Interview met vrijbuiter Alan Rudolph: Choose Me is een film recht uit het hart

sep 5, 2018   //   by Ivo De Kock   //   actueel, Algemeen, film, interview, regisseur  //  No Comments

CHOOSE ME

Toen we in 1984 het 10de Festival du Cinéma Américain de Deauville bezochten werden met Shelley Winters, George Stevens en Rock Hudson grote sterren geëerd maar toonden filmmakers en acteurs van de jongere generatie zoals Stuart Rosenberg (The Pope of Greenwich Village), Joe Dante (Gremlins), Walter Hill (Streets of Fire) en Jodie Foster (The Hotel New Hamsphire) zich heel open en bereikbaar. Dat zou met voortschrijdende mondialisering en de sterker worden marketing invloed snel.

We schreven toen in het filmtijdschrift Andere Sinema: Choose Me was o.i. dé uitblinker en verrassing van het festival. Regisseur Alan Rudolph maakte een grote indruk op mij. Want alhoewel de man duidelijk aangeslagen is door een hele resem tegenslagen, straalt hij toch een enorme energie uit. Een bezeten doorzetter, zoveel is duidelijk.

ALAN RUDOLPH IN DEAUVILLE

Alan Rudolph doet ons gek genoeg wat denken aan een westernheld, een outlaw dan wel: eenzelfde combinatie van fierheid (omwille van de onafhankelijkheid) en ver­twijfeling (hij is allicht niet op zijn plaats binnen de hedendaagse filmindustrie) kenmerken deze vroegere assistent van Robert Altman. Filmmaken is voor Rudolph een must maar ook een onverbiddelijk gevecht. Het is steevast knokken om een film gefinancierd, geprodu­ceerd en verdeeld te krijgen. Het laatste punt – de distri­butie van het filmproduct – lijkt daarbij het minste probleem maar niets is minder waar. Omwille van de grote publiciteitskosten en duistere’ verzekeringsclausules (waardoor het voor de producent vaak voordeliger is een film op het schap te leggen) worden films in Amerika soms gebrekkig of helemaal niet uitgebracht.

Vrijbuiter in Hollywood

Alan Rudolph kan. daar van meespreken. Zowel Roadie (muzikale komedie met Alice Cooper en Debbie Harry), Endangered Species. (een kruising tussen een ecologische thriller en paranoïde sciencefiction, het gaat om experimenten  met chemische en bacteriologische wapens door paragouvernementele organisaties) als Return Enga­gement (documentaire over Watergate-brein Gordon Liddy en LSD-profeet Timothy Leary) werden in enkele kleine steden uitgebracht om daarna snel in de kelders van de distributiemaatschappijen te verdwijnen. En zelfs Remember my Name, een film die Rudolph in Europa toch een zekere bekendheid heeft gegeven, werd pas deze zomer voor het eerst uitgebracht in Chicago. Vijf jaar na zijn eerste ‘release’. Commentaar overbodig lijkt ons.

ALAN RUDOLPH OP DE SET

Dat Alan Rudolph nochtans een interessant regisseur is bleek reeds uit zijn eerste twee films, ook al waren die nog duidelijk schatplichtig aan leermeester Robert Altman (Rudolph was zijn regieassistent en hij schreef ook mee aan het scenario van Bufffalo Bill and the Indians). De films draaiden overigens rond de Nashville-sterren Keith Carradine en Geraldine Chaplin. Maar reeds in Welcome to L.A. was het duidelijk dat Rudolph potentieel sterker is dan Altman.

Zo weet hij autenthiekere personages van de Altman karikaturen te maken door ambivalentie in te voeren en emotionele expressie te temperen zodat de identiteitscrisis van het hoofdpersonage en zijn conflikt met een dictatoriale vader nog wel ‘bigger than life‘ zijn maar niet meer grotesk. Rudolph wist ook de Altman-vorm te esthetiseren: de schijnbaar ‘vrije’ stijl (het leek allemaal net geïmpro­viseerd) van Altman werd bij Rudolph een netjes ge­choreografeerd ballet. Los Angeles werd daarbij een verlaten stad – schijnbaar enkel bewoond door de film­personages – waarin figuren evolueren die haast enkel met zichzelf kommunikeren. Narcisme en eenzaamheid worden scherp getekend in een haast surrealistisch ballet (het is merkwaardig dat Altman jaren later hetzelfde probeert met zijn Streamers).

CHOOSE ME

Remember my Name, Rudolphs tweede film, wordt gekenmerkt door een subtiel spel met tegenstellingen (de film is tegelijk romantisch en anti-romantisch) en een ambigu (en veranderend) hoofdpersonage vertolkt door Geraldine Chaplin. Rudolph situeert zich daarbij t.o.v. het film noir genre: Chaplin evolueert van ‘slacht­offer van haar man’ (ze heeft tien jaar in de gevangenis doorgebracht voor haar man) over femme fatale (met de nodige seksuele experimenten) tot een ‘bevrijde’ vrouw die een nieuw leven begint wanneer het verleden verwerkt is. Anthony Perkins speelt een up to date versie van zijn getormenteerd Psycho personage, iets wat door de nauwkeurige situering (de kleinstedelijke ‘gezelligheid’ en de alomtegenwoordigheid en repetitiviteit van televisie) uitgroeit tot meer dan een grap.

Choose Me : One from the heart

Choose Me is een sublieme ‘amour-noir’ film. Het is een bijzonder stijlvolle combinatie van een film noir en een musical waarbij de personages scherp maar liefde­vol getekend worden. Het begint reeds magistraal met een generiek waarin we mensen die uit een bar komen zien dansen in een met hel neon verlichte natte straat. De figuren ontmoeten en verlaten elkaar, het ritme verandert, ‘cool jazz’ wordt ‘hot soul’. Een perfect gechoreografeerd ballet zoals eigenlijk enkel Vincente Minnelli ze wist te maken.

CHOOSE ME

Alles draait om een bar, ‘Eve’s Lounge’, in een stad die eruit ziet als een decor, of beter: als een schilderij. Een imaginaire wereld waarin mensen die zich eerst afstandelijk als voyeurs opstellen, langzamerhand betrokken en verwikkeld raken in het leven van anderen. De enige realiteit in dit sprookje is die van de emoties. De per­sonages zijn een ex-hoer die barhoudster is geworden (Lesley Ann Warren), radio-psychologe/profete Nancy Love die zichzelf ontvlucht en enkel andermans leven kan/wil veranderen (Geneviève Bujold), de uit een in­stelling ontsnapte verstokte leugenaar Mickey (Keith Carradine) en het ‘doomed couple’ Zack en Pearl (Patrick Bauchau en Rae Down Chong).

Extravagante, mythomane, wanhopige personages die tegen elkaar opbotsen in hun zoektocht naar een ‘amour fou‘ (zo is Zack steeds opnieuw een ‘dead end‘ voor de freewheelende Mickey). Alles verstrengelt, alles vloeit: passie, gevaar en muziek ver­smelten met vreugde, verdriet en woede. De personages wisselen daarbij hun respectievelijke ‘identiteiten’ uit. Zoals de personages konstant in beweging zijn, zo zweeft ook de film tussen drama en vaudeville, tussen ernst en humor.

CHOOSE ME

Rudolph herwaardeert daarbij het begrip ‘compassion‘: zijn humor is niet hooghartig maar wel vertederd, hij sympathiseert duidelijk met de personages die hij zo kritisch tekent. En wat Alan Rudolph daarbij ook nog herwaardeert, is het pure visuele plezier. Gebaren, vormen, kleuren, figuren en bewegingen vermengen zich in een muzikale euforie die contrasteert met de melan­cholische emoties van de personages en de ernst van hun problemen. Choose Me is een visuele en muzikale trip waarbij de autenticiteit van de emoties centraal staat. Een nieuwe One from the heart (Coppola), en dat is beslist een groot compliment.

Een gesprek met Alan Rudolph

Alan Rudolph interviewen is vermoeiend. Hij springt geregeld van de hak op de tak, spreekt tussendoor nog bekende voorbijgangers aan (het gesprek vond plaats in het Normandy hotel te Deauville waar op dat moment o.a. Kim Basinger en Gene Wilder rond paradeerden) en maakt een logische opbouw van een interview on­mogelijk. Als overmaat van ramp begaf onze cassette­recorder het en kon ook Rudolph daaraan niets verhelpen, al deed hij flink zijn best. Maar ondanks, of juist door, dit alles was Rudolph een boeiende gesprekspartner.

CHOOSE ME

Na een inleidend gesprek over een mooie vrouw van een producent die verondersteld wordt nogal ‘weird’ te zijn, begon Rudolph zelf het interview met de vraag wat we van Streets of fire (Walter Hill) vonden. Na ons antwoord gaf hij zijn eigen visie: “Ik hou van Hills films, en ook van deze, omdat het films met ‘guts’ zijn. Veel mensen houden niet van Streets of fire omdat het niets zou betekenen, maar dat geldt evenzeer voor mijn films zodat zulk verwijt me onverschillig laat”. Over nu naar onze poging tot interview.

Bij het overlopen van je filmografie valt op dat er heel wat films niet tot in Europa doorgedrongen zijn: Roadie, Endangered Species, Return Engagement.

Alan Rudolph: “Niet alleen in Europa waren ze niet te zien. In de Ver­enigde Staten werd eigenlijk geen enkele van mijn films deftig uitgebracht, laat staan dat ze een succes werden. Zo is Remember my name nu pas in Chicago uitgebracht. Zowel Roadie als Endangered Species werden eerst in kleine steden uitgebracht maar daarna door MGM op schap gelegd. Toen Carolyn Pfeiffer, mijn producente, hen i.v.m. Endangered Species vroeg waarom dat gebeurde was het antwoord: ‘Het is een slechte film’. ‘Maar wat is dan een goed film’ vroeg ze. Rockywas het antwoord. ‘Maar waarom Rocky?’. ‘Omdat die film geld opbrengt’, repliceerde men, ‘en bel ons niet meer op i.v.m. die Rudolph’.”

CHOOSE ME

Dat moet wel enorm frustrerend zijn.

“En of, het is alsof je met het hoofd tegen een muur loopt.  Je vraagt je af, ‘waarom ben ik hier eigenlijk mee bezig ?’. De enige reden waarom ik nog niet gestopt ben is dat ik eigenlijk niets anders kan. Het is er de laatste jaren niet beter op geworden in Hollywood. Steven Spielberg heeft de Amerikaanse film­industrie financieel gezond gemaakt maar het gevolg is wel dat films als Flashdance ‘achterstevoren’ gemaakt worden: men begint met een marktonderzoek en vult rustig de film in.

Mijn persoonlijk probleem is dat ik niet als de anderen ben. Ik ben nooit naar een filmschool geweest, ik heb alles zelf ontdekt. Ik kom er maar niet toe me te conformeren aan de normen van de Amerikaanse cinema. Er zit voor mij dan ook niets anders op dan naar andere oplossingen te zoeken en te trachten écht onafhankelijk te worden. Het is een andere manier om films te maken. Maar bij het minste falen wordt alles steevast opnieuw in vraag gesteld. Dat is vermoeiend.”

Choose Me heb je voor 500.000 dollar gemaakt, een naar Amerikaanse maatstaven erg laag bedrag. Was dat geen probleem?

“Eigenlijk niet, het was voor mij een opluchting niet voor een major te werken. Wanneer je voor hen begint te werken, denk je dat je het wel zal aankunnen. Het is alsof je vol moed in een tunnel begint te stappen waarvan je wel het einde denkt te halen tot je plots op een of andere gruwel stuit en je achteruitdeinst en wegloopt. Dat nooit meer denk je dan. Maar onder­tussen heb ik toch weer Songwriter gemaakt voor een grote maatschappij: Tri Star (met Sydney Pollack als uitvoerend producent).

CHOOSE ME

Choose Me is een kleine film, gemaakt door mensen die van de film hielden, en er was dan ook geen echte box-office druk. Choose Me breekt nu ‘house records’ in Seattle en Los Angeles. Dat vernam ik enkele dagen geleden. Ik was om 2 uur ’s nachts de telefooncentrale van het hotel binnengeslopen en had stiekem naar maar producente in de States gebeld. Ze vertelde mij het succes van Choose Me en ik kon het haast niet geloven. Daarna ging ik naar het Casino van Deauville en alhoewel ik nooit gok kocht ik voor de 600 FF die ik bezat chips van 100 FF. Ik ging naar mijn vriendin die aan de roulettetafel aan’t spelen was en zij zette alles op 18, de dag dat ik verjaar, en we wonnen zo 3.500 FF. Waarop ik heel ‘cool’ weggewandeld ben. Voor één dag was ik rijk en gelukkig.”

Acteurs als Keith Carradine, Geneviève Bujold en Patrick Bauchau moeten voor Choose Me in elk geval onder de normale tarieven gewerkt hebben ?

“Och, kijk: geld is eigenlijk niet zo belangrijk. Je maakt een film omdat je iets kwijt wil en omdat je mensen iets wil laten zien. En acteurs zijn eigenlijk heel ge­makkelijke en enthousiaste mensen. Ze willen vooral een goede rol en geld is daarbij bijkomstig. De opnamen duurden bovendien amper 4 weken, wat ook een groot voordeel is. Het was trouwens zowat een grap: ‘Wanneer begin je met de opnamen ?’. ‘In augustus’. ‘En wanneer stop je met draaien ?’. ‘In augustus’.”

Patrick Bauchau speelt wel een erg merkwaardige rol in Choose Me. Waar heb je hem overigens opgemerkt? Toch niet in Hamiltons First Desire?

“Nee, in The State of Things van Wim Wenders. Hij speelt in Choose Me de franse versie van de Amerikaan die een Fransman speelt in een Amerikaanse film.”

ALAN RUDOLPH

In Choose Me lijk je meer geïnteresseerd in het tonen van emoties en relaties dan in het weergeven van een zogenaamde realiteit.

“Ik heb het begrip ‘realiteit’ nooit begrepen, ik ben een subjectief wezen in een bizarre wereld waar een zeer slecht acteur president is van de Verenigde Staten. Ronald Reagan kan ongestoord iedereen bedriegen en is daardoor misschien net een goed acteur.”

Ik doelde eigenlijk meer op het feit dat jouw personages geen types zijn – een stereotypering die gewoonlijk als ‘realistisch’ wordt afgedaan – maar ‘eigenaardige’, bizarre personages.

“En in die zin net realistisch zijn natuurlijk. Want geen enkel individu is hetzelfde als een ander individu. Film is een droom. Emoties zijn echt, film handelt over emoties en het publiek vult de realiteit in. De film ontstaat eigenlijk door de interaktle met het publiek, elk individu ziet de film – en dus de ‘realiteit’ waarnaar verwezen wordt – anders. Want, “there’s no reality outside our perception of reality” natuurlijk. Alles is immers relatief. Zo zijn bvb. ook geheimen geen echte geheimen zolang je ze niet met minstens een persoon deelt.

Een ander punt is dat logische scenario’s me eigenlijk nooit geïnteresseerd hebben. Ik schrijf scenario’s zoals men sprookjes schrijft, zonder rekening te houden met de realiteit en door enkel de emoties te bewaren. Mijn schijnbaar ‘bizarre’ personages zijn dan ook enkel ‘gewone’ mensen. Maar gewone mensen zijn steeds uniek: normali­teit bestaat niet. Net zoals mijn personages verschillend én ambivalent zijn, wil ik ook geen eenduidige bood­schap uitdragen.”

CHOOSE ME

Keith Carradine heeft eigenlijk een perfect antwoord gegeven op de vraag waarover Choose Me nu eigenlijk gaat. Hij zei: “het is alsof je stap voor stap op een ladder klimt en als je dan boven bent is er niets, dan zit je daar alleen”.

“Voor Choose Me volstaat het de personages te kennen, de sfeer aan te voelen, om mee te zijn. Er is geen echte boodschap.”

Toch even een boodschap graag.

“Mensen hebben angst om zichzelf te zijn. Ze bellen wildvreemde radioprofeten op en vragen hen hun leven te veranderen, net voor het nieuws of de publiciteit. Mannen identificeren zich met de Marlboro-man in de sneeuw en dan komt hun vrouw binnen en vraagt het gras te maaien. We verliezen, dreigen te verliezen wat echte emoties zijn tenzij we de televisie afzetten.”

Deauville, 7/9/84.

IVO DE KOCK

(Artikel verschenen in Andere Sinema, n° 65, januari 1985)

CHOOSE ME van Alan Rudolph. Scenario: Alan Rudolph. Fotografie: Jan Kiesser. Montage: Mia Golman. Muziek: Teddy Pendergrass. Produktie: Carolyn Pfeiffer en David Blocker. Vertolking: Geneviève Bujold, Keith Carradine, Lesley Ann Warren, Patrick Bauchau, Rae Dawn Chong. U.S.A., 1984, kleur, 108 min.

CHOOSE ME

Leave a comment