Na Hong-jins The Wailing: Donkere en intense Koreaanse noir
THE WAILING
Met barokke thrillers zoals de sombere seriemoordenaarfilm The Chaser (2008) en het grimmige gangsterepos The Murderer (aka The Yellow Sea, 2010) ontwikkelde Na Hong-jin reeds het genre van de ‘Koreaanse noir’. The Wailing (aka The Strangers) trekt die lijn verder door met een thematisch rijke en visueel originele film die culturen, godsdiensten en filmstijlen vervlecht. Na Hong-jins misdaadthriller transformeert geleidelijk in een bovennatuurlijk verhaal tjokvol bezeten kinderen, duiveluitdrijvers, geesten en zombies. Een tegelijk grappige en ernstige film, zowel actie- als landschapscinema.
Na Hong-jin is niet toevallig het idool van Julia Ducournau. “Bijna bij elk van zijn plans spring ik van enthousiasme recht in mijn stoel en klap ik in mijn handen,” zegt de cineaste van Grave, “zo geniaal, mooi, diepgaand is zijn meesterlijke mix van genres. Zijn films worden gedreven door een gekke energie, zijn personages zijn intens en complex. Bij The Wailing heb je de indruk dat de cineast zoveel ideeën heeft dat hij zich moet tegen houden om ze allemaal in een reeds compacte film te steken.”
THE WAILING
Nagel op de kop; Na Hong-jin bezit wat de Fransen zo mooi “la fureur de filmer” noemen, de woedende drang om te filmen. The Wailing is opnieuw zo’n film die de Koreaanse cineast absoluut wou en moest maken (omdat hij worstelde met de vraag “Is er een God? En als er een bestaat, is die altijd goed?”). Een film waarmee hij andermaal genre-grenzen wil verleggen. Het is ook weer een film waar elk plan gedreven wordt door spanning en een aanstekelijke energie. Alleen wordt het film noir genre ditmaal verrijkt met elementen uit het familiedrama (het verhaal van een vader en zijn zoon), de kroniek van een stadsleven, de zombiefilm en bovennatuurlijke gore.
The Wailing begint met een bijbelcitaat over “een geestverschijning” en mensen die “verbijsterd en door angst overmand” zijn en “ten prooi aan twijfel”. De film vervolgt met de mysterieuze moord op leden van een familie in het rustige Zuid-Koreaanse dorpje Gokseong (‘het gejammer’) en het stuntelige onderzoek dat de zwaarlijvige en zachtmoedige politieagent Jong-gu opent.
THE WAILING
Aanvankelijk krijgen we een sfeerschets: de wederzijdse minachting van de bewoners en de met bakken uit de hemel vallende regen overspoelen het drama met sombere grimmigheid. Dat wordt dodelijke ernst wanneer ‘de Japanner’, een geheimzinnig in het bos levende man, opduikt en er boze geesten in het spel blijken. De tragedie is niet ver af wanneer de dochter van de inspecteur door demonen bezeten blijkt en de moordneigingen van de dorpelingen het resultaat lijken van een besmettelijke plaag.
De verwarring vergroot doordat bijgeloof, wantrouwen en paranoia door elkaar lopen. De dorpelingen zien overal ‘kwaad’ wanneer een rationele verklaring (een paddenstoelenvergiftiging) niet werkt, een sjamaan probeert de geest uit te drijven met een bloedige ceremonie vol dierlijke offers en een in het wit geklede mysterieuze vrouw zet de doodsbange agent met een bijbelcitaat op een dwaalspoor terwijl de duivel zich uiteindelijk in de ogen laat kijken.
THE WAILING
Zelf kijken we als toeschouwer vooral door de ogen van de verwarde ‘speurder’ maar dat vergroot enkel de verwarring in deze onvoorspelbare film. Wie of wat moeten we geloven? Waar zit het kwaad: in de mens, het geloof, het water, de natuur of in een parallelle realiteit? De climaxen, plot twists en nieuwe spanningslijnen volgen elkaar op maar een eenduidig antwoord op die vragen komt er nooit. Ook al knoopt Na Hong-jin uiteindelijk alle eindjes aan elkaar.
The Wailing is barokke cinema: overladen, chaotisch en expressionistisch. Het is tegelijk immersieve én metaforische cinema waarin de symboliek van het boeddhisme, het christendom en het sjamanisme een vreemde mix vormen. Dat levert een verwarrende maar meeslepende en betoverende kijkervaring op.
THE WAILING
Mede doordat Na Hong-jin, in tegenstelling tot zijn landgenoot Park Chan-wook en de Quentin Tarantino school van filmmaken, wel elementen samenbrengt maar niet werkt met nabootsingen en citaten. Hij werkt instinctief, put gevoelsmatig beelden uit zijn onderbewustzijn, brengt vanuit zijn verbeelding dingen samen die niet rationeel te verklaren zijn en enkel emotioneel te vatten blijken. Zo vermijdt hij de valkuil van zielloos formalisme. Het resultaat is een doorleefde film. Een van de meest bizarre films van het jaar. Maar ook een van de beste. En zeker een van de meest gedurfde.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen op www.filmmagie.be)
THE WAILING: Na Hong-jin, Zuid-Korea 2016, 130′; met Hang Jung-min, Kunimura Jun, Kwak Do-won; FILM: **** / EXTRA’S: 0; dis. Contact Film.
THE WAILING