“A heart is not judged by how much you love; but by how much you are loved by others” wist de tovenaar van The Wizard of Oz. Deze technicolor-musical uit 1939, gebaseerd op L. Frank Baums tijdloos kinderverhaal waarin een meisje uit Kansas naar een betoverd land “over the rainbow” trekt en ontdekt dat “there’s no place like home”, is ongetwijfeld de meest geliefde film ooit. Het is ook een van de meest invloedrijke, getuige Star Wars en Harry Potter, en werd door het American Film Institute tot ‘beste familiefilm aller tijden’ uitgeroepen. Deze magische klassieker voor de “young at heart” blijft nieuwe generaties bekoren.
Nog nooit vertolkte Leonardo DiCaprio zo’n walgelijk figuur: een narcistische, hebzuchtige en decadente trader die in zijn extreem hedonisme de wereld ziet als een consumptiegoed. Jordan Belfort is The Wolf of Wall Street, een sociopaat wiens losbandig leven symbool staat voor ’the American way’. Martin Scorsese’s moderne gangster is een beurszwendelaar die de verdorvenheid van het kapitalisme en het failliet van een beschaving illustreert.
“Director of emotion”, zo omschreef Time de regisseur van retro-melodrama’s als Far From Heaven, Mildred Pierce, Carol en het op een boek van Hugo-auteur Brian Selznick gebaseerde Wonderstruck. Voor Todd Haynes zijn die emoties verstrengeld met dromen en obsessies. Cinema is “emotion in motion”, een plek waar je het leven ontvlucht én terugvindt.
Veranderen om beter zichzelf te blijven. Dat doet Far from Heaven en I’m Not There regisseur Todd Haynes met Wonderstruck. Dat dit emotionele verhaal over verbeelding in het verleden speelt is vertrouwd. Maar zijn adaptatie van Brian Selznicks graphic novel is een ‘kinderfilm’ en dat is nieuw voor Haynes. Toch werd het geen kinderachtige film.
De verwachtingen waren hooggespannen nadat Amerikaanse critici de loftrompet bovenhaalden voor ‘Wonder Woman’ en Patty Jenkins’ comic-verfilming omschreven als “een verbazingwekkende door een vrouw gedreven en geregisseerde superheld film” en “een sterke ‘female power’ fantasie.” Met een ‘love trumps hate’ boodschap. Dat deze zomerblockbuster zich richt op vrouwen is uitzonderlijk maar maakt de protagoniste echter nog geen feministe in vermomming. Helaas lijkt Amazone Diana Prince vaak eerder een gecamoufleerd product van mannelijke fantasie.
Wonder Woman 1984: De lasso als moreel wapen in een macho universum.
Omdat multiplexen en IMAX schermen door COVID onbereikbaar werden verlegden de filmische superhelden en superheldinnen hun speelterrein naar digitale platformen. Twee quasi gelijktijdig uitgebrachte blockbusters uit het DC Comics universum, het geanticipeerde ‘Wonder Woman 1984’ en het gehypet ‘Zack Snyder’s Justice League’, gingen daarbij andere richtingen uit. Patty Jenkins surft op de tijdsgeest met een feministische heldin terwijl Zack Snyder diezelfde wondervrouw weg drumt in zijn op-aanvraag-van-de-fans gereanimeerd viriel ‘Justice League’ epos. Het illustreert hoe het genre en filmmakers worstelen met de gender problematiek én de ambiguïteit van superhelden en superheldinnen.
“We zagen Woodstock als een ‘ervaringsfilm’” stelt Michael Wadleigh, “een substituutervaring voor zij die er waren en zij die er niet waren”. De regisseur verwijst naar het ondertussen legendarische drie dagen durende muziekfestival dat tijdens de ‘Summer of Love’ van 1969 zo’n 500.000 hippies in een roes bracht. Mede dankzij de documentaire, en de driedubbele LP, groeiden de “3 days of peace & music” uit tot een socio-cultureel ijkpunt. 45 jaar en een director’s cut later is Woodstock dé muzikale cultklassieker bij uitstek.
Cinema kan collectieve trauma’s helpen genezen. Daarvoor is het nooit “te vroeg”. United 93 scoorde niet aan de box-office omdat het geen ‘feel good’ film met ‘happy end’ was. In tegenstelling tot Oliver Stone’s World Trade Center. De tweede grote 9/11-film wil een helend heldendicht zijn. Mét Hollywoodsterren.
In het empathische 9/11-drama ‘Worth’ focust ‘The Kindergarten Teacher’ regisseur Sara Colangelo op het juridische gevecht van slachtoffers die in de nasleep van de aanslagen van 2001 weigeren om de waarde van mensenlevens te laten uitdrukken in een bureaucratisch en discriminerend rekensommetje. Het werd een ingetogen aanklacht, een sober karakter gedreven en op waarheid gebaseerd drama dat vooral uitblinkt in het belichten van individuele verhalen die niet verdrongen worden door de ‘heroïsche’ inspanning van het advocatenteam.
“De man uit het verleden heeft opnieuw een toekomst” schreef Time nadat Mickey Rourke’s comeback The Wrestler in Venetië met een Gouden Leeuw werd bekroond. Officieel ging de prijs naar het melancholische worsteldrama maar door de intense vertolking van Rourke en de parallellen tussen het verhaal en zijn leven werd de krachttoer vooral op het conto van de voormalige ster uit Rumble Fish geschreven. Waardoor het eerherstel van de na The Fountain uitgespuwde Darren Aronofsky bijna ongemerkt verliep. De regisseur van Requiem for a Dream herontdekte dat “het meest opwindende aspect van filmmaken het werken met acteurs is.”
