Neil LaBute’s raciale thriller Lakeview Terrace: De hel dat zijn de anderen
LAKEVIEW TERRACE
Net zoals David Mamet is Neil LaBute een toneelauteur die als filmregisseur het dun laagje ‘beschaving’ wegkrabt om donkere driften en tegenstrijdige emoties van complexe personages bloot te leggen. Dat resulteerde in messcherpe ‘indie’ drama’s zoals In the Company of Men en Your Friends & Neighbors. Maar ook in schijnbaar glad Hollywoodentertainment met een duistere onderstroom zoals Nurse Betty en Possession. Zijn eerste genreoefening The Wicker Man mislukte, maar LaBute herpakt zich met de gelaagde raciale thriller Lakeview Terrace.
Een verdeeld land. Vol tegenstellingen en spanningen. Dat is de erfenis van acht jaar George W. Bush. Theaterman Neil LaBute was een
van de eersten om de mythes die New Yorkers na 9/11 opbouwden via een toneelstuk te deconstrueren. The Mercy Seat vertrok van een urban legend (wanneer de familie van een bij zijn maîtresse vertoevende zakenman denkt dat hij om het leven kwam overweegt de man de tragedie te gebruiken om een nieuw leven te starten) om verborgen frustraties te onthullen.
LAKEVIEW TERRACE
Als filmmaker onderzoekt LaBute in Lakeview Terrace welke kloven en wonden de war on terror sloeg. Zijn kritische blik reikt verder dan Bush en viseert het machismo in het hart van de Amerikaanse cultuur. In een vredig suburbia organiseert LaBute een conflict tussen liberals en conservatives, tussen Democraten en Republikeinen. Aan de ene kant een wijndrinkend milieubewust koppel (met hybride wagen) fier op de eigen ruimdenkendheid; aan de andere kant een wapens en familiewaarden koesterende bierdrinkende agent die rondrijdt met een benzineverslindende truck.
LaBute compliceert die zwart-wit tegenstelling door Samuel L. Jackson te casten als behoudsgezinde Abel en het ‘gemengd koppel’ Patrick Wilson en Kerry Washington als zijn antagonisten. De rolomkering wordt versterkt doordat de film start vanuit het oogpunt van Abel die Chris en Lisa ziet arriveren in ‘zijn’ wijk. De koele relatie tussen de buren escaleert na enkele incidenten (Abels hinderlijke buitenverlichting, een vrijpartij opgemerkt door Abels kinderen) tot wederzijdse pesterijen en hoog oplaaiende spanningen. Uiteindelijk loopt het conflict uit de hand.
LAKEVIEW TERRACE
De confrontatie verloopt als een schaakspel tussen twee mannen, met een onschuldige vrouw die voor het wangedrag van de macho’s opdraait. De strijd doet hun imago van ‘mannen uit een stuk’ afbrokkelen. Abel blijkt te worstelen met racistische vooroordelen en persoonlijke trauma’s, Chris is minder principieel en open dan hij voorhoudt. Ze ontmaskeren elkaar; Abel onthult dat Chris stiekem rookt (symbolisch voor zijn onzekerheid) en creëert ruzie in het koppel, Chris prikkelt de agressie van Abel (die thuis en op straat hardhandig zijn wet oplegt) waardoor de agent te ver gaat.
De verdienste van LaBute is dat hij de escalatie niet alleen geloofwaardig en spannend opbouwt maar de dreiging ook versterkt via een metafoor: de langzaam naderende brand. Het vuur tovert de buitenwijk om in een hel. Maar zelfs in die apocalyptische finale blijven
‘de anderen’ de hel. LaBute benadrukt twee dingen. Enerzijds dat gevoelens van onmacht, frustratie en racisme niet gelinkt zijn aan conservatisme of huidskleur (beide mannen zijn racisten). Anderzijds dat de ontstane kloof complexer is dan de scheiding tussen zwart en blank, arm en rijk.
LAKEVIEW TERRACE
Tegelijk geeft hij aan dat de malaise niet is uitgeziekt. “De weg zal lang en steil zijn” om Barack Obama te citeren. Het schijnbare happy end is dan ook gezichtsbedrog. “Wat me bevalt aan het einde is de ambiguïteit,” zegt LaBute, “ik denk niet dat alles okay is na wat er met Abel gebeurde. Op dat moment zijn Chris en Lisa samen, ze leven en zij gaat een kind krijgen maar hun inwendige problemen zijn niet allemaal opgelost. Wanneer zij zegt ‘Ik hou van jou’ snijden we weg en op zijn ‘we gaan een familie worden’ is haar reactie dubbelzinnig. Het open slot drukt dramatische ambiguïteit uit”.
IVO DE KOCK
(Artikel verschenen in FILMMAGIE, n° 590, december 2008)
LAKEVIEW TERRACE: thriller / reg. Neil LaBute / sce. David Louhery & Howard Korder / fot. Rogier Stoffers / mon. Joel Plotch / muz. Jeff & Mychael Danna / act. Samuel L. Jackson (Abel Turner), Patrick Wilson (Chris Mattson), Kerry Washington (Lisa Mattson), Ron Glass (Harold Perreau), Justin Chambers (Donnie Eaton), Jay Hernandez (Javier Villareal) / pro. James Lassiter & Will Smith / USA / 2008 / 110’ / dis. Sony
LAKEVIEW TERRACE