Verbazing alom toen Julia Ducournau in Cannes met ‘Titane’ de Gouden Palm in de wacht sleepte. Het is, na het doorbloed debuut ‘Grave’, immers pas de tweede bioscoopfilm van de Franse scenarist-regisseur. Bovendien waren onder festivalgangers de meningen verdeeld over dit grensoverschrijdend staaltje genrecinema. Met reacties van walging tot euforie leek het schandaal dichterbij dan de bekroning. Maar toch werd Ducournau, na Jane Campion (‘The Piano’), de tweede vrouwelijke palmwinnaar ooit. Volgens de jury geen politiek statement maar een blijk van waardering voor haar creatieve geste. ‘Titane’ is geen brave politiek-correcte themafilm maar extreme cinema. Fascinerend, provocerend en verontrustend. Een film die doet wat kunst hoort te doen maar meestal nalaat: taboes doorbreken en grenzen verleggen.
De nog altijd maar 25-jarige Canadese filmmaker Xavier Dolan is gekend voor zijn hoog werkritme en zijn stevige stellingnamen. “U veroordeelt geen homoseksuelen maar ik veroordeel imbecielen” twitterde hij richting Christine Boutin toen de Franse politica homoseksualiteit “een gruwel” noemde. Zijn vierde film, Tom at the Farm, rekent via een sfeervolle thriller even krachtig af met homohaat.
Tootsie geldt als een van de beste komedies van de jaren tachtig maar met thema’s als seksisme, mannelijkheid, soap opera’s, het precaire acteursbestaan en de hectiek van New York snijdt Sydney Pollack ook ernstige thema’s aan. Terwijl Dustin Hoffman contractueel geloofwaardigheid eiste voor zijn rol van een mannelijk acteur die enkel als vrouw aan de slag kan.
Met naast artistieke ook commerciële successen was het best een wonderjaar voor de Vlaamse film. Maar de internationale erkenning voor Chantal Akermans ‘Jeanne Dielman’ en dito waardering voor de nieuwste vuistslag van Jean-Pierre en Luc Dardenne, ‘Tori et Lokita’, richtte ook de volgspot op Belgische cinema. Dit beklijvend drama over het lot van minderjarige vluchtelingen van de broers uit Luik en Brussel hoort thuis bij de beste films van het jaar.
De oneven afleveringen van de Toy Story franchise waren behoorlijk spectaculair maar nummer 2 bleek een afknapper. Daarom vreesden we het ergste voor Toy Story 4 maar Pixar overtrof zich. De studio stofte de vertrouwde ‘speelgoed kameraad in gevaar’ formule af en toverde een leuke en creatieve sequel op het scherm. Een karaktergedreven en autoreflexief avontuur.
Al te vaak is in films een sterfgeval een faits divers, de dood een betekenisloos hobbeltje in de plotlijn. Niet zo in Catherine Corsini’s Trois Mondes. Een overlijden is er belangrijk. De dood van een man wordt niet snel vergeten in de daaropvolgende scènes. Want de ethische keuzes waarrond alles draait zijn er mee verbonden.
Hoe snel technologie evolueert merk je aan Tron, een experimentele Disney-film uit 1982 die voor was op zijn tijd maar nu al verouderd lijkt. De combinatie van live action en computergegenereerde beelden was revolutionair, maar ondertussen is CGI ingeburgerd en geperfectioneerd. Wat de film echter nog altijd genietbaar maakt is dat de makers erin slagen een heel eigen cartoonwereld met nieuwe
stripfiguren en een microchipbeschaving te creëren.
THE TRUE COST: De menselijke en ecologische kost van wegwerpmode
Andrew Morgan is geen tegen de schenen schoppende documentairemaker zoals zijn landgenoot Michael Moore maar The True Cost opent wel onze ogen met een scherpe analyse van de impact die wegwerpmode heeft op mens, maatschappij en natuur. “We moeten ons als samenleving de vraag stellen of we zo harteloos zijn dat we blind in dezelfde foute richting blijven gaan” stelt producent Michael Ross. Dit is geen documentaire die zoekt naar de slechtste leerling van de klas maar eerder een die het ganse schoolsysteem in vraag stelt.
Het stoïcijnse heroïsme van een U.S. Marshall in vakman Henry Hathaways 1969 versie leverde John Wayne een Oscar op. Of de meer complexe en grimmige Rooster Cogburn die Jeff Bridges neerzet in de True Grit van 2010 ook bekroond wordt valt af te wachten. Joel en Ethan Coen verrassen wèl met een sprookjesachtige klassieke western. Een stijlvolle genrefilm die aangeeft dat ’the West’ na de burgeroorlog geen land voor kleine meisjes was. Ook al bleef er ruimte voor grote gebaren.
Af en toe verrast Hollywood ons door films te maken die ergens over gaan. Films zoals Trumbo, een drama dat de heksenjacht op vermeende communistische sympathisanten in Hollywood in de jaren vijftig als onderwerp heeft. Een foutloze historische analyse van de zwarte lijst is het niet geworden en het verhaal van het communisme in Amerika wordt hier evenmin verteld maar de film van Jay Roach toont wel de impact van fanatisme en repressie op individuen en de samenleving.