James B. Harris’ The Bedford Incident: Extreme personages, verregaande gevolgen.

jul 7, 2019   //   by Ivo De Kock   //   actie, actueel, Algemeen, drama, dvd, film, genre, oorlogsfilms, regisseur  //  No Comments
The Bedford Incident

De Amerikaanse producent, scenarist en regisseur James B. Harris was even Stanley Kubricks rechterhand tot de regiemicrobe hem stevig te pakken kreeg. Maar zijn eigenzinnigheid zorgde ervoor dat zijn creatieve output beperkt bleef tot vijf films, waaronder Fast-Walking en Cop. In 1965 debuteerde hij met het Koude Oorlog drama The Bedford Incident.

The Bedford Incident

New Yorker James B. Harris (° 1928) kon prima opschieten met gereputeerde schrijvers als Vladimir Nabokov, Jim Thompson en James Ellroy maar was al B-filmer ook een grote fan van pulp fiction. Daardoor werkte hij zowel mee aan klassiekers (Lolita) als aan cultfilms (Cop) en sloeg hij de brug tussen literatuur en cinema (The Killing). Als productiepartner van Stanley Kubrick zorgde hij er mee voor dat de beginnende regisseur zich na Killer’s Kiss kon laten opmerken (The Killing, Paths of Glory, Lolita) terwijl hun werk verstrengeld zou blijven. Zo is The Bedford Incident een ernstige, dramatische versie van Dr. Strangelove en inspireerde het hypnotische verhaal over een erotische obsessie Some Call it Loving de ultieme Kubrick Eyes Wide Shut.

“Het verhaal is het belangrijkste bij een project” zegt de filmmaker tijdens een Q&A georganiseerd door de Parijse Cinémathèque n.a.v. een retrospectieve ‘James B. Harris’, “al leerde ik van Kubrick ook hoe cruciaal casting is.” Tijdens de Koude Oorlog periode was voor Harris het nucleaire gevaar het allerbelangrijkste verhaal. “Ik was erg begaan met de dreiging van een atoomoorlog en ik wou het statement maken dat niemand zo’n oorlog kon winnen,” aldus Harris, “voor onze productiemaatschappij Harris-Kubrick verwierven we daarom de rechten op het boek ‘Red Alert’ van Peter George.”

The Bedford Incident

Opzet was aanvankelijk er een realistische prent uit te puren. “Met Stanley Kubrick wou ik hier een serieuze, dramatische film over maken,” zei Harris, “maar uiteindelijk besloot hij, toen ik mijn eigen regieloopbaan ging ontwikkelen, met scenarist Terry Southern van Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (1964), dat aanvankelijk Edge of Doom heette, een satire te maken die het punt dat we wilden maken nog sterker zou maken. Ik moet toegeven dat ik toen vreesde dat de komische insteek misschien wel niet zou aanslaan en dat al wat Stanley en ik samen hadden opgebouwd vernietigd zou kunnen worden. Dat bleek niet het geval en ik moet zeggen dat het mijn favoriete Kubrick film werd.”

Harris was blij dat Kubrick het project dat hij mee had opgestart wou afwerken. “Maar omdat ik ook het onderwerp wou aansnijden in mijn regiedebuut moest ik op zoek naar een ander verhaal,” aldus Harris, “ik ging opnieuw naar de boekenwinkel en vond daar ‘The Bedford Incident’ van Mark Raskovich. Het stond op de bestseller lijst, niemand had de rechten al verworven en ik was er van overtuigd dat het verhaal duidelijk kon maken dat bij een confrontatie van twee kernmachten er geen winnaars waren. Het kat en muisspel tussen een Amerikaans schip en een Russische onderzeeër zou dat punt op kleine schaal maken.”

The Bedford Incident

Zijn ervaring als producent hielp Harris om snel toe te slaan en de rechten te verwerven. “Ik was blij verrast dat acteur Richard Widmark tevergeefs de rechten had trachten te bekomen en erop gebrand was om de hoofdrol te vertolken,” aldus Harris, “een meevaller want zo had ik al een filmster die mee wou nog voor er een scenario was. Toen we James Poe vroegen dat script te schrijven suggereerde hij om Sidney Poitier, voor wie hij Lilies of the Field had geschreven, aan te spreken voor de rol van journalist. Zo had ik als debutant, nog voor er een stevig scenario was, meteen twee sterren aan boord. Dat was een absolute meevaller.”

Het geluk van Harris hield niet op. “Met toezeggingen van Poitier en Widmark gingen we naar Columbia,” vertelt Harris, “een major die veel succes had met het duo in de film The Long Ships en zij wilden meewerken aan The Bedford Incident. Alleen het feit dat ik een beginneling was maakte hen ongerust. Gelukkig kon ik mijn ervaring als producent gebruiken om de film relatief goedkoop te maken. Met dank aan de Londense Shepperton Studios en het Britse leger dat ons een destroyer liet gebruiken.”

Alle berichten

The Bedford Incident

Het verhaal van The Bedford Incident is relatief eenvoudig. Tijdens de Koude Oorlog scheept journalist Ben Munceford (Poitier) in op een ultramoderne Amerikaanse destroyer (USS Bedford) om een achter de schermen reportage te schrijven. Wanneer de bemanning een Russische onderzeeër spot op de radar besluit gezagvoerder Eric Finlander (Widmark) om de jacht in te zetten. Ook al adviseert de militaire overheid om de confrontatie niet op te zoeken. De minste misstap kan immers leiden tot de Derde Wereldoorlog. Maar Finlander is even eerzuchtig als fanatiek en wil ‘de vijand’ geen vrij spel geven. De spanning stijgt snel waardoor het gevaar op een fatale afloop toeneemt. De journalist en de kapitein komen dan ook lijnrecht tegenover elkaar te staan.

“Ik hou van extreme personages omdat ze het verhaal dramatischer maken,” stelt Harris, “ik onderzoek ook graag obsessief gedrag. Dat deed ik in The Bedford Incident maar ook in het extreme Some Call it Loving, met de gevangenisbewaker die er in Fast-Walking van droomt te leven als een indiaan, met de neurotische agent in Cop en de sociopaat die niet veel verschilt van een agent in Boiling Point.

The Bedford Incident

Het thema zou later ook aan bod komen in de onderzeeër films Crimson Tide (Tony Scott) en The Hunt for Red October (John McTiernan), twee spectaculaire actiefilms, maar The Bedford Incident is het betere karaktergedreven drama. Bovendien neemt Harris nadrukkelijk patriottisme op de korrel. De haat voor de Russen is zo groot voor de ‘vaderlandslievende’ Finlander dat de sadistische militair de duikboot zelfs in internationale wateren wil kelderen. Dat leidt tot een apocalyptisch slot waardoor de film van Harris zich onderscheidt van andere oorlogsfilms.

The Bedford Incident

Heel opmerkelijk is dat James b; Harris niet alleen de obsessieve militair viseert. Hij maakt duidelijk dat de spanning zo hoog kan oplopen dat zenuwen en een slecht begrepen bevel voor een tragische afloop kunnen zorgen. Een commerciële voltreffer werd The Bedford Incident evenwel niet. “De kritieken waren zeer lovend, iedereen hield van de film,” onderstreept Harris, “het enige probleem was dat er geen vrouwen in de film zaten en dat veel jongeren niet geïnteresseerd waren in de Koude Oorlog. Ik herinner me dat het een week regende toen de film speelde in Los Angeles en aangezien een groot deel van de zalen drive-inns waren was dat fataal.” Voor de box office resultaten maar ook voor de reputatie van The Bedford Incident. Een film die het verdient om op Blu-ray (her)ontdekt te worden.

IVO DE KOCK

THE BEDFORD INCIDENT: James B. Harris, USA – 1965 – 102′; met Richard Widmark, Sidney Poitier, Martin Balsam, James MacArthur, Eric Portman; scenario Mark Raskovich & James Poe; fotografie Gilbert Taylor, muziek Gerhard Schurmann; montage John Jympson; extra’s: interview; FILM: **** / EXTRA’S: **; distributie: Rimini Éditions.

Leave a comment