Pablo Larrains biopics: Voorbij de iconen en mythes
Met gestileerde en in de geschiedenis van zijn land gedrenkte drama’s zoals Tony Manero, Post Mortem, No en El Club verwierf de Chileense cineast Pablo Larrain al een stevige arthouse reputatie maar in 2016 brak hij door met twee biopics die geen biopics waren. Twee sterk van elkaar verschillende films die twee nationale iconen portretteerden. De Amerikaanse presidentsvrouw Jacqueline Kennedy in Jackie en de Chileense communistische dichter Pablo Neruda in Neruda.
Met “We bouwen geen monumenten” geeft Larrain aan dat hij geen klassieke heldendichten beoogde en de banale vraag wie de twee ‘werkelijk’ waren bewust links liet liggen. Het fascinerende aan dit tweeluik is dat de aanpak telkens fel verschilt. Larrain schetst een impressionistisch beeld van de Amerikaanse first lady en een expressionistisch droombeeld van de Chileense dichter.
Larrains heterogeniteit en het eclectisme leidde tot onterechte lof én kritiek. Dat de cineast de biopic opnieuw uitvindt is overdreven maar dat hij te wispelturig is om als auteur beschouwd te worden is ronduit fout. Larrain doet immers wat een echte auteur behoort te doen; zijn stijl aanpassen aan de noden van ieder nieuw verhaal en thema’s laten opborrelen vanuit personages.
Zo beweegt in Neruda de camera constant om de energie en het ritme van Neruda’s poëzie te evoceren terwijl hij in Jackie veel statischer blijft om de tragische heldin op te sluiten in een harnas dat niet bestand is tegen een plotse uitbarsting van geweld. Tweemaal is wat we aan de oppervlakte zien – het beeld van een Chileense nationale held of een Amerikaanse beroemdheid – iets geheel anders dan wat er onderhuids aan de hand is.
Met een paranoïde achtervolgingsfilm en een tragisch onderzoeksverhaal streeft de auteur wel een identiek doel na: doordringen tot het hart van het mysterie van de dichter, kijken achter de sluier van een iconische first lady. Niet toevallig spelen twee archetypische filmpersonages daarbij een rol: een detective in Neruda en een journalist in Jackie. Onderzoekers die bezeten zijn van framing en (de)constructie van imago’s. Verwanten van de slachtoffers van (Amerikaans) cultureel imperialisme in Larrains Pinochet trilogie (Tony Manero, Post Mortem, No) en zijn trauma-drama El Club.
IVO DE KOCK
.
NERUDA: Pablo Larrain, Chili-Arg-F-S 2016, 108′; met Luis Gnecco, GaelGarcia Bernal, Mercedes Moran; FILM: **** / EXTRA’S: 0; dis. Imagine;
JACKIE: Pablo Larrain, Chili-USA-F-Hong Kong 2016, 100′; met Natalie Portman, Peter Sarsgaard, Greta Gerwich, Billy Crudup; FILM: **** / EXTRA’S: 0; dis. RIL.