Joel & Ethan Coens Hail, Caesar!: Kinderen van Hollywood en Coca-Cola

HAIL, CAESAR!: De gouden jaren van Hollywood

Joel en Ethan Coen kunnen als geen ander de draak steken met dingen en mensen waar ze dol op zijn. Hun nieuwste komedie, Hail, Caesar!, is tegelijk een ode aan Hollywood en een kritisch portret van de droomfabriek. De broers houden van de gekke, wereldvreemde personages die ze opvoeren en de filmgenres die ze parodiëren. 

Nog voor mei ’68 losbarstte maakte Jean-Luc Godard met Masculin Féminin een film voor “Les enfants de Marx et de Coca-Cola”. Dit satirisch filmessay over een door Amerika gefascineerde rebelse jeugd was tegelijk ook een zelfportret van de Nouvelle Vague generatie. Na twee ernstige films (True Grit, Inside Llewyn Davis) pakken Joel en Ethan Coen weer uit met een absurde komedie in de lijn van O Brother, Where Art Thou?, Intolerably Cruelty en Burn After Reading.

Maar Hail, Caesar! laat George Clooney niet enkel toe zijn collectie ‘Amerikaanse idioten’ verder uit te breiden met de dwaze Hollywoodster Baird Whitlock, het is vooral ook een heel persoonlijke satirische speurtocht naar de roots van de broers Coen. Daarbij komen de makers van Fargo, The Big Lebowski en No Country for Old Men uit bij het Amerika van de fifties in het algemeen en de droomfabriek in het bijzonder. Als ‘kinderen van Hollywood en Coca-Cola’ focussen ze gretig op de mythologie die zowel hun jeugd als hun filmcarrière tekende.

Hail, Caesar! vertelt het verhaal van een heel lange werkdag van Eddie Mannix, een ‘fixer’ van een belangrijke Hollywoodstudio die begin jaren vijftig overal moet bijspringen, en start (na een setbeeld van Christus aan het kruis) in de biechtstoel. Mannix worstelt als vrome katholiek met schuldgevoelens over zijn rookgedrag maar verbergt zonder verpinken de morele misstappen en dwaasheden van de filmsterren voor de sensatiejournalistes en tweelingenzussen Thora en Thessaly. Terwijl een vertegenwoordiger van de wapenindustrie aan zijn mouw trekt met een ‘serieuze job’ moet Mannix de Hollywoodmeubelen redden wanneer de domme superster Baird Whitlock tijdens de opnamen van een bijbels epos ontvoerd wordt door gefrustreerde communistische scenaristen.

HAIL, CAESAR!: De fixer

Je hoeft Blood Simple, Barton Fink, The Hudsucker Proxy en The Ladykillers maar te bekijken om te beseffen hoezeer het werk van de gebroeders Coen verstrengeld is met de filmgeschiedenis. Altijd weer gaan hun films ook over het maken van films en steeds weer is er die verankering in klassieke genres. Ditmaal is het referentiepunt (niet voor het eerst) screwball comedy specialist Preston Sturges. De absurde (soms donkere, dan weer dwaze) humor zorgt voor hilarische scènes tijdens filmopnames (cowboyacteur Hobie Doyle die dramatische lessen krijgt van een wanhopig wordende regisseur Laurence Laurentz), tijdens screenings (het bordje ‘Divine presence to be shot’), bij de montage (kettingroken en lange sjaals dragen blijkt gevaarlijk) en bij besprekingen (de religieuze adviseurs van het bijbels epos gaan vooral met elkaar in de clinch). Om maar te zwijgen van de ontvoeringszaak waarbij groepsdiscussies en een duikboot de realiteit nog vreemder dan de Hollywoodfictie maken.

De Coens schuwen de religieuze symboliek niet en wijzen op de leap of faith die de toeschouwer moet maken om watermusicals, westerns, melodrama’s en dansfilms te ‘geloven’; maar hun ‘geloof’ heet duidelijk ‘Hollywood’. Hun kijk op de fifties cinema die hun jeugd kleurde is tegelijk cynisch en liefdevol. Waarbij ze balanceren op de dunne lijn tussen parodie en hommage. Het besef van de absurditeit van de grandeur verbonden met de Hollywood mythologie is evident maar ook het geloof in de kracht van cinema.

Niet toevallig groeit de uit de handen van zijn communistische ontvoerders bevrijdde Whitlock boven zichzelf uit wanneer hij als Romeinse soldaat een socialistische boodschap kan brengen. Zonder het te beseffen en haast per ongeluk gestopt door (een kink in de kabel van) de droomfabriek. Door de dubbele bodems van genrefilms uit te vergroten wijzen de Coens op de moeilijk relatie die Hollywood heeft met (homo)seksualiteit. Jammer genoeg trivialiseren ze in een beweging het muilkorven van kritische stemmen tijdens de tragische blacklisting periode. Maar verder is Hail, Caesar! de leukste geloofsbelijdenis die je je kan bedenken.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in Filmmagie, maart 2016, link: Hail Caesar)

GENRE komedie

REGIE Joel & Ethan Coen

SCENARIO & MONTAGE Joel & Ethan Coen

FOTOGRAFIE Roger Deakins

MUZIEK Carter Burwell

CAST Josh Brolin (Eddie Mannix), George Clooney (Baird Whitlock), Scarlett Johansson (DeeAnn Moran), Ralph Fiennes (Laurence Laurentz), Tilda Swinton (Thora & Thessaly Thacker), Frances McDormand (C.C. Calhoun), Alden Ehrenreich (Hobie Doyle)

PRODUCTIE USA – 2015 – 106’

JOEL & ETHAN COEN