Etienne Périers When Eight Bells Toll: Cultfilm met Anthony Hopkins als ersatz James Bond
WHEN EIGHT BELLS TOLL
Er zijn van die films die balanceren tussen roem en vergetelheid, die box office succes viseerden maar het dienden te stellen met een cultstatus. When Eight Bells Toll, een Britse film van een… Belgische regisseur (Etienne Périer), is zo’n bizar buitenbeentje. Een film die opgezet werd als een alternatieve James Bond maar in 1971 helemaal niet aansloeg en bijna 50 jaar later aan een nieuw leven begint als ‘guilty pleasure‘ dankzij de Franse dvd verdeler Rimini Editions.
WHEN EIGHT BELLS TOLL
In 1971 leek de James Bond franchise op sterven na dood. Sean Connery (Dr. No, From Russia With Love, Goldfinger, Thunderball) had afgehaakt als legendarische Britse spion (met Diamonds are Forever kwam hij nog even terug) en George Lazenby bleek in het door Peter Hunt geregisseerde On Her Majesty’s Secret Service (1969) weinig overtuigend. Op Roger Moore was het nog wachten tot 1973 en Live and Let Die. Het was dus maar de vraag of de op het werk van Ian Fleming gebaseerde reeks nog een lang leven beschoren was.
De producenten Elliott Kastner en Denis Holt wilden graag in het gat springen en kochten de rechten op zes spionageromans van Alistair MacLean, een auteur die Hollywood al enkele succesvolle actiefilms had opgeleverd: The Guns of Navarone, Where Eagles Dare en Ice Station Zebra. MacLean was een populair schrijver in Groot-Brittannië en zijn spionageromans die draaiden rond de onorthodoxe held Philip Calvert waren zeer populair. Succes gegarandeerd dachten de producenten.
WHEN EIGHT BELLS TOLL
Helaas zou When Eight Bells Toll, de eerste film in de reeks, enkel succes kennen in Groot-Brittannië en wanneer Roger Moore wel internationaal aanslaat als nieuwe James Bond wordt de potentiële concurrent voor 007 meteen knock-out geslagen: er komt geen vervolg op de eerste film. Dat deed de carrière van de Belgische, maar vooral in Frankrijk als TV-filmer actieve, Etienne Périer (Un si joli village…, Un meurtre est un meurtre, Zeppelin, La part du feu, Rouge Venise) geen goed.
Beter verging het Anthony Hopkins, niet echt op zijn gemak in de rol van flegmatieke spion en vechtjas. De op dat moment 34-jarige acteur was vooral actief geweest als theateracteur en leek niet in de wieg gelegd om een actieheld te vertolken. Al blijft het de vraag hoe zijn carrière zou gelopen zijn mocht When Eight Bells Toll een hit geweest zijn. Zou hij Howards End, The Remains of the Day, Shadowlands, Nixon, The Silence of the Lambs en Hannibal ook gemaakt hebben?
WHEN EIGHT BELLS TOLL
Zijn tegenspeelster, Nathalie Delon als femme fatale Charlotte, verging het minder goed al heeft zij wel naast de Jean-Pierre Melville meesterwerken Le Samouraï en L’Armée des ombres ook Polanski’s Frantic op haar naar staan. De verrassing van When Eight Bells Toll is echter The African Queen acteur Robert Morley die voor de meest stevige acteerprestatie van de film zorgt.
In When Eight Bells Toll krijgt spion Philip Calvert de opdracht te onderzoeken wat er gebeurd is met de schepen die voor de Schotse kust geheimzinnig verdwijnen. De lokale bevolking blijkt vijandig, een kasteelheer mysterieus en niemand zit te wachten op deze moeial. Understatement: iedereen wil hem weg, zelfs zijn opdrachtgevers. “I have everybody breathing down my neck: the Admiralty, the Government, the Americans… and the insurance assessors. Grubby little men with gabardine raincoats and dandruff” zucht Calvert maar dat belet hem niet zijn zoektocht verder te zetten. Zelfs wanneer zijn helikopter neergehaald wordt.
WHEN EIGHT BELLS TOLL
Heel wat scènes lijken Bond-doorslagjes: een knokpartij op een kerkhof, Calvert die onder water uit een helikopter moet ontsnappen, een vuurgevecht in een geheime grot, het kasteel waar Calvert via een steile rots in moet binnendringen, ongewone wapens zoals harpoenen duiken op in confrontaties, de goudschat die fungeert als MacGuffin en de dubbelspionne die Calvert kust maar hem ook wil doden. Meesterlijk is het allemaal niet maar fans van het genre kunnen zich best amuseren.
Maar vooral het personage is interessant. Philip Calvert is een donkere Bond, een werkmansversie van Flemings gesofisticeerde spion met zijn flegma en zijn seksueel aura. Calvert is immers “a professional bastard“, een schoft die vuil werk op een vuile manier opknapt. “I do it well” zegt hij tegen zijn corpulente baas die protesteert met “je kan zomaar niet iedereen executeren” maar hem rustig laat doen. Op een voorzichtig “wees niet zo onbeschaamd” na (onbeschoftheid is erger dan brutaliteit). Er vallen dan ook wel wat doden en samen met het brutaal geweld is dat het grote onderscheid met de Bond-franchise. Het is waarschijnlijk een van de verklaringen waarom het bij deze eerste vingeroefening bleef.
IVO DE KOCK
WHEN EIGHT BELLS TOLL: Etienne Perier, UK- 1971 – 94′; met Anthony Hopkins, Nathalie Delon, Robert Morley, Jack Hawkins; scenario Alistair MacLean, fotografie Arthur Ibetson, montage John Shirley, muziek Angela Morley; FILM: ** / EXTRA’S: 0; dis. Rimini Editions.
WHEN EIGHT BELLS TOLL