Interview Eric Khoo: My Magic, of de toverkracht van een vader

Net zoals zijn favoriete schilder Edward Hopper voelt de Singaporese cineast Eric Khoo zich aangetrokken tot eenzame mensen die in lege ruimtes vertoeven. Na de portretten van stedelijke malaise Mee Pok Man, 12 Storeys en Be with me focust hij in het minimalistische My Magic op twee geïsoleerde figuren. In een tegelijk harde en magische wereld gaan een vader en zijn zoon op zoek naar verzoening en toekomst. Naar toverkracht en dromen.

“Wat is dat, Cannes?” vroeg fakir Francis Bosco, hoofdrolspeler van het wondermooie My Magic, toen Eric Khoo (°1965) hem trots meldde dat hun kleine film voor het grote festival was geselecteerd. De magiër was niet onder de indruk en entertainde het verrukte publiek aan de Azurenkust met zijn brandende portefeuille. Op het scherm schitterde hij als een dronken vader die het zijn zelfstandige zoon vooral moeilijk maakt tot zijn kunstjes – doorboren van zijn lichaam, verslinden van vuur en glas – hem plotseling de kans bieden om veel geld te verdienen. Een rijke zakenman wil hem immers folteren en heeft daar veel voor over. Gevaarlijk maar verleidelijk want Francis denkt zo de relatie met zijn zoon te kunnen herstellen.

Na Mee Pok Man (‘95), 12 Storeys (‘97) en Be with me (‘05) toont Khoo ook in My Magic lege levens. Hij snijdt thema’s zoals vereenzaming en vervreemding aan maar vertelt vooral een sprookje, een liefdesverhaal waarin een vader zijn lichaam offert om zijn zoon een hoopvolle toekomst te bieden. Pijnlijk maar meeslepend en verheffend. Met een magische afsluiter.

Tijdens de première in Cannes ‘08 van My Magic genoten je zoon Christopher en hoofdrolspeler Francis Bosco van de ontvangst in de grote Lumière-zaal.

ERIC KHOO: Met volle teugen! Na de eerste vertoning kwam men naar Francis; hij begreep de opwinding niet. Want hij was slechts zichzelf in de film en vuur uit zijn portefeuille toveren is voor hem heel gewoon. De volgende dag daagden meer dan 100 fotografen op en Francis liet zich met plezier van alle kanten in beeld brengen. Hij verliet als laatste de fotosessie en zei me achteraf al lachend dat we in Singapore dezelfde behandeling zouden moeten krijgen. Hoe bijzonder het was begreep Francis pas toen hij te horen kreeg dat voor een kleine film zoals de onze in Cannes soms amper fotografen en journalisten opdagen wanneer ze hem niet bijzonder vinden.

Hoe was de Cannes-ervaring voor jou als regisseur?

Het festival van Cannes heeft veel voor mij betekend. Ik was er met mijn tweede film 12 Storeys, Be with me opende de Quinzaine des Réalisateurs en dan werd My Magic nog eens voor de competitie geselecteerd. Waw! Het was bijzonder om voor het eerst in die grote zaal binnen te komen maar nog geweldiger was het warme onthaal. Niet alleen het applaus maar ook de mensen die naar ons toe kwamen om duidelijk te maken hoe ontroerd ze waren. My Magic vertelt een persoonlijk verhaal waar velen zich in herkennen. Francis Bosco had zelf problemen met zijn zoon, ze praten al een tijdje niet met elkaar, en DOP Adrian Tans relatie met zijn vader was ook verstoord. Ze waren zo getroffen door dit vader-zoonverhaal dat ze elkaar beloofden de eigen relaties terug goed te krijgen. Wat ondertussen gebeurd is. Jaren stilzwijgen werd doorbroken.

Is de ontstaansgeschiedenis van de film even simpel als het verhaal?

Ik ken Francis Bosco al jaren. We zijn drinkebroers, ontmoeten elkaar regelmatig om bij te praten en geraken dan steevast dronken. Zijn ogen fascineerden me altijd. Wanneer je na een paar glazen in zijn ogen kijkt is dat magisch, het lijkt alsof hij je hypnotiseert. Ik grapte altijd dat ik ooit zijn ogen zou filmen en dat het een film zou zijn waar hij alle speciale effecten zelf zou kunnen doen. Samen met Francis en mijn coscenarist Kim Hoh Wong, die ook aan Be with me meewerkte, kwamen we tijdens een gesprek op het idee voor de film. Het ontstaan van My Magic was een work in progress in mijn geest, het sudderde twee jaar lang vooraleer het definitief vorm kreeg. Tussen ‘05 en ‘07 ging ik vaak naar Korea voor verscheidene projecten en telkens vroegen journalisten me naar mijn volgende film. Als antwoord verzon ik dan een stukje van het verhaal.

Je draaide alles op amper negen dagen.

Er waren twaalf dagen voorzien maar we gingen zo snel dat het er negen werden. Telkens er wat tijd was namen we er nog nieuwe scènes bij zodat we voor op het schema liepen. Het hielp dat de magische trucs van Francis allemaal in een take werden opgenomen omdat ze gevaarlijk zijn en ik geen risico’s wou nemen. Bovendien werkten we efficiënt dankzij high definition video. De montage was gespreid over een maand; meer dan een week waren we er evenwel niet mee bezig. De samenwerking met DOP Adrian Tan verliep ook al vlot. Hij werkt voor mijn bedrijf, waardoor we elkaar door en door kennen. Voor My Magic was er geen storyboard en van het script wist Tan weinig. De beslissingen werden op locatie genomen. Terwijl in Be with me alles mooi gekadreerd is, kozen we er nu voor om de personages dynamischer te volgen. We werkten met één take, volgden ons gevoel en kozen voor beweging zonder fast cuts.

Toen ik begon met schrijven ging het daardoor vlot. Scène na scène mailde ik door naar mijn coscenarist die zich als journalist in India bevond en van daaruit de dialogen toevoegde. Daardoor bedroeg de voorbereidingstijd amper twee weken, wat natuurlijk belachelijk weinig is om het script klaar te krijgen en de locaties te vinden. Het was bijna een organisch proces. Het grootste deel van de financiering kwam van een prijs die ik won. De Cultural medaillon is de hoogste onderscheiding die je als artiest kan krijgen in Singapore. Ik dacht dat mij die pas op latere leeftijd zou te beurt vallen maar ze gaven hem mij al in ’07; ik nam het als een teken dat ik deze film best snel maakte. We staken er zelf ook wat geld is maar het budget is minuscuul, minder dan 200.000 dollar.

Tegelijkertijd werkte je aan andere zaken?

Ik maak ook publiciteitsfilms en produceer films van anderen. Mijn eigen firma Zhao Wei Films, die commercials draait en de opbrengsten in speelfilms investeert, is voor mij van levensbelang. Singapore is klein en er worden verschillende talen gesproken. Waardoor voor de lokale markt rendabele films maken problematisch blijft en ondersteuning onontbeerlijk. Recent kwamen er drie nieuwe filmmakers bij mijn bedrijf om commercials te maken, op weg naar een speelfilm.

Een van hen is Brian Gothonh Tan, een half-Filippijnse filmmaker die als animatiefilmmaker begon, naar het Amerikaanse CAL Arts ging en sculpturen maakte. Ik ontmoette hem, zag zijn interessante kortfilms en stelde voor om bij mij zijn eerste speelfilm voor te bereiden. Daar zijn we nu mee bezig. In afwachting draait hij de kortfilm Not Here (‘09). Een andere nieuweling is Geoff Ang, een modefotograaf die aan een langspeelfilm werkt. “SuperModelMe.tv” (gereleased in ‘09) gaat over een man met een fantastische familie, een schitterende moeder en alle succes bij de meisjes. Op zijn dertigste besluit hij om zoals zijn moeder te worden en daarvoor een geslachtsoperatie te ondergaan.

De derde regisseur is Boo Junfeng, een van de beste kortfilmmakers in Singapore. We produceren zijn debuut Sandcastle (in ‘10 voorgesteld in Cannes). We waren onlangs samen in Pusan waar hij van de Pusan Promotional Plan geld kreeg. Het positieve nieuws in Singapore is dat de Singapore Film Commission zo’n 2 miljoen in grants heeft uitgekeerd waardoor toch enkele projecten kunnen worden gerealiseerd. Internationale projecten, want wanneer je je investering wil recupereren kan je je niet alleen op de Singaporese markt richten. Daarom snijden we universele thema’s aan.

Hoe kwam je op dat erg magische einde van My Magic?

Volgens mijn assistent-regisseur kwam ik met dat idee tijdens de vierde opnamedag. Ik wist niet goed hoe het effectief moest eindigen maar wèl dat ik iets magisch nodig had. Zonder dat slot zou het platjes zijn gebleven. Na acht draaidagen moest ik even naar het buitenland en ik hield het slot bewust voor mijn terugkeer.

Je kent Francis Bosco al lang.

Ik ging vroeger vaak naar feestjes waar ik me gratis lazarus kon drinken. Op een keer zat ik helemaal achteraan in de zaal toen Francis al vuurspuwend binnenkwam. Ik had voordien nog nooit een vuurspuwer gezien en in mijn dronken geest dacht ik dat het een truc was. Maar toen ik de warmte voelde wist ik meteen dat het echt was. We leerden elkaar beter kennen en tijdens een van onze ontmoetingen begon hij voor de ogen van een verschrikte ober een glas op te eten. Dat beeld bleef in mijn geest verankerd en ik wist dat het bij een eventuele film de openingsscène zou worden.

Is er een link tussen het eten van glas en zijn mentale pijn?

Ja, voor mij zijn er diverse soorten magie: zwarte magie, witte magie, beangstigende magie, tedere magie… Het is allemaal verbonden met het concept dat dit tegelijk een wrede maar ook een mooie wereld is. De scène waarin hij zijn achterste afveegt en er bloed te zien is, geeft aan dat hij worstelt met heel wat pijn. Toen My Magic in Korea werd vertoond wees men me erop hoeveel er in mijn films wordt gegeten, “en nu laat je je hoofdpersonage glas eten!” Het is glas maar wel consumptie! Ik beschouw voedsel als een communicatiemiddel. Door wat we eten, hoe en hoeveel voedsel we verorberen zeggen we iets over onszelf.

Be with me ging over directe, onbemiddelde communicatie, over contact via je zintuigen. Daar voegt My Magic de verbeelding aan toe. De grote fakir kan het publiek schrik aanjagen. Ik wou dat ze hem eerst zagen als een monster om daarna de menselijkheid in hem te ontdekken. My Magic moest op een illusie lijken, door de suspense te bewaren voorkom ik dat het publiek voorziet welke richting de film inslaat. Daar werkt de magie van de film. De magie van het personage versterkt het narratieve proces. De fakir gebruikt zijn toverkracht om het met zijn zoon goed te maken. De vader beseft dat hij niet gered zal worden maar hij wil zijn zoon redden. Hij doet er alles voor opdat die een beter leven zou krijgen. Maar kunst redt ook de zoon die uiteindelijk een magische scène beleeft. Zijn vader heeft hem zijn magie doorgegeven.

Voor mij moest My Magic een tragisch sprookje zijn. Er is geen politieke
boodschap, al wil ik wel aangeven dat regeringen mensen een tweede kans moeten geven. Ik wou vooral een magische film maken, een film zoals een illusie. Daarom duurt hij ook niet lang. Het gaat om een vluchtig moment, maar een dat nazindert. Het einde zie je door de ogen van het kind en je zou zijn verdere levensloop kunnen tonen. Maar dat interesseert me niet. My Magic is een fabel die kort en krachtig moet zijn.

Je zoon Christopher schreef de muziek voor My Magic.

Ik was daar zo blij mee! Normaal componeert Kevin Mathews de filmmuziek. Maar deze keer sprong niets wat hij componeerde eruit. Mijn tienjarige zoon had al mijn nota’s ingekeken en geraakte door dit project erg opgewonden. Toen ik op het einde van de montage nog altijd een stuk muziek zocht, hoorde ik Christopher op een avond een mooi stuk op de piano spelen, terwijl hij nog nooit iets had gecomponeerd. Ik vroeg hem wie de song geschreven had en toen hij zei dat hij het was stond ik wel even te kijken. Later vertelde hij me dat hij tijdens het lezen van het script met de jongen een band voelde. Niet dat hij zich in hem herkende maar hij voelde zich wel triest omwille van diens lot. Daarom is het stuk dat hij componeerde ook zo teder.

Mijn eigen zoons vinden mijn films meestal vervelend en daarom wou ik iets voor hen maken. De ironie is dat je in Singapore 16 moet zijn om My Magic te mogen zien; de censuur is dwazer dan ooit in Singapore. Terwijl ze geweld later passeren beklagen ze zich over het feit dat de empathie die ze voelen voor de volwassene te pijnlijk is. Ik zou graag een hysterische zombiefilm maken maar ik vrees daar op grote problemen te stuiten. Ook al omdat er natuurlijk een allegorische kant aan het verhaal is: Singapore als zombiestaat! Een politieke boodschap maar met humor gebracht. Dat idee speelt al tien jaar in mijn hoofd. Het scenario is af maar ik moet nog de juiste make-up mensen vinden want ik wil terug naar de handgemaakte films, weg van de digitale effectencinema.

Ondertussen draaide ik in opdracht van een Koreaans filmfestival de 45’ durende kortfilm No Day Off, over buitenlands huispersoneel dat in Singapore komt werken. Een tragisch verhaal want vaak krijgen ze zelfs geen dag vrijaf, zowat een moderne vorm van slavernij. Ze worden slecht behandeld en omdat er geen reglementering bestaat kan je er niets aan doen. Ik wou de film maken omdat er in de kranten heel wat verhalen over mishandeling verschenen.

Ben je vertrouwd met horrorfilms? Ken je een film genaamd Re-Animator? En From Beyond? Ken je Brian Yuzna, de producent van deze Stuart Gordon films? Ja? Hij zag My Magic in Cannes, was dol op Frances en castte hem in een monsterfilm waarin Frances met een reuzenschorpioen zal worstelen: Amphibious 3D. Stuart Gordon ontmoette ik in Teluride toen hij Edmond voorstelde. Schitterende kerel; ik zag zopas Stuck. Een prachtige film.

Zelf wil ik ook een intense, suspensrijke, emotionele horrorfilm maken. Een die het SARS-virus dat Azië in de ban hield verbindt met een verhaal van vloeistoffen en mutaties. Besmetting zal bij mij gebeuren via seks. Er is een super-infector en dat is een airhostess die de wereld rondvliegt en mensen besmet. Het wordt een politieke film maar ook erg visceraal, zoals Takeshi Miike in Ichi the Killer het geweld in your face duwt. Dat levert me waarschijnlijk een vertoningverbod op in Singapore maar dan moeten mensen hem maar op dvd bekijken.

Voorts werk ik nog aan een film over de ‘Chinese Rose’, een stripper die in de jaren 40 en 50 erg bekend was. Ze werd verkocht als zevenjarige in China en groeide als cabaretartieste in Singapore tot een icoon uit. Ze stierf in de jaren 80 dus ik ken haar uitsluitend via mijn research die me leerde dat ze een sterke vrouw was, steengoed in bed. Ze zei altijd tegen mannen “wanneer je het langer dan een minuut uithoudt geef ik je duizend dollar, maar wanneer het je niet lukt moet jij me vijfduizend dollar betalen”. Ze werd rijk en leidde een kleurrijk leven.

De kracht van haar, die je ook in Be with me’s Theresa terugvindt, fascineert me. Probleem is dat het gaat om een dure, historische film. En aangezien we in Singapore geen oude locaties meer hebben is dat niet evident. Bovendien is het scenario nog niet 100%, het moet een pageturner worden die financiers meteen over de brug haalt. Bij een kleine, persoonlijke film zoals My Magic kan je dingen veranderen terwijl je bezig bent maar met een project van deze omvang is dat onmogelijk. Wordt vervolgd dus.

GENT – 14 OKTOBER 2008

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in Filmmagie, n° 609, november 2010)

12 STOREYS; Eric Khoo; Singapore 1997; 104’; met Jack Neo, Koh Boon, Pin Chuan Yi Fong; extra’s: making of; FILM: *** / EXTRA’S: *; dis. Scorpio (import); BE WITH ME; Eric Khoo; Singapore 2005; 90’; met Theresa Chan, Samantha Tan, Chiew Sung Ching; FILM: **** / EXTRA’S: 0; dis. Filmfreak; MY MAGIC; Eric Khoo; Singapore 2008; 85’; met Bosco Francis, Jathishweran, Seet Keng Yew, Jason Lim; extra’s: making of, kortfilm; FILM: **** / EXTRA’S: **; dis. Scorpio (import).