Chloé Zhao’s The Rider: Een Indiaanse cowboy op zoek naar een nieuwe identiteit
THE RIDER
Na haar Native Americans drama Songs My Brothers Taught Me schetst de in Amerika werkende Chinese cineaste Chloé Zhao de rodeo cultuur via een jonge Indiaanse cowboy die na een val dreigt een outsider te worden in het macho cowboymilieu en een nieuwe zin moet geven aan zijn leven. The Rider balanceert subtiel op de grens van fictie en documentaire.
THE RIDER
Heel toevallig herbekeken we net voor The Rider John Hustons uit 1961 daterende The Misfits. Een Clark Gable en Marilyn Moenroe western waar de ‘open spaces‘ het toneel zijn voor een aflopende tijd en personages die worstelen met identiteit, mannelijkheid en de arbeidspositie van de cowboy. De door Gable vertolkte Gay Langland, een paardenhandelaar met als mantra “It’s better than wages, ain’t it?”, is zich bewust dat zijn activiteit en zijn identiteit bedreigd worden.
“Damn ‘em all. They changed it, changed it all around. Smeared it all over with blood. I’m finished with it. It’s like roping a dream now.” klinkt het een mix van woede en nostalgie. Maar met de moed der wanhoop verzet hij zich, weigert hij zijn zadel op te bergen en zweert hij te gaan voor een nieuw avontuurlijk leven: “I just gotta find another way to be alive, that’s all. If there is one anymore.”
THE RIDER
De jonge protagonist van Chloé Zhao’s moderne western The Rider verwoordt het allemaal minder krachtig, maar zijn emoties en leefwereld verschillen niet zo veel van die van de oldtimer in The Misfits. Beiden zwalpen tussen verlangen en ontgoocheling, tussen vitaliteit en neerslachtigheid, tussen verzet en berusting.
The Rider vertelt het verhaal van Brady Blackburn, een indiaanse cowboy die leeft en werkt in South Dakota. De jongeman is een gereputeerd paardentrainer en een rijzende ster in de rodeowereld. Maar na een val tijdens een rodeo belandt hij met een hoofdwonde in het ziekenhuis waar men hem duidelijk maakt dat hij niet enkel rust moet nemen maar zich goed moet bezinnen omdat een nieuwe val niet zonder risico’s is.
THE RIDER
Brady voelt zich echter goed in de macho rodeowereld en kan moeilijk aanvaarden dat zijn gedroomde toekomst in gevaar komt omdat hij het leven dat hij voor ogen had misschien wel niet meer zal kunnen leiden. Dat resulteert in existentiële vragen. Ben je nog een cowboy wanneer je niet meer kan rijden? Mag je als stoere cowboys je ontgoocheling en emoties tonen? Gevoelens die de jonge cowboy reserveert voor zijn verlamde vriend Lane en zijn autistische zusje Lilly.
Resultaat is een emotioneel, maar nooit sentimenteel, drama over een indiaanse cowboy die worstelt met zijn identiteit dat tegelijk ook een met documentair realisme geserveerd portret is van de leefwereld van de Indian Cowboys, afstammelingen van de Sioux stam die in het Pine Ridge reservaat van South Dakota leven.
THE RIDER
Regie en scenario zijn in handen van Chloé Zhao, een in Amerika levende en werkende Chinese cineaste die opgroeide in steden en als kind gefascineerd was door de hoogvlaktes van Mongolië, in Chinese avonturenverhalen het equivalent voor het Amerikaanse Wilde Westen. Zhao filmde nooit in Mongolië, ze verliet China op vijftienjarige leeftijd, maar draaide niet toevallig haar eerste twee films in het Indianenreservaat van Pine Ridge in South Dakota, de verblijfplaats van de Oglála, een subgroep van de Lakota-Sioux.
De afwisselende landschappen – uitgestrekte open graslanden, met pijnbomen begroeide glooiende heuvels en ruggen (‘ridges’) die uitlopers zijn van de Black Hills en de bossen van het Badlands National Park – leveren mooie maar ook metaforische beelden op in zowel Songs My Brothers Taught Me als The Rider. Maar Zhao is geen toeriste, geen outsider, die mooie kiekjes schiet op een exotische locatie. Ze leefde eerst vier jaar in de wereld van de indianen (waarbij ze ook leerde omgaan met paarden) voor ze haar films maakte.
THE RIDER
“Ik denk dat ik een plaats zocht waar de tijd had stil gestaan,” zegt ze in Libération, “ik heb altijd in grote steden geleefd waar alles te snel ging en om persoonlijke redenen zocht ik een leefwereld waar het leven en de natuur verstrengeld zijn, waar ethiek gedefinieerd wordt door de afstand die men heeft van de aarde.”
Met Songs My Brothers Taught Me ontwikkelt Zhao haar werkmethode: op locatie draaien met niet-professionele acteurs en filmen in een docufictie stijl die werkelijkheid en verbeelding door elkaar laat lopen. Op basis van een rudimentair scenario en veel improvisatie. Die werkwijze leverde ook The Rider op. Zhao ontmoette hoofdacteur Brady Jandreau toen ze leerde paardrijden en vee drijven, castte ook zijn familieleden en verwerkte zijn ervaringen (Brady moest effectief na een ongeval zijn carrière als ‘rider‘ stopzetten) in de film.
THE RIDER
“Toon je kwetsbaarheid” was haar enige advies aan deze amateur-acteur die perfect zowel de kracht (de scène waarin Brady een wild paard temt werd zonder trucage gefilmd) en de fragiliteit van zijn personage evoceert. Samen met Zhao’s documentair realisme bezorgt dit The Rider een sterke authenticiteit. Hoe echt is het? “Ik denk dat de film 60% realiteit en 40% fictie bevat,” vertelde Jandreau aan Libération, “ik geloof dat Zhao wilde tonen dat ons bestaan bedreigd is.”
The Rider toont de schoonheid en de kwetsbaarheid van zowel de natuur als de leefwereld van de indiaanse cowboys. Maar ook de levenslust en de ontgoocheling, de wil om nooit op te geven en het gevoel van het einde van een tijdperk. En andermaal de nood aan overlevering. Daar waar Songs My Brothers Taught Me vrouwelijkheid belicht, fileert The Rider het mannelijkheidsbeginsel. De kwetsuur van Brady slaat ook een wonde in zijn viriliteit, in een machowereld die draait om winnen moet hij op het ogenblik dat hij niet langer ‘de sterkste’ kan zijn een nieuwe plaats vinden.
THE RIDER
De metafoor is duidelijk, de microkosmos die de rodeowereld is staat symbool voor een samenleving die haar ‘droom’ nog steeds verbindt met succes. En de les die Brady krijgt te verwerken is even duidelijk: wanneer hij blijft streven naar overwinningen, wanneer hij zijn fysieke grenzen weigert te aanvaarden, dreigt hij alles te verliezen. Te beginnen met zijn leven. Terwijl zijn identiteit meer is dan zijn job.
Na twee wondermooie, kleine en krachtige docudrama’s overwoog Chloé Zhao een historisch cowboy en indianen-verhaal. Maar naar alle waarschijnlijkheid zet ze verrassend de stap naar het Marvel Cinematic Universe voor The Eternals, een saga over een ras genetisch gemanipuleerde, onsterfelijke humanoïden die leven op aarde en hun stempel drukken op de geschiedenis en beschavingen. Of dit betekent dat Marvel na het afsluiten van het Avengers hoofdstuk actie en grote superhelden teams wil inruilen voor karaktergedreven drama, sfeerschetsen en achtergrondverhalen valt af te wachten. Ondertussen kan je genieten van een fraaie double bill: The Rider en The Misfits. Omdat niet alle cowboys sneller hoeven te schieten dan hun schaduw.
IVO DE KOCK
THE RIDER: Chloé Zhao, USA 2017, 104′; met Brady Jandeau, Tim Jandeau, Mooney, Lili Jandreau; extra’s: trailer; FILM: **** / EXTRA’S: 0; dis. Cherry Pickers.
THE RIDER