo door de politie levert o.m. een reddingsboei en hond op, Harpo wordt door de gangsters in een wasmachine gestopt, een overacterende acteur (“a ham”) krijgt letterlijk een ham van Chico, Harpo tracht via geluid en gebaren Chico duidelijk te maken dat zijn vriendin gevaar loopt, Groucho weigert gedood te worden (“my doctor gave me three years to live, and I don’t intend to make a fool out of HIM”). Een Groucho die terugschrikt van het fouilleren van mevrouw Egelichi en zich met “In een Franse film zou ik mogen” richt tot het publiek.
Briljant zijn de, misschien wel door Frank Tashlin (regisseur van Jerry Lewis en Jayne Mansfield komedies) bedachte, visuele en surrealistisch getinte grappen. Harpo die ontsnapt via een reeks boven elkaar staande paardjes van een lichtreclame, rook die toelaat om onzichtbaar te worden én als wapen gebruikt wordt, een door een spel van licht en schaduw ongrijpbaar wordende Harpo, een achtervolgingskoers in de coulissen en op het dak van de zaal,… Komische en filmische parels die deze ‘mindere’ Marx Brothers meer dan genietbaar houden.
IVO DE KOCK
LOVE HAPPY: regie: David Miller, USA 1949, 91′; met Harpo, Chico en Groucho Marx, Marilyn Monroe, Vera Allen, Marion Hutton; extra’s: ‘Le Marxisme tendance Harpo’, interview Bill Marx, aflevering ‘You Bet Your Life’; FILM: *** / EXTRA’S: ***; distributie: Rimini Éditions.
