James Wans Saw: Onverwachte en verrassende horror voltreffer.
“Toen we onderweg waren naar L.A. om ons project te verkopen dachten we dat we geld verspilden,” zegt Saw-acteur en co-scenarist Leigh Whannell in een bonusinterview, “want waarom zou het werk van een onervaren regisseur en een debuterende acteur opvallen binnen het immense aan bod? Op de terugweg waren we uitbundig omdat we toch indruk hadden gemaakt.”
Dario Argento-fans (een angstaanjagende pop is een knipoog naar Profondo Rosso) James Wan en Leigh Whannell wisten immers de producenten te overtuigen met een proefopname van de ‘kaakval’-scène. Een droom werd werkelijkheid voor de twee jonge Australiërs die samen filmschool hadden gelopen. “Iets kunnen aanraken dat zo lang in je hoofd zat is geweldig,” liet een enthousiaste Whannell zich ontvallen tijdens de opnames, “de badkamer, de belangrijkste ruimte, spookte al twee jaar door mijn geest. Het was als een terugkerende droom. Plots sta je er middenin, kan je het aanraken. Surrealistisch!”
Het werd nog gekker want na succesvolle testvertoningen kreeg het direct-voor-dvd bestemde Saw toch een bioscooprelease. Een voltreffer. De voor 1 miljoen dollar geproduceerde film, gedraaid op één locatie in 16 dagen, bracht in de V.S. alleen al 55 miljoen dollar op. Een gouden zaak voor regisseur Wan, die een percentage op de winst koos i.p.v. een loon, én voor de producenten. Het succesverhaal duurt voort want het vliegensvlug ingeblikte vervolg Saw II startte tijdens het openings-Halloweenweekend met 30,5 miljoen dollar én plaats één van de boxoffice.
“We hebben veel geluk gehad,” zo vat Saw-regisseur James Wan het samen. Té bescheiden want een goed idee én filmtalent kwamen ook van pas. In tijden dat goede horrorfilms onvindbaar zijn, en subversiviteit verdween onder liters bloed, is Saw een zeldzame parel. Een horrorfilm over échte angsten en reëel kwaad. Met een diabolisch slimme booswicht (Jigsaw) die gruwel ensceneert zonder zelf te doden. “Ik denk dat iedereen die zich aangetrokken voelde tot dit project met reële geestelijke problemen worstelt” stelt actrice Monica Potter met geveinsde ernst.
Haar collega’s Michael Emerson (“SAW is een duistere detectivethriller”) en Danny Glover (“het is een mysterie met horrorelementen”) schrikken dan weer terug van het horrorimago. Producent Greg Hoffman merkt terecht op dat “er slechts korte geweldflashes zijn. Het gaat erom wat je niet ziet en je geest invult. De geest maakt het véél gruwelijker dan wat je effectief ziet”.
Voor de acteurs was het ook héél gewoon. “Just another day at the office,” zegt een in bloed badende Cary Elwes tijdens een ‘achter de schermen’ reportage. Maar deze cultfilm realiseerde wèl een heuse trendbreuk binnen het genre. Saw is immers intelligente, gruwelijke en stijlvolle exploitation. Dat kon de jongste 10 jaar slechts van Cabin Fever en The Blair Witch Project worden gezegd.
IVO DE KOCK
