Derek Cianfrance’s Blue Valentine: Liefdesverhaal in twee tijden
BLUE VALENTINE
“Eerlijkheid. Mooie lelijkheid en verschrikkelijke schoonheid. Liefde”. Daarover gaat volgens regisseur-scenarist Derek Cianfrance Blue Valentine, een indie project dat er 12 jaar over deed om het traject van scenario naar film af te leggen.
BLUE VALENTINE
In documentaire stijl, met improvisaties van het duo Ryan Gosling-Michelle Williams, worden twee fases van een liefdesverhaal getoond. Cianfrance laat het verhaal van het ontstaan van het koppel Dean & Cindy – hij maakt indruk met zijn ukelele, zij met tapdansen – parallel lopen met het verhaal van het uiteenvallen van hun relatie. Vreugde en opwinding versus hartenpijn en frustraties. De film springt van het heden naar het verleden, van de hoop naar de wanhoop, en laat heel het middenstuk – het samenleven – buiten beeld.
We weten dat er veel gebeurd is maar zien enkel dat de dingen veranderd zijn sinds ze die eerste keer op een bus, verstrengeld in elkaar, terwijl ze beloftes fluisterend naar muziek luisterden. Nu moeten ze een kind opvoeden, financieel de eindjes aan elkaar trachten te knopen en een verdwenen hond opsporen. De naïeve verwonderde blik in hun ogen is ondertussen dof en melancholisch geworden. Kortom, het geluk is weg. Maar niemand wordt met de vinger gewezen. Het concept schuld is niet van toepassing. Een liefdesbreuk? Het is wat het is.
BLUE VALENTINE
Blue Valentine is een duet gebaseerd op een reeks contrasten. Man en vrouw, verleden en heden, liefde en haat, licht en duisternis, film en video, vrolijke en donkere kleuren. De dualiteit die de narratieve structuur bepaalt, zorgt er volgens Cianfrance voor dat “de film functioneert zoals het geheugen, met het verleden als langetermijngeheugen en het heden als kortetermijngeheugen”. Het afwisselen van omhelzingen en conflicten werkt hypnotiserend maar zorgt er ook voor dat de kijker zowel de toestand (verliefdheid of crisis) als het spel van aantrekken en afstoten anders gaat bekijken.
Alhoewel de scheiding dreigt, benadrukt de regisseur “ik vind het slot hoopvol omdat het probleem, de ziekte tussen deze twee mensen, erkend wordt. Waardoor het ook overwonnen kan worden. Alleen wanneer het niet erkend wordt veranderd er niets en blijft de ziekte verder woekeren”. Lange tijd dekten de personages spanningen toe maar uiteindelijk ontploft alles toch.
BLUE VALENTINE
“Het is niet mooi,” zegt Cianfrance, “het is pijnlijk, juist omdat ze het te lang lieten aanslepen. Dergelijke zaken komen altijd uit. Hoe langer je ermee wacht, hoe brutaler en gewelddadiger de explosie is”. De wanhoop van het koppel wordt pijnlijk tastbaar wanneer ze een smaakloze ‘sciencefiction” kamer boeken in een goedkoop themahotel. De geliefden zijn het noorden kwijt. Niets is moeilijker te herstellen dan een falende relatie, niets is moeilijker dan te bepalen waar het fout liep. Zoals Joni Mitchell zong: “I”ve looked at life from both sides now, from up and down and still somehow, it’s life’s illusions I recall, I really don’t know life at all”.
IVO DE KOCK
BLUE VALENTINE: melodrama / reg. Derek Cianfrance / sce Derek Cianfrance, Joey Curtis & Cami Delavigne / fot. Andrij Parekh / mon. Jim Hleton & Ron Patane / muz. Grizzly Bear / act. Ryan Gosling (Dean), Michelle Williams (Cindy), Faith Wladyka (Frankie), John Doman (Jerry), Marshall Johnson (Marshall), Jen Jones (grootmoeder), Myryann Plunkett (Glenda) / pro. Jamie Patricof, Lynette Howell & Alex Orlovsky / USA / 2010 / 114′ / dis. Paradiso
BLUE VALENTINE