Michael Manns Blackhat: De hacker op het witte paard
Na Heat, The Insider, Collateral en Miami Vice leek het niet meer stuk te kunnen voor de Amerikaanse filmmaker Michael Mann. Maar Public Enemies flopte en het was zes jaar wachten op Blackhat. Helaas liet het Amerikaanse publiek het opnieuw afweten, waardoor de cyberthriller bij ons op Blu-ray uitging.
Voor iemand die zich tussen Hollywood en Europese auteurcinema beweegt is er blijkbaar geen plaats meer. Wat niet belet dat Mann guts toont. De gestileerde thriller Blackhat opent met een visuele trip, een licht-en donkerreis van een camera door het hart van een computermainframe. Visceraal en verwarrend.
Daarmee wordt meteen de toon gezet. Een beetje zoals Mann in Thief met de camera in een cilinderslot dook om het dilemma te tonen van een maverick inbreker die klem zat tussen de pressie van de misdaadwereld en de droom van een normaal bestaan. Alleen is de veroordeelde hacker Hathaway zich meer bewust van zijn letterlijke en figuurlijke gevangenschap. Hij leest in zijn cel het werk van Baudrillard en Foucault en kijkt meewarig naar de vermoeide overheidsambtenaren die de speelbal zijn van een cyber-kat-enmuisspel in een donker, dreigend universum.
Michael Mann maakt van een visueel ook een dramatisch motief en serveert ons een kinetisch actiespektakel doordrongen van een unheimlich, claustrofoob gevoel. Angst en controleverlies vreten aan de ziel. De filmtitel verwijst naar het onderscheid tussen ‘whitehats’ en ‘blackhats’, tussen hackers diehet algemeen belang verdedigen en zij die uit eigenbelang ageren, tussen mensen die willen verhelderen en die chaos willen creëren.
De binaire clash tussen goed en kwaad maakt van Blackhat een apocalyptische western met een slechterik die loutering bereikt door het goede na te streven. De held is een veroordeelde e-gangster die zijn knowhow gebruikt om een demonische cyberterrorist te vatten die Chinese en Amerikaanse speurders voor schut zet door een nucleaire reactor in Hongkong te laten exploderen en de aandelenmarkt te verstoren.
De obsessieve jacht verloopt aanvankelijk via veilige computers en telefoons, maar hoe dichter Hathaway raakt bij het brein achter de illegale criminele organisatie, hoe fysieker de dreiging wordt. Furieuze typeduels worden vuistgevechten, auto-explosies en fusillades. Collega’s en geliefden sneuvelen. De strijd wordt persoonlijk en draait rond overleven en wraak, woede en geweld. Het zwart-witconflict wordt meer gelaagd en ambigu. Terwijl locaties en continenten versmelten, verdwijnt de individuele queeste in een groter verhaal.
Blackhat toont hoe de wereld een nachtmerrie werd en hoe de privacyproblematiek en de sinds 9/11 heersende paranoia de angstige burger herleid hebben tot een machteloze gevangene in een wereldwijd machtsweb. Een Indonesische parade is het toneel van een brutale shoot-out. In een kluwen van beweging en kleur krijgen de opponenten een menselijk gezicht en hun acties een emotionele impact. De koele thriller wordt een warme, Shakespeariaanse tragedie.
IVO DE KOCK
BLACKHAT: Michael Mann, US 2015; 132’; met Chris Hemsworth, Tang Wei, Viola Davis, Ritchie Coster; FILM: **** / EXTRA’S: **; documentaires; dis. Universal.
