Bavo Dhooge: De schrijver is meer dan een filmstill
“Omdat er niet zoiets bestond als een schrijversschool ben ik filmschool gaan volgen en aan het KASK ontdekte ik mijn voorliefde voor films over schrijvers,” zei misdaadauteur Bavo Dhooge (°1973) toen hij tijdens Film Fest Gent zijn ‘Schrijvers op het scherm’ voorstelde, “ik ben toen al begonnen met een lijst op te stellen van dergelijke films. Toen ik me zo’n drie jaar geleden terug over het onderwerp boog als ontspanning na mijn vaderroman ‘Sr.’ merkte ik dat er geen boeken bestonden over schrijvers in films.”
Die lacune wordt nu gevuld met een boek waarvoor Dhooge zowel zijn encyclopedische kennis (hij lijst zo’n 800 films op) als zijn literair talent aansprak. Een verademing want daar waar er in Vlaanderen wel over film wordt gepubliceerd, wordt er amper over geschreven. ‘Schrijvers op het scherm’ is niet het werk van een academicus die een onderzoek laat drukken maar van een auteur die met stijl, humor en literaire flair bevlogen schrijft over zijn twee passies: film en literatuur. Iemand die zich via de omweg van film buigt over het schrijversbestaan in het algemeen en zijn persoonlijke invulling ervan in het bijzonder.
“Je hebt verschillende soorten films en elk hoofdstuk bevat een aantal films, bekende en minder bekende, die een bepaald thema behandelen,” aldus Dhooge, “voor mij zijn de films dan ook een aanleiding om het over het schrijverschap te hebben.” Hij vertrekt van de vaststelling dat het beeld van de schrijver aan zijn typemachine weinig filmisch is en contrasteert met wat er allemaal in diens geest en verbeelding leeft. Dat zet cineasten aan te kijken “naar wat schrijvers doen wanneer ze niet schrijven”, iets wat Dhooge boeit “omdat ik er mijzelf in herken.”
Uit de bijeengesprokkelde films puurde Dhooge zo’n twintig types schrijver die hij in hoofdstukken aan verschillende thema’s verbond. Mentaal onevenwicht, writer’s block, de ‘in de zone’ levende schrijver, drugs, dronkenschap, stelen uit de realiteit, in residentie of on the road werken, mentors, spookschrijvers, seks en liefde, dood en ziekte, herinneringen, censuur, kluizenaarschap; het komt allemaal aan bod. “De schrijver, de privédetective en de alcoholverslaafde zijn drie sympathieke outcasts” zegt Dhooge en het fileren van dat outsiderstatuut vormt samen met liefde voor het woord zowat de rode draad door de verschillende hoofdstukken.
“Ik heb me best geamuseerd” bekende Dhooge en dat plezier proef je bij het lezen van ‘Schrijvers op het scherm’. Maar hoe leuk geschreven ook, dit is geen holle woordspielerei. Dhooge reikt inzichten aan en durft ook scherp uit de hoek te komen. Zo lezen we “de grootheidswaanzin en het meerwaardigheidscomplex t.o.v. de kleine, onderdanige boekleverancier die dit kleine filmwereldje in Vlaanderen de laatste decennia hebben tentoongesteld, zijn stuitend.” Dhooge besluit dat de nieuwe schrijver van een nieuwe tijd mogelijk leidt tot een resem nieuwe films over schrijvende schrijvers. En een nieuw boek over schrijvers op het scherm? I’m in!
IVO DE KOCK
(Quotes Film Fest Gent, 10 oktober 2019)
Bavo Dhooge, Schrijvers op het scherm, Angèle, Antwerpen, 2019, 335 pag.
