Otto Premingers Bonjour Tristesse: Modern, tragisch melodrama
BONJOUR TRISTESSE
Bonjour Tristesse is een magistraal modern melodrama, getekend Otto Preminger. Het is ook een wonderlijke poster met een betraand vrouwengezicht, van de hand van Saul Bass. En het is een in vitaliteit en melancholie gedrenkte evocatie van zoekende jeugd, vertolkt door Jean Seberg. De verfilming van Françoise Sagans bestseller bleek vooruit op zijn tijd en flopte bij zijn release in 1958. Carlotta zorgt met een gerestaureerde Blu-ray voor de welkome rehabilitatie.
BONJOUR TRISTESSE
De tweede film die Otto Preminger (1906-1986), na de Shaw adapatie Saint Joan, draaide met zijn ontdekking Jean Seberg was opnieuw een literatuurverfilming. Bonjour Tristesse, de bestseller van de 18-jarige Françoise Sagan, dreef de regisseur van Laura en Carmen Jones weg uit een ongeïnteresseerd Hollywood. “Ik draai in Frankrijk omdat het een typisch Frans verhaal is,” vertelt de Franssprekende Preminger in een making of. Dit bitterzoet portret van een Franse bourgeoisie – casinobezoek als tijdverdrijf, buitenverblijf aan de Riviera en neerbuigend behandeld huispersoneel (Albertine wordt steevast verward met Ernestine) – was gesneden koek voor een specialist in bijtende analyses van gedrag, relaties en sociale posities.
BONJOUR TRISTESSE
Bonjour Tristesse draait rond het duel tussen twee monumentale actrices, de ‘klassieke’ Deborah Kerr en de ‘moderne’ Jean Seberg, maar focust vooral op het intieme, incestueuze drama van een Amerikaanse vader en zijn dochter tijdens een zomers verblijf in Zuid-Frankrijk. Daar waar Sagan de nadruk legt op het coming-of-age aspect, werkt Preminger met een meer ‘volwassen’ insteek. Hij vertrekt van de onorthodoxe driehoeksrelatie tussen een dochter (Jean Seberg), een vader (David Niven) en zijn twee elkaar opvolgende maîtresses (Mylène Demongeot, Deborah Kerr) om een steekspel met fatale gevolgen op te zetten.
Het is de interactie tussen de drie vrouwen in het leven van de narcistische macho die leiden tot de dood en dus het omslaan van een romantische komedie in een melodramatische tragedie. Een tragedie die via het portret van een hedonistische bourgeoisie incest, vervreemding en egoïsme in beeld brengt. Aangevuld met een afrekening tussen twee filmgodinnen: een jonge en een oude, een licht gebruinde en een bleekhuidige, Anne en Cecile, Kerr en Seberg.
BONJOUR TRISTESSE
Otto Preminger start zijn film in zwart-wit, introduceert dan even kleur in het beeld om tenslotte over te gaan op kleur. In Bonjour Tristesse draait Preminger het gewoonlijk in zwart-wit getoonde verleden in sobere kleuren terwijl het heden waarin een trieste, gedeprimeerde Cecile terugdenkt aan het verleden in zwart-wit wordt gebracht. Auteur Jan-Christopher Horak benadrukt in een documentaire hoe Saul Bass hierop inspeelt met zijn ontwerp van de generiek en de affiche: “De regen van kleine bloemetjes die door het beeld vallen evoceert de dagdromen van een meisje dat haar dagboek illustreert, de kleuren drukken haar melancholie uit.” Volgens Horak verbond Bass Premingers films met moderne kunst en was de 15 films durende samenwerking vruchtbaar voor beide sterke persoonlijkheden. Bass ontpopte zich tot auteur terwijl “de visuele Bass stempel de Preminger stempel werd en er voor zorgde dat zijn films eruit sprongen.”
BONJOUR TRISTESSE
Naast deze documentaire en de making of die ons Preminger aan het werk (en het woord) toont bevat deze Blu-ray nog boeiend bonusmateriaal. Zo vertelt Sagans zoon Denis Westhoff over de ontstaansgeschiedenis van het werk en benadrukt hij dat alles uit Sagans verbeelding kwam en niets uit haar persoonlijk leven. Een leven dat achteraf wel op de fictie ging gelijken. Hoogtepunt is een pijnlijk-eerlijk interview van Jean Seberg die toegeeft een moeilijke tijd te hebben doorgemaakt na het floppen van de film. “Dat heeft pijn gedaan,” stelt ze, “maar dat betekent ook dat ik menselijk ben.” Fragiel en emotioneel zoals haar personage in dit subtiele meesterwerk.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 680, december 2017)
BONJOUR TRISTESSE: Otto Preminger, USA 1958, 94′; met Jean Seberg, David Niven, Deborah Kerr, Mylène Demongeot, Geoffrey Horne, Juliette Greco; extra’s: documentaires, interviews; FILM: **** / EXTRA’S: ***; dis. Carlotta, info: http://www.carlottavod.com/
BONJOUR TRISTESSE