John Fords The Searchers op dvd: De absurde dialoog tussen mens en universum

feb 13, 2017   //   by Ivo De Kock   //   actueel, dvd, Ford, genre, regisseur, western  //  No Comments

THE SEARCHERS

Uiteraard blijft de bioscoopervaring onovertroffen maar wie The Searchers lang op VHS cassette heeft bekeken kreeg dankzij dvd een nieuwe kijkervaring. Dit is echt wel ademebenemende cinema, een pareltje van visueel verhalen vertellen.

Dvd maakt duidelijk hoe visueel verbluffend de openingsscène van The Searchers is: kleur verschijnt uit een zwart vlak wanneer een deur opengaat, een vrouw buitenstapt en een naderende ruiter opduikt uit een majestueus landschap. DVD kleurt wat volgt: een tragische odyssee van een eenzaat door sneeuw, zand en wind. Voor Ford was de zoektocht van Ethan Edwards (John Wayne) de expressie van de absurde dialoog tussen mens en universum.

THE SEARCHERS

Die symboliek komt zeker op een breedbeeldtelevisie of in een Home Cinema optimaal tot zijn recht. Het gaat hier immers om een tweezijdige DVD, met beeldformaat 4/3 (1.33:1) op kant A (vierkante formaat van alledaagse televisietoestel) en beeldformaat 16/9 (1.85:1) op kant B (brievenbusformaat dat overeenkomt met breedbeeldtelevisie).

THE SEARCHERS

De extra’s zijn bescheiden maar interessant. Naast de bioscooptrailer zijn er vier korte fragmenten van het televisieprogramma ‘Warner Bros. Presents’, met inbegrip van de reclamefilms tussen de segmenten. De boodschappen van de sponsor (1 ‘All’ en 2 ‘L&M’ commercials) blijken duidelijk sterker verouderd dan The Searchers zelf. Ook de psuedo-documentaires zijn erg gedateerd. In een eerste fragment versterken de presentator en zijn gast (Jeffrey Hunter) met hun houterig optreden het kunstmatige karakter van het geheel.

THE SEARCHERS

Na deze teaser volgt het meest boeiende fragment: ‘Setting up Production’. Hier zien we hoe de Warner productiemachine neerstrijkt in het toen nog maagdelijke Monument Valley in de staat Utah. Wegen worden aangelegd, water en elektriciteit aangevoerd, materiaal aangesleept, een heus productiedorp (met 250 bewoners) opgetrokken en sets gebouwd.

THE SEARCHERS

Niet toevallig kan je heden ten dage in Monument Valley ‘John Ford’s Point’ bezoeken (niet meer dan een klein bordje in een immens landschap). De in 1955 getrokken wegen zijn nog steeds in gebruik en het productiedorp is nu de ‘tourist trap’ geworden waar toeristische tochten vertrekken. En wat meer is: John Ford maakte Monument Valley met zijn westerns enorm populair. Film- en commercial opnamen leveren de Navaho-gemeenschap tot de dag van vandaag een aardige stuiver op (waarmee ze het onderwijs voor de eigen jeugd financieren).

THE SEARCHERS

Het ‘Natalie Wood’ fragment levert weinig boeiende informatie op (tenzij dat ze met haar zonnebaden, en vooral haar beperkte kleding, de indianen shockeerde). In ‘Monument Valley’ wordt de locatie bekeken en gunt men ons een blik achter de schermen: we zien hoe de Navaho’s gekleed en gemaquilleerd worden, hoe de stuntlui oefenen, hoe gedurfde camerastandpunten worden ingenomen, enz. Met telkens fragmenten uit de film die, net als de rest van de documentaire, in zwart/wit worden getoond. Wie amper in beeld komt (even samen op een rots met John Wayne) is regisseur John Ford.

THE SEARCHERS

Het is dan ook jammer dat de op video beschikbare documentaire The American West of John Ford (LaserLight Video, import) ontbreekt op deze DVD. Het door John Wayne, James Stewart en Henry Fonda becommentarieerde overzicht van de carrière van Hollywood-legende John Ford is niet grondig maar wel informatief voor een nieuwe generatie filmliefhebbers.

THE SEARCHERS

En de acteerduels tussen Wayne en Ford zijn bepaald hilarisch. Bovendien is Fords terloopse commentaar over een jonge criticus die hem had trachten uit te horen (een verwijzing naar Peter Bogdanovich) veelzeggend: “I didn’t tell him anything”. Deze uitspraak, en vooral het plezier dat Ford uitstraalt, belicht het ‘masker’ van deze dichter van het bewegende beeld.

 

IVO DE KOCK

 

THE SEARCHERS: John Ford, USA, 1956, 114’, met John Wayne, Jeffrey Hunter, Vera Miles, Ward Bond, Natalie Wood, dis. Warner

JOHN FORD

 

Leave a comment