Gerbrand Bakkers ‘De 3 bestaat niet’: Wandelen doet schrijven
“’Ik ga hier iets aan doen’, zeg ik.” Met die woorden start de Nederlandse schrijver Gerbrand Bakker een onderneming, met name het herstellen van de quasi verdwenen markering van wandelroute 1 vlakbij zijn huis in de Eifel. Een avontuur dat ook resulteert in (het schrijven van) een kortverhaal, ‘De 3 bestaat niet’. Een verhaal van pijltjes, nummers en honden. Ergens in de Eifel.
“Ik was op vakantie in Corsica, waar ik de GR20 bewandelde met een groep van de Nederlandse Klim- en Bergsportvereniging (NKVB),” vertelde Gerbrand Bakker (° 1962) ons toen hij in 2013 Nanouk Leopolds adaptatie van zijn spraakmakend debuut ‘Boven is het stil’ in Gent kwam voorstellen, “ik kende die mensen totaal niet en voelde me doodongelukkig. Tijdens die tocht – over best gevaarlijke paadjes – kreeg ik het idee iets te schrijven over een zoon, een vader en iets heel ergs. Soms denk ik dat het idee voortkwam uit het feit dat de groep me niet lag en ik er niet echt bij paste. In ieder geval voelde ik me slecht en kreeg ik daardoor zo’n rotgedachte.”
Bakker liet zich toen ook ontvallen dat hij net een huisje met een tuin gekocht had in de Eifel waarin hij ijverig aan het werk was maar dat daarbij zijn creatieve drang wat verdwenen was: “Misschien ben ik nu stiekem aan het composteren. Ik composteer letterlijk in mijn tuin, maar ook in mijn hoofd. Zoeken naar iets nieuws, maar op een onbewuste manier. Het komt wel. Ik ben niet van het bewuste type. Ik kan die dingen niet forceren. Sommigen kunnen dat wel, en die schrijven slechte boeken.” Het duurde dan ook even voor Bakker weer publiceerde. Met name twee autobiografische werken, twee herinneringen: ‘Jasper en zijn knecht’ (2016) en ‘Knecht, alleen’ (2020).
Nu is er in de ‘Terloops’-reeks van uitgeverij Van Oorschot (na werk van Bregje Hofstede, Thomas Rosenboom en Marjoleine de Vos) ook ‘De 3 bestaat niet’, een kortverhaal met als ondertitel ‘Een wandeling’. Het onderwerp is wandelroute 1, een pad dat langs Bakkers huis in de Eifel loopt. Opnieuw stimuleert wandelen dus de creativiteit van ‘der weltberühmte niederländische Schriftsteller’ zoals Gerbrand Bakker in zijn Duitse leefomgeving bekend is. En andermaal, zoals ook bij Boven is het stil, is de natuur een personage in dit werk. Al duiken er ook honden, buren, burgemeesters en bezoekers op als personages in zijn vertelling. Een die start met een vaststelling (door slechte markering is wandelroute 1 niet te volgen) en een ambitieus plan: de route terug markeren, terug op de kaart zetten. Gewapend met Schildchen en Aufkleber.
Dat lukt en alhoewel gasten hem voorhouden dat een slechte afloop toch dramatischer en meer bevredigend voor de lezer is, toont Bakker zich best trots op zijn geslaagde onderneming. Ook al omdat zijn schijnbaar futiel streven toch wel boeiende ontmoetingen en observaties oplevert. De bewegwijzering is geen Groot Werk en ‘De 3 bestaat niet’ is geen Belangrijk Verhaal maar Bakkers laconieke stijl werkt hypnotiserend. We dwalen met plezier mee en verdwijnen daarbij in de natuur die deze wandelende schrijver aan het schrijven zet. De moorddadige hond, de vraatzuchtige bomen en de buren die met hun nummerplaatje voor verwarring zorgen komen zo tot leven. Waardoor we ook beginnen fantaseren over ‘de 3’. “Die bestaat dus niet hier,” schrijft Bakker, “maar als ik klaar ben met de 2, zou ik natuurlijk zélf een 3 kunnen uitstippelen.” Prima idee.
IVO DE KOCK
Gebrand Bakker, De 3 bestaat niet, Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam, 2020, 74 pag.
